Connect with us

Приказни

Како и зошто загина Тоше Проески? Кој требаше да го чува?

Published

on

Тоше беше најголемото национално богатство – духовно и материјално. Но, немаше држава што требаше да го сочува.

По извршеното вештачење, заклучено е дека џипот во кој загина Тоше се движел со брзина од 171км/час, односно возилото минувало 47 метри во секунда. Во извештајот се вели деке џипот се движел со поголема брзина од дозволената (120км/час) и не држел пропишано растојание. Но, сè уште не прочитавме зошто возачот на џипот со толкава брзина не возел по левата, таканаречена брза лента, предвидена за претекнување на возилата на автопатот?

Со оглед дека нема траги од кочење, може да се претпостави дека возачот заспал, бидејќи немал никаква пречка за да не го исклучи умот, особено доколку ја фиксирал брзината со автоматот што инаку има можност кај таквото возило. Услови кога постои можност возачот да остане буден се: доколку управува со старо и несигурно возило; ако патот не е прав и рамен; доколку има некој со него да разговара и да го поттикнува на емотивен разговор; доколку може одвреме навреме да го отвора прозорецот; доколку може да слуша гласна музика, но, и доколку е истрениран, какви што се професинолните возачи, најповеќе за тешки товарни возила.

За жал, ниту еден од овие услови не ги имал возачот на џипот, за да можел да остане буден. А кога би се исклучил умот само  три секунди, џипот со таа брзина би поминал 131 метар. Но, се поставува прашањето: Зошто менаџерката спиела, кога е во опасност човек што ја прослави и обогати? Некој морал да помага, да соучествува во брзото движење на џипот по рамен и прав пат во рани мугри кога умот тешко се одржува буден. Тоа се должи на незнаење, на крајна неодговорност или, пак, на двете заедно. Но, само едното е доволно сосема да ја дисквлификува личноста, одговорна, не само за успешно склопените ангажмани на Тоше пеачот, туку и за неговото здравје и живот.

Тие што веруваат во Бога, во судбина и задгробен живот, ја олеснуваат својата болка, но и одговорноста. Но, дарвинистите бараат одговор за причината за трагедијата. Верниците се ослонуват на надеж и чудо. Но токму најголемото чудо е ненадејната смрт на Тоше.

Околностите се поклопиле, кажа еден умен човек. Но, околностите се поклопуваат повеќе пати, а тоа е знаење кое предупредува и однапред укажува на дадената парадигма.

Истиот човек кажа дека Тоше бил патријархално воспитано момче. Аха! Патријахално, може да се преведе и како наивно, а наивно како длабоко човечно, а ова како духовно што е спротивно од егоистично. Ние живееме во општествено-политички околности каде што егото апсолутно доминира, секако и во раководењето со државата, со сето материјално, а тоа значи и со нашите животи. Поради истото, повеќето луѓе се предадени на судбината бидејќи немаат сила која може да ѝ се спротивстави на силата на егото. Егото е ѓаволското во човекот. Духот е боженственото, каков што беше Тоше Проески.

Голем број луѓе велат за смрта на Тоше: таква му била судбината?! Психијатријата вели: нашата свест ја одредува судбината. Судбина на одбраните е да се борат. Тоше се бореше со вложување до исцрпување. Но, во пресудните моменти, како што било тоа утро, преморен им се предал на другите што не се како него. А такви се односите меѓу луѓето во бизнисот: работата со Тоше беше исклучително профитабилна, и во согласност со одамна напишаната книга за менаџментот „Како да пливам меѓу ајкулите, а при тоа да останам жив?”

Последната вечер, пред да тргне на пат пред саканата гласно се прашал: „Да не одам? Не ми се оди!” Притоа барал поддршка прашувајќи ја Андријана: „А да не одам, што мислиш ти?”. Секако, човек со толку чувствителна душа претчувствувал опасност, но посилно било неговото воспитание – не можел да ѝ каже „не“ на својата менаџерка, на која не ѝ паднало на памет да не оди по толкава зделка – во Загреб, па потоа во Пореч. За таквиот миг на чувства на Тоше, поетот запишал: „во тој миг неговото битие се кинело и вртоглаво растегнувало на илјада километри“.

