Connect with us

Македонија

Карциномот на простата втора причина за смртност кај мажите, лекарите препорачуваат редовни прегледи и скрининг

Скрининг, навремена посета на уролог и да не се молчи за проблемите, се препораките што лекарите и психолозите ги упатуваат по повод месецот на машкото здравје. Карциномот на простата е втората причина за смртност кај мажите и затоа лекарите препорачуваат барем еднаш годишно да се прави преглед.  

Во разговор за МИА, тие нагласуваат дека со скринингот и навременото барање медицинска помош може да се спречат фаталните последици од болеста. Покрај медицинската поддршка, од исклучителна важност е и поддршката на најблиските и пошироката заедница. 

Директорот на Клиниката за урологија во Скопје, Башким Шабани вели дека пациентите доаѓаат кога веќе карциномот на простата е во поразвиен стадиум. Неговата препорака е е дека со добар скрининг и навремено дијагностицирање на болеста, многу подобри ќе бидат прогнозите отколку кога пациентите доаѓаат во поодмината фаза.

Карциномот на простата се јавува претежно кај повозрасните пациенти, над 45-50 години и затоа доктор Шабани препорачува лицата над 50-годишна возраст барем еднаш годишно да посетат уролог.

На почетокот на болеста, симптомите не се многу забележливи. Голем број пациенти мислат дека тоа се симптоми од инфекција. Станува збор за тегоби со често мокрење и потреба за мокрење преку ноќ.

– На почетокот, симптомите можеби се незабележливи, па пациентите претежно ги игнорираат таквите симптоми. Си мислат дека ќе помине. Меѓутоа, ако карциномот на простата е во некоја поразвиена фаза, има веќе поизразени симптоми. Може да има проблем со неможност за мокрење, присуство на крв во урина, тегоби и низа други проблеми. Освен карцином на простата има и други. Инциденцата воопшто кај сите карциноми е зголемена. Има карцином на бубрег, мочен меур, надбубрежна жлезда, целиот уринарен дел. Меѓутоа туморите на мочен меур, бубрег и карцином на простата, се најчестите болести кај пациентите кои доаѓаат на Урологија, вели доктор Шабани.

Сепак, додава тој, во последно време се менува свеста и има помалку предрасуди.

Според него, во земјава има доволна посетеност на пациентите, кога е во прашање практикувањето посета на уролог, но во однос на скриниг прегледите, доктор Шабани вели дека ако пациентот нема некоја тегоба, воопшто не размислува за скрининг. 

– Пациентите треба да бидат свесни дека при раното откривање на болеста, има многу подобра прогноза, отколку кога веќе има некој развиен стадиум. Овој апел треба да стигне до сите – по 45- 50 годишна возраст, ако некој има позитивна фамилијарна анамнеза за некој уролошки карцином, да посети уролог барем еднаш годишно. Или можеби преку матичен лекар да се направат основните испитувања и ако има одредени сомнежи, ќе следува препраќање кај уролог, појаснува доктор Шабани.

Апелира лицата над 45-50 годишна возраст да направат барем по еден скрининг, иако, додава дека не е лошо скрининг да направат и помлади лица.

Демистификација, не „под тепих“!

За психолошкиот аспект, зошто сѐ уште постојат предрасуди околу машкото здравје, разговаравме со психологот Фики Гаспар, според кого во последно време намалени се предрасудите.

Веќе е минато времето кога имало стигма и се сметало дека припадниците на машкиот пол треба да бидат силни и не треба да се жалат. Минато е, вели Гаспар, времето кога, народски кажано, се ставале проблемите „под тепих“ и има подигнување на свеста, отворено се зборува за нештата и навремено се бара стручна помош.

Според Гаспар, помладите се оние кои почесто бараат поддршка во оваа смисла, додека оние од третата доба повеќе се приврзани кон начинот на кој функционирале и претходно.

– Зависи од индивидуата. Сѐ уште има такви кои доаѓаат на разговор и третман, а го кријат тоа. Тоа е многу често поради средината. Најчесто, нивната средина, семејството или пошироката средина, не дека не го прифаќа, туку гледа малку поразлично на сето тоа. За разлика од тоа, има средини каде некој од роднините го има поминато тоа и е сосема нормализирано, демистифицирано, вели Гаспар.

Advertisement

Македонија

Безбеден град: ЌЕ ИМА ВОЗИЛА ЗА ЧИИ РЕГИСТАРСКИ ТАБЛИЧКИ НЕМА ДА ИМА КАЗНИ

Системот „Безбеден град“ кој е во тест фаза пред да стартува на 1 јануари или еден месец подоцна, во моментов не ја дава можноста да се внесуваат броеви од регистарски таблици кои би биле изземени од генерирање на прекршочни казни. 

