Connect with us

Македонија

Карциномот на простата втора причина за смртност кај мажите, лекарите препорачуваат редовни прегледи и скрининг

Published

on

Скрининг, навремена посета на уролог и да не се молчи за проблемите, се препораките што лекарите и психолозите ги упатуваат по повод месецот на машкото здравје. Карциномот на простата е втората причина за смртност кај мажите и затоа лекарите препорачуваат барем еднаш годишно да се прави преглед.  

Во разговор за МИА, тие нагласуваат дека со скринингот и навременото барање медицинска помош може да се спречат фаталните последици од болеста. Покрај медицинската поддршка, од исклучителна важност е и поддршката на најблиските и пошироката заедница. 

Директорот на Клиниката за урологија во Скопје, Башким Шабани вели дека пациентите доаѓаат кога веќе карциномот на простата е во поразвиен стадиум. Неговата препорака е е дека со добар скрининг и навремено дијагностицирање на болеста, многу подобри ќе бидат прогнозите отколку кога пациентите доаѓаат во поодмината фаза.

Карциномот на простата се јавува претежно кај повозрасните пациенти, над 45-50 години и затоа доктор Шабани препорачува лицата над 50-годишна возраст барем еднаш годишно да посетат уролог.

На почетокот на болеста, симптомите не се многу забележливи. Голем број пациенти мислат дека тоа се симптоми од инфекција. Станува збор за тегоби со често мокрење и потреба за мокрење преку ноќ.

– На почетокот, симптомите можеби се незабележливи, па пациентите претежно ги игнорираат таквите симптоми. Си мислат дека ќе помине. Меѓутоа, ако карциномот на простата е во некоја поразвиена фаза, има веќе поизразени симптоми. Може да има проблем со неможност за мокрење, присуство на крв во урина, тегоби и низа други проблеми. Освен карцином на простата има и други. Инциденцата воопшто кај сите карциноми е зголемена. Има карцином на бубрег, мочен меур, надбубрежна жлезда, целиот уринарен дел. Меѓутоа туморите на мочен меур, бубрег и карцином на простата, се најчестите болести кај пациентите кои доаѓаат на Урологија, вели доктор Шабани.

Сепак, додава тој, во последно време се менува свеста и има помалку предрасуди.

Според него, во земјава има доволна посетеност на пациентите, кога е во прашање практикувањето посета на уролог, но во однос на скриниг прегледите, доктор Шабани вели дека ако пациентот нема некоја тегоба, воопшто не размислува за скрининг. 

– Пациентите треба да бидат свесни дека при раното откривање на болеста, има многу подобра прогноза, отколку кога веќе има некој развиен стадиум. Овој апел треба да стигне до сите – по 45- 50 годишна возраст, ако некој има позитивна фамилијарна анамнеза за некој уролошки карцином, да посети уролог барем еднаш годишно. Или можеби преку матичен лекар да се направат основните испитувања и ако има одредени сомнежи, ќе следува препраќање кај уролог, појаснува доктор Шабани.

Апелира лицата над 45-50 годишна возраст да направат барем по еден скрининг, иако, додава дека не е лошо скрининг да направат и помлади лица.

Демистификација, не „под тепих“!

За психолошкиот аспект, зошто сѐ уште постојат предрасуди околу машкото здравје, разговаравме со психологот Фики Гаспар, според кого во последно време намалени се предрасудите.

Веќе е минато времето кога имало стигма и се сметало дека припадниците на машкиот пол треба да бидат силни и не треба да се жалат. Минато е, вели Гаспар, времето кога, народски кажано, се ставале проблемите „под тепих“ и има подигнување на свеста, отворено се зборува за нештата и навремено се бара стручна помош.

Според Гаспар, помладите се оние кои почесто бараат поддршка во оваа смисла, додека оние од третата доба повеќе се приврзани кон начинот на кој функционирале и претходно.

– Зависи од индивидуата. Сѐ уште има такви кои доаѓаат на разговор и третман, а го кријат тоа. Тоа е многу често поради средината. Најчесто, нивната средина, семејството или пошироката средина, не дека не го прифаќа, туку гледа малку поразлично на сето тоа. За разлика од тоа, има средини каде некој од роднините го има поминато тоа и е сосема нормализирано, демистифицирано, вели Гаспар.

Македонија

РЕК Битола го раскина договорот со „Марковски компани“ вреден 46 милиони евра

Published

on

РЕК Битола го раскина договорот со „Марковски Компани“ за ископ на јаглен и јаловина поради сериозни пропусти и несовесно извршување на обврските. Директорот на термоелектраната, Тони Петрушевски, соопшти дека со раскинувањето на договорот активирана е банкарската гаранција од речиси 2 милиони евра.