Психо-социолошките услови во постјугословенските простори, каде што настапувал Душа (Човекот од Крушево), се душевно изместени – сè уште владее етнонационализам. Тоа значи, во изместен систем на вредности на општествените односи, моралот станува индивидуална категорија. Тоа го оптоварувало чувствителниот Тоше, кој не можел да се одбрани од амбиците на тие што ги раководеле неговите настапи. Но, како добродушен човек, тој имал желба да ја разгалува несреќната млада публика.

Родителите го научиле да биде одговорен, а тоа не значи да се засилува разумот, туку да се засилуваат чувствата за добробит кон другите луѓе. Тоше бил воспитан да верува во луѓето, а тие што неселективно и апсолутно веруваат во луѓето, по правило, порано или подоцна, доживуваат тешко разочарување, доколку пред тоа физички не страдаат. Менаџерката имаше цел, додека Тоше ја немаше истата цел, а кога требаше да оди на многу места во исто време тоа не му беше цел, всушност не му беше план, туку таа цел му се појавуваше како зададена обврска.

Пред да дознаеме, лесно беше да се погоди дека неговите родители не се ниту политичари, ниту пак трговци. Патријалхални, затоа што не ги допрела психолгијата на ропството што владее во овој свет. Тие не се профитери кои сметаат дека  човекот нема душа и служи само за да биде искористен. Тие ја поседуваат божественета свест дека богатите се сиромашни. Патријалхалноста крие во себе искрена желба за траење: оние желби што нема да бидат остварени се чуваат како пелцер за наредната генерација, за следнава епоха. Тоа се луѓе кои сакаат да го сочуваат достоинството и честа на човекот. Но, за жал, им веруваат и им се предаваат на аворитетите. А во услови кога парите станаа закон, добро воспитаните луѓе немаат развиена сила да се одбранат. Најдоброто во човекот е создадено од наједноставни особини. Така е и со простодушноста. Таа не се стекнува со учење, туку се подарува. Таквите немаат желба да владеаат со другите, туку самите со себе. Затоа, пак, тешко се одбрануваат од таквите кои имаат потреба да владеат со нив. Како инаку би преживеале таквите луѓе со векови во Крушево, каде лежат гробовите на тие што го напишаа и животот го дале за Крушевскиот манифест?

Тоше всушност го релаизира Крушевскиот манифест. Песната и љубовта му беа повик до сите народи и нации на Балканот. Токму како Исус, Тоше покажа дека ненасилството е најмоќното човеково оружје. Родителите му давале неограничена љубов поради што тој можел да ни ја дава на сите нас.

За разлика од неговите колеги, тој пееше без намера да ја покрие сликата на сеопштата криза на Балканот, туку ни ја враќаше вербата во љубовта како единствено и најмоќно чувство за излез на патот што дава надеж и верба во себе. Тој беше, философски кажано, политизирано аполитичен. Обичноста е пат по кој се стигнува до совршенството.

Тој не стана самовљубен како повеќето негови колеги, како да знаеше дека таквото однесување од секој здрав човек создава идиот. Тој беше како пратен од Бога – не сакаше да ја извлече главата од јаремот во вид на крст што му е доделен низ историјата нему и на неговиот народ, а тој со својот дух го носеше тоа како да му е вистиска круна.

Со Тоше не може и не треба да се споредува ниту една ѕвезда што загинала на сличен начин, затоа што Тоше беше најголемото национално богатство – духовно и материјално. Но, немаше држава што требаше да го сочува.

Без сомневање, повеќето Македоници се чувствуваат инфериорни кога се покрај своите колеги Срби или Хрвати. Но, Тоше се однесуваше како Вејсилов во романот „Момче“ на Достоевски, кој носеше во себе сон за исконот на Европа, а затоа себе си се гледаше „…во Франција како Французин, покрај Германците како Германец, со старите Грци би бил Грк, а токму на тој начин во најголема мерка да биде Русин“. Односно, Тоше во тие услови беше во најголема мерка Македонец.

Животот му беше неговото пеење, но ние со врева треба сега да учиме од неговата смрт, во согласност со она што го напишал писателот, Ѓузепе Б.: „Можеби животот не е врева, а смртта тишина, туку обратно“.

