Тетово, 15 август 2021 (МИА) – Куповите смет оставени на земја околу преполните контејнери, кои се карактеристична слика за Тетово, особено годинава и во летниот период со високи температури, претставуваат голема опасност за здравјето на граѓаните, алармираат стручните лица од областа на здравствената екологија.
Комуналната општинска служба секојдневно го собира сметот од контејнерите, но постојат и голем број места каде нема садови за одлагање отпад, па се создаваат мини-депонии.
Доктор Ратко Давидовски, специјалист по хигиена и здравствена екологија при Центарот за јавно здравје во Тетово потенцира дека секоја органска материја на овие високи температури многу бргу се распаѓа и на тој начин се развиваат сите можни бактерии што можат да доведат до сериозни последици по здравјето на луѓето.
Остатоци од домашни животни, коски со парчиња месо, делови од храна и слични органски материи, кои најчесто се среќаваат покрај контејнерите, се најопасниот вид отпад по човековото здравје.
– Сето тоа се распаѓа и станува извор на бактерии и вируси. Не само месото, туку и лубеница на пример. Се што е органско се распаѓа и овозможува да се развиваат многу бактерии. Имаме палета бактерии, од кои најчести се некои како ешерихија коли, ентеро бактерии, полиформни бактерии, салмонела, клостридиум, нема бактерија која не е присутна на таа температура, објаснува д-р Давидовски.
Така оставениот смет на земјата и високите температури се лошата комбинација кој доведува до развој на бактериите.
– Безбедна температура да нема развој на бактерии е до 5 степени и над 65 степени. Од 5 до 65 степени народски кажано „оро играат бактериите“. Кога има температура на воздухот 40 степени, на асфалт е 50 степени, па експоненцијално ако се развиваат и се делат за дваесет минути, сега за пет минути се размножуваат бактериите од кои можат да се заболат луѓето, објаснува докторот.
Фотографии – Миа мк
Тој ја потенцира потребата на тие места каде долго време стоел сметот и разградените органски материи да се исчисти и да се изврши дезинфекција. Докторот вели дека не треба многу средства за дезинфекција со оглед што има доста евтин начин на дезинфицирање.
– Препораките на ова време се покрај да се исчисти со миење на местата каде имало смет, да се изврши дезинфекција со хлор гранули или со прашок хлор. Местото да се испрска со хлор, да се дезинфицира. Тоа е доста евтин начин на дезинфекција, само треба да се внимава затоа што тоа е ризична работа, треба обучен човек да ја направи дезинфекцијата. Треба да се фрлаат гранулите со ракавици и да се остранат од рацете безбедно после тоа. Има и други работи ама најдобро е со хлор. Го убива и мирисот, вели д-р Давидовски.
Според здравствените стандарди и протоколи, дури и самиот непријатен мирис претставува загрозување на здравјето, а распаѓањето на органските материи е веќе надополнување и уште поголема опасност по човековите животи. Тука е и опасноста и од неорганскиот отпад, како неправилно одложен медицински отпад и сличен вид на смет.
– Непријатна миризба претставува загрозување на здравјето според Светската здравствена организација (СЗО) односно нарушување на физичка и социјална благосостојба. Кога ќе има непријатна миризба во средина каде се живее, тоа предизвикува гадливост и потоа влијае во социјалниот дисбаланс, објаснува Давидовски.
На разни начини долги години жителите на Тетово се соочуваат со загадена животна средина и опасности по нивното здравје. Изминатите години претоварната станица во самиот град служеше како место за депонирање отпад. Оставањето на отпад на земја се смета за една од причините за загадување на воздухот и присуство на отровните Пи-Ем 10 честички.
Градот под Шар Планина неколку години наназад се наоѓа на првото место на листите на најзагадени градови во државата и низ Европа, а студија покажа дека градот има најголем смрност кај населението причинето од загадувањето на воздухот.
Веќе втор мандат тетовската градоначалничка Теута Арифи најавува дека се работи на долгорочното решение за справување со отпадот – формирање на заедничко комунално претријатие на полошките општини, кои ќе имаат и регионална депонија со крајна фаза за третман и рециклирање на отпадот.
Украинскиот министер за одбрана, Рустем Умеров, соопшти дека во Киев одржал средба со американскиот генерален изасланик Кит Келог, каде што биле разгледани важни теми за постигнување „одржлив и праведен мир“.
Умеров изрази благодарност до САД за нивната поддршка, истакнувајќи дека таа „спасува животи и го приближува крајот на војната“. Посебен акцент бил ставен на соработката во одбранбената индустрија, вклучително и локализацијата на производството на оружје во Украина и Европа. Некои проекти веќе се во тек, додаде тој.
Заменик-министерот Сергиј Боев порача дека Украина е подготвена за долгорочно примирје, но безбедноста мора да почива на силна војска и развиена одбранбена индустрија.
Министерот нагласи дека Украина располага со единствено борбено искуство, особено во користењето дронови, и е спремна да го сподели тоа знаење. Голем дел од иницијативите можат да вклучуваат европски партнери или финансирање преку замрзнатите руски средства.
На средбата било разговарано и за санкциите, при што Умеров истакна дека рускиот енергетски сектор останува главен извор на финансии за војната и мора системски да се ограничува.
Украинската страна ги информирала американските претставници за оперативната состојба, непријателските планови и проценките дека Русија се подготвува за поширок воен конфликт, не само против Украина, туку и против НАТО.
Како што неодамна најави американскиот претседател Доналд Трамп, Украина ќе добие „многу напредна“ воена опрема, која покрај одбранбени системи како „Патриот“, најверојатно ќе вклучува и офанзивно оружје со далекусежни ракети со кои ќе може да се гаѓаат цели во Москва.
Украинската безбедносна служба (СБУ) соопшти дека уапсила две жени осомничени како агентки на Русија, кои наводно работеле на подготвување терористички напади на територијата на Украина.
Според соопштението, двете биле веќе осудувани и биле мотивирани од желбата за „лесна заработка“. Истражителите тврдат дека тие имале јасна задача: идентификација и шпионирање на потенцијални цели – украински воени и државни функционери.
„За да ги подготват нападите, агентките се ‘разделиле’: едната останала во Полтава и почнала да ги следи местата на работа и живеење на потенцијални ‘мети’, додека другата заминала за Днипро со иста задача“, се вели во извештајот на СБУ.
Истражната постапка е во тек, а украинските власти најавуваат дополнителни детали во наредните денови.
Американскиот претседател Доналд Трамп денес најави драстична промена во својата политика кон војната во Украина, поставувајќи ултиматум до Русија: доколку Москва не прифати мировен договор во рок од 50 дена, ќе воведе 100% царини на руските производи. Истовремено, Трамп најави масовна испорака на оружје за Украина преку НАТО, кое ќе го финансираат европските членки на алијансата.
„Испраќаме врвно оружје до НАТО, а тие ќе го достават до Украина. Европа ќе плати“, рече Трамп, истакнувајќи дека е разочаран од руското однесување. „Путин зборува убаво, а навечер бомбардира сѐ.“
Руската страна веднаш одговори со презир. Кремљ соопшти дека „ултиматумот не допира никого во Москва“ и дека Русија нема намера да преговара под закани.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски, пак, веднаш стапил во контакт со Трамп. Двајцата лидери се договориле за почести комуникации и усогласување на следните чекори.
Во меѓувреме, руските воздушни напади врз украински цели стануваат сѐ поинтензивни, а руските медиуми предупредуваат дека „ова може да прерасне во нуклеарен ултиматум“.
Мировен договор во 50 дена или економска војна – светот со нетрпение чека да види кој ќе попушти прв.