„Оваа компанија не само што не ги исполни договорените количини јаглен, туку и директно ја загрозила енергетската стабилност на државата. Несоодветната динамика на отстранување на јаловината ја наруши геомеханичката стабилност на рудникот „Брод Гнеотино“, изјави Петрушевски.

Тој додаде дека на раскинувањето му претходеле бројни опомени и укажувања, но фирмата продолжила со несовесен однос кон обврските. Договорот, склучен на 13 февруари годинава, овозможувал раскинување доколку една од страните не ги извршува обврските.

Тендерот вреден 46 милиони евра се однесува на ископ на јаглен во рудникот „Брод-Гнеотино“. Сепак, според податоците на Бирото за јавни набавки, „Марковски Компани“ има склучено повеќе од десет други договори со РЕК Битола, кои се уште се активни. Последните три тендери, кои фирмата ги доби за неколку месеци, тежат околу два и пол милиони евра.

„Марковски Компани“ во изминатите години стана најголемиот добитник на тендери за ископ на јаловина, со вкупно 20 договори вредни 52 милиони евра. Ова предизвика критики од опозицијата, која тврди дека тендерите биле „местени“ и користени за лична добивка, особено за време на владеењето на СДСМ.

Continue Reading

Македонија

Македонската гајда, босанската севдалинка и јапонското саке се новите ставки на светско нематеријално културно наследство на УНЕСКО

Published

on

Секоја година, отприлика ова време, УНЕСКО заседава за да разгледа и усвои предлози за нови елементи на листата на заштитено наследство на планетата. Лани на неа се најдоа италијанското оперско пеење, бабиците од Кипар, Германија и Словенија, како и номадското сточарство на алпските фармери од Швајцарија. 

Оваа година номинирани се околу 700 обичаи и практики, од кои дел се веќе разгледани и усвоени на 19-тата сесија на Меѓувладиниот комитет кој заседава во Асунксион, Парагвај, а која започна на 2-ри и ќе трае до 7-ми декември. Денес, 5.12. е изгласан заедничкиот македонско-турски предлог на листата да се најде македонската гајда односно турскиот тулум, кој бил поднесен пред две години. Заседанието и гласањето за оваа ставка можат да се видат на снимката тука (на 1 час и 50 мин). 

До сега се изгласани и живописните украински велигденски јајца „писанки“, чија традиција се бележи и пред христијанството. Јајцата, украсени со детални шеми и премачкани со восочна техника, се препознатливи низ светот како дел од украинската традиција. 

Како нематеријално културно наследство е признаено и јапонското саке – меко вино од ориз кое се користи не само за пиење во локалните кафеани „изакаји“, на свадби и други свечености, туку и за готвење, на пример во рецептот за јапонската супа – рамен. Основните состојки се ориз, вода, квасец и „коџи“ – оризова мувла која го разградува скробот во ферментирани шеќери. За едно саке да биде признаено како јапонско мора да биде изработено од ориз одгледан во Јапонија. 

Помеѓу останатите практики, на листата се додадени и естонското традиционално јадење од компир „мулги пудер“, како и босанската севдалинка, а списокот до крајот на заседанието се очекува да биде и поголем.

Continue Reading

Македонија

Зеколи-Шаќири: Унапредувањето на локалната инфраструктура е наш врвен приоритет

Published

on

Заменик-министерката за транспорт, Калтрина Зеколи-Шаќири, истакна дека унапредувањето на локалната инфраструктура останува еден од клучните приоритети на Министерството за транспорт. Во рамките на состанокот на Работниот комитет, на кој учествуваа генералниот секретар, амбасадорот на Словачка и претставници на УНДП, заменик-министерката го нагласи значењето на стратешките инфраструктурни проекти кои помагаат во регионалното поврзување и ја подобруваат пристапноста на земјата кон европските и глобалните пазари.

Таа го издвои Коридорот 8 и 10 како приоритет, заедно со бројни други клучни проекти, кои се од суштинско значење за зголемување на ефикасноста на транспортот и одржливиот развој. „Овие проекти не само што ќе го подобрат квалитетот на животот за нашите граѓани, туку и ќе ја позиционираат Северна Македонија како транспортен јазол со стратешко значење во регионот“, изјави Зеколи-Шаќири. Состанокот служеше како платформа за размена на идеи и зајакнување на меѓународните партнерства за понатамошен развој на локалната инфраструктура.

Continue Reading
Advertisement
Advertisement

Трендинг

Copyright © 2024 Булевар.мк