Приказни

Тежок живот поминав, да не даде Господ вака на никој, не сакам да барам од луѓето и да буричкам по канти, колку ќе заработам толку – Тетка Ѓурѓа од Карпош (Видео)

Published

on

– Тежок живот поминав, да не даде Господ вака на никој, не сакам да барам од луѓето и да буричкам по канти, колку ќе заработам толку, понекогаш само за леб и сол, вака 91-годишната Баба Ѓурга го започнува своето сведоштво.

Продава цвеќе во Карпош, позади Лептокарија за да обезбеди храна за нејзе и нејзиното семејство. Нејзиниот сопруг 30 години е неподвижен а неодамна починала и една од нејзините три деца. Дополнителен проблем за Баба Ѓурга на целата мака е што пред еден месец спремајќи ги цвеќињата се лизнала и ја скршила раката.

Доколку се најдете во населба Карпош, позади Лептокарија, побарајте ја Баба Ѓурга и купете цвеќе, ако ништо повеќе барем за да ја поздравите оваа храбра жена која и покрај сите маки му се радува на животот и не се откажува.

https://fb.watch/mWGd9V91JX/?mibextid=Nif5oz

Continue Reading

Приказни

Емотивно сведочење на Ева: Јас сум била бебе, татко ми со ногата ја искршил вратата ја грабнал мајка ми и брзо се симнале од зградата која се нишала како брод …

Published

on

Денеска Скопје се сеќава на разузнавачкиот земјотрес од 1963 година, а сеќавањата за блиските загинати сеуште се меѓу скопјани кои и после 60 години се сеќаваат на катастрофата која не треба да се повтори.

Во тоа кобно утро, кога поголемиот дел од жителите беа во длабок сон, околу 1.100 жители никогаш не се разбудија, најмалку 3.000 беа повредени. Околу 200.000 лица останаа без покрив над главата. Оваа природна катастрофа е најголемата во македонската историја.

Старите скопјани и денес се сеќавањаат и раскажуваат за земјотресот.  Тие своите спомени ги раскажаа во групата Стари Скопјани.

ВИДЕО) Скопје тагува: 56 години од кобните 20 секунди на 26-ти јули 1963-та

Во едно од нив Светле Камџијаш раскажува дека таа е родена по земјотресот, но љубовта на нејзините родители започнала од овој трагичен момент. 

„Така започнала и љубовта на моите родители, додека “кампувале” на брегот на Вардар, во страв дека може да удри нов бран тресење“, раскажува Светле.

Таа го раскажува и искуството на нејзината мајка која грабнала бебето на вујко и (мојата братучетка) и летнала надвор, преку дворот на тогашна Комерцијална банка, право на брегот на Вардар. Бебето исто така осетило дека нешто страшно се случува и ја избербатило по ноќницата. Кога стасала и погледнала пред себе, кон Офицорскиот дом, веќе го немало. На негово место полека спласнувал густ облак жолта прав. 

Ева Јанчева Петрушевска била 8 – месечно бебе за време на земјотресот. 

„Јас сум била 8 ипол месечно бебе. Кога почнало силно да тресе татко ми со се корпата во која сум спиела прво ме земал мене и почнал силно да вика по мајка ми ( која била тие мигови во тоалетот) веднаш да трча по него. Се симнал татко ми од зградата додека уште тресело, а мајка ми ја немало се уште. Ме оставил татко ми на некои соседи да ме причуваат и во дел од минута ( на првиот спрат ) повторно се качил горе. Зградата се лулала како брод на немирно море. Вратата од тоалетот се заглавила, бољерот паднал , а мајка ми така чучната со рацете над глава мислела дека тоа се нејзините последни мигови од животот. Татко ми со ногата ја искршил вратата ја грабнал мајка ми и брзо се симнале долу“, раскажува Ева. 

Веста за земјотресот многу брзо се раширила во регионот, а потресот се почувствувал и во соседните земји. За едно вакво искуство раскажува Билјана Топко која во тој период живеела во Метохија. Таа раскажува дека во време на земјотресот имала 6 години.

Паметам дека татко ми ме извлече од кревет, зборувајќи ми дека станува збор за земјотрес. Ми кажа дека е силен потрес, кој најверојатно се случил во Скопје. После неколку денови слушнавме дека докторката Љубинка од Скопје загинала во земјотресот. Потоа уште долг период, моите родители од платата одвојуваа средства за солидарниот фонд формирана за таа намена„, раскажува Билјана.