Секое возило кое ќе биде снимено дека ги прекршува законите и сообраќајните правила ќе добие соодветно известување за казна. Но, ова ќе се промени во иднина кога регистарските таблици на возилата со првенство на минување, како што се брза помош, пожарна и полициски возила ќе бидат внесени во системот и за нив нема да се процесираат казни. Во системот ќе има докази дека ги возилата со тие регистарски таблици ги прекршиле сообраќајните правила.

Во иднина, согласно позитивните законски прописи, односно од одредбите од Законот за безбедност во сообраќајот и на патиштата, возилата со првенство на минување ќе се евидентираат во системот и за истите записите нема да се бришат. Тие ќе се чуваат во лог менаџмент“, вели Маја Арсовска Манов.

Но, ова го отвора прашањето од можни злоупотреби на оваа опција. Односно, вработени кои имаат пристап до системот, по нечија наредба или самоволно, да внесуваат регистарски таблици кои не се на возила со првенство на минување, односно на политичари, на влијателни лица, но и на свои пријатели и другари. Од МВР ветуваат дека ќе има контролни механизми.

Тоа се реформите кои во моментов се на сила, на кои се работи на нив. Меѓутоа, сепак Министерот за внатрешни работи ќе одлучи кои и во каков вид ќе се врши контролата. А контрола, секако дека ќе има. “, вели Маја Арсовска Манов.

Инаку, една од најголемите реакции на социјалните мрежи околу системот „Безбеден град“ е непостоењето на сообраќајна инфраструктура, пред се таканаречен „Зелен бран“. Тоа значи семафорите да се координираат така што зеленото светло се активира последователно, создавајќи „бран“ од зелени сигнали за возилата кои се движат со препорачана брзина, често од 40 до 50 километри на час во урбани услови. Ова го намалува метежот, штеди гориво и го подобрува протокот на главните сообраќајници.

Од Град Скопје, во чија надлежност е воспоставувањето на ваквиот систем, за ТВ21 велат дека.

Во Сообраќајниот центар при улици и патишта во моментов се работи на решение за повторно воведување на таканаречениот „Зелен бран“ во Скопје, кој ќе ги опфати најфреквентните улици во главниот град. Се очекува наскоро решение“ Во Скопје оваа опција со „Зелен бран“ постоеше пред десетина години, по што престана да функционира.

Continue Reading

Македонија

Граничниот премин Евзони повторно прооден – заврши блокадата, сообраќајот нормализиран

Сообраќајот на граничниот премин Евзони (Богородица) попладнево беше целосно одблокиран — од 15:00 часот движењето кон и од Грција се одвива непречено, информираат од Авто‑мото сојуз на Македонија (АМСМ).

Преходно, преминот беше блокиран од утринските часови, поради штрајк на грчки земјоделци, што предизвика привремено запрени граѓански и товарни возила.

Од АМСМ велат дека иако состојбата е нормализирана, останува можност граничниот премин повторно да биде затворен ако протестите продолжат.

За оние кои патуваат кон или од Грција — Евзони сега е прооден, но се препорачува да го следат сообраќајниот претпазливост и известувањата.

Товарниот сообраќај и автобусите сѐ уште треба да проверат дали ќе има дополнителни ограничувања во одредени премини.

Continue Reading

Македонија

243 нови содржини на македонски јазик на Викимедија МКД — Википедија збогатена со значајни статии

Во рамки на редовниот камп на Викимедија МКД, волонтери создадоа 243 нови содржини на македонски јазик за глобалната енциклопедија Wikipedia – потврди организацијата.

Кампот, кој се одржа на Попова Шапка, ги вклучи волонтерите во пишување енциклопедиски статии, дискусии и едукативни предавања. Како дел од активностите, експерти и координатори – меѓу кои м-р Ненад Шундовски, Орце Нинески, Лили Арсова, како и претседателот на Викимедија МКД – м-р Николче Стојаноски и извршната директорка Снежана Штрковска – одржаа предавања насочени кон насочување на учесниците и подобрување на нивниот придонес.

Како што посочи Викимедија МКД, целта на оваа иницијатива е не само да се збогати содржината на Википедија на македонски јазик, туку и да се поттикне активното учество на млади луѓе и ентузијасти во создавање и ширење на знаење достапно за сите.

Со оваа активност, Википедија на македонски јазик добива нови вредни содржини – што дополнително ја зајакнува нејзината улога како отворен и бесплатен извор на информации на мајчин јазик за граѓаните од целата држава.

Continue Reading
Advertisement

Advertisement

Advertisement
Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Трендинг