Своето искуство со земјотресот го раскажува и Велјанка Пандиловска.

Осетот на тресење беше језив, а сите избегавме надвор по скалите кои беа одвоени од зградата. Сите бевме избезумени. Во тој момент јас тргнав кон старата воена болница која не беше многу далеку од нас. Во непосредна близина на болницата имаше фурна, за жал тоа утро загинаа сите кои чекале за леб во тој момент. Лоша слика, луѓе голи и со пижами…секој земал по некое ќебе со себе“, раскажува Велјанка.

Мимоза Вујошевиќ раскажува за еден дел од нејзиното сеќавање по земјотресот. Првиот момент е куче кое цвилело само и напуштено во зграда која половина била срушена, а за вториот момент вели:  

Целиот град го поминавме пешки за да стигнеме до зградата во која требаше да се преселиме, тоа беше познатата 13-ка во Карпош, зградата беше срамнета со земја и никој немаше жив. Сите плачевме гушнати, но никогаш нема да дознаам дали од тага за погинатите или од среќа што останавме живи, заклучува Мимоза.

По земјотресот градот почнал да се гради според модерните проекти на Јапонецот Кензо Танте и на Адолф Циборовски. Старата Железничка Станица денес е „Музеј на Град Скопје“ и преставува симбол на големиот земјотрес.Часовникот на станицата е засекогаш сопрен на фаталните пет часот и седумнаест минути.

Скопје после 58 години е модерна метропола, но скопјани никогаш нема да ги избришат сеќавањата за тој кобен ден. Борко Зафировски кој денеска се сеќава на сликата која зад себе оставил катастрофалниот земјотрес за тв 24 вели дека на свои 14 години заедно со група граѓани и свои соученици помагал во градењето на хангарите каде сега е изградена гиманзијата Јосип Броз Тито.

Зафировски вели дека биле потребни денови за луѓето да се вратат во своите домови, се спиело под ведро небо и во шатори, а неговото семјество сместило повеќе фамилии во нивната куќа која делумно била оштетена.

Секоја година скопјани со едниствена порака никогаш да не се повтори таква трагедија..а Борко Зафировски вели:

Да продолжиме да го развиваме Скопје со ентузијазмот со кој беше обновуван од рушевините, напиша денеска и претседателот Стево Пендаровски на својот фејсбук профил. 

Домашни и странски делегации пак денеска положија цвеќе пред споменикот на заганатите во скопскиот земјотрес во 1963- та.

Continue Reading

Приказни

Хит фотка: Штотуку родено бебе се насмеало кога го видело својот татко

Published

on

Раѓањето на детето е посебен момент за секој родител, а многумина токму поради тоа ги прават првите фотографии од бебето уште во породилната сала.

Така родителите на преслаткото девојче Антонела успеале да направат навистина посебна фотографија само неколку моменти по нејзиното раѓање.

Имено, штотуку роденото девојче му се насмеало на својот татко, а фотографијата од преслаткиот момент расположи многумина. Мајката Тарсила Роса Кордеиро е убедена дека малата Антонела го препознала гласот на својот татко кој во текот на бременоста секојдневно разговарал со неа.

„Кога се роди, ја ставија во моите прегратки да спие. Но, штом нејзиниот татко ѝ се обрати, таа ги отвори очите и се насмевна“, раскажала мајката.

„Секогаш ѝ велеше дека многу ја сака. Наутро ѝ посакуваше добро утро, а навечер ѝ велеше „добра ноќ“. Ме галеше по стомакот и ѝ зборуваше. И штом се роди, ја повтори реченицата која ѝ ја кажуваше кога доаѓаше од работа – ‘еј бебе, тато пристигна’“, додала Тарсила.

Таткото Флавио Диего Вилела вели дека се чувствувал прекрасно кога неговата ќерка му се насмеала.

„Мислев дека знам што е вистинска љубов, но немав поим додека не ја здогледав таа најискрена насмевка на светот“, порачал тој.

Continue Reading
Advertisement
Advertisement

Трендинг

Copyright © 2021 Булевар.мк