Економија
МФ: Водиме кредибилни и конзистентни макроекономски политики, потврден кредитниот рејтинг ББ+ со стабилен изглед од „Фич“
Македонија води кредибилни и конзистентни макроекономски политики поддржани преку долгогодишната политика на фиксен девизен курс, подобрите показатели за управуање во споредба со други земји со слични економски перформанси, како и посветеноста на реформи во рамки на процесот на пристапување во ЕУ. Ова го констатира кредитната агенција „Фич“ во последниот извештај со кој земјата го задржа и кредитниот рејтинг ББ+ со стабилен изглед.
Агенцијата нотира дека во 2024 година реалниот раст на БДП достигна 2,8% и покрај надворешните потешкотии и дека е над проекциите заради силната јавна потрошувачка и инвестициите. Фич очекува растот на економијата во 2026 година да достигне 4% како резултат на реализација на инвестициите на коридорот 8 и 10д. Посочуваат во извештајот дека инвестициите остануваат силни, но дека слабиот раст на продуктивноста и неповолните демографски движења претставуваат ограничувачки фактори на растот на среден рок. Нотираат дека се забележани силни приливи на странски директни инвестиции. Странските нето директни инвестиции, како што наведуваат, се највисоки во последните 17 години и се искачија на 7,1% од БДП во 2024 година како резултат на високи инвестиции во слободните економски зони. Невработеноста според „Фич“, останува структурно висока поради недостаток на вештини и нерамномерен регионален економски развој. Растот на платите е силен и во периодот 2022-2024 година изнесува во просек 13% годишно и немаше негативен ефект врз конкурентноста.
Во извештајот „Фич“ наведува дека во 2024 година е остварен буџетски дефицит од 4,6% што е помалку од ревидираниот со Ребалансот на ниво од 4,9%, како резултат на повисоките приходи и недоволнотото извршување на капиталните расходи. Во 2025 година „Фич“ не очекува промени кај буџетскиот дефицит заради проектираниот повисок износ на капитални расходи и нормализирање на расходите за пензиите и социјалните фондови. Позитивно влијание врз приходната страна очекува од воспоставувањето на е-фактурата. Агенцијата смета дека грантовите од Планот за раст на Западен Балкан ќе придонесат за намалување на дефицитот на 4% до 2026 година. Долгот според „Фич“ на среден рок ќе надмине ниво од 58% од БДП.
Инфлацијата во 2024 година просечно е на ниво од 4,2% и според „Фич“ главни двигатели се силниот раст на платите, зголемената домашна побарувачка, заедно со силниот кредитен раст на приватниот сектор.
Кредитниот рејтинг се изготвува врз основа на анализи на политиките што ги спроведува земјата. Тој го покажува степенот на ризик од инвестирање и е еден од клучните индикатори коишто потенцијалните инвеститори ги земаат предвид при носењето на нивните одлуки.
Кредитен рејтинг за земјата изготвуваат кредитните агенции „Фич“ и Стандард и пурс“, два пати во годината.
Економија
Граѓаните и бизнисите во банките чуваат 9,7 милијарди евра, но колку изнесува нивниот долг?
Граѓаните и во март продолжиле со активно задолжување, најмногу за станбени и потрошувачки кредити, каде што забележан е раст од 1,6% за станбените и 1,0% за потрошувачките. На годишна основа, овие кредити пораснале за 13,9% и 9,2% соодветно.
Според последните податоци на Народната банка, граѓаните и корпоративниот сектор во март имале вкупни депозити од 9,7 милијарди евра, додека нивниот долг кон банките изнесувал 8,2 милијарди евра.
Во однос на растот на депозити и кредити на годишно ниво, и депозитите и кредитите покажале сличен тренд. Депозитите пораснале за 12,7%, додека кредите за 12,3%.
Растот на депозитите бил забележан и во двата сектора, со поголем придонес од страна на домаќинствата, додека кај кредитите поголем придонес имал корпоративниот сектор.
Во март, вкупните депозити забележале месечен раст од 0,6%, додека кредите се зголемиле за 1,0%.
Кога станува збор за задолжувањето на граѓаните, продолжува најголемиот раст кај станбените и потрошувачките кредити, кои покажале раст од 1,6% месечно, а на годишна основа зголемувањето било 13,9% и 9,2% соодветно.
Меѓутоа, автомобилските кредити паднале за 1,1% во март, но на годишно ниво пораснале за 3,4%. Кредитите одобрени на кредитни картички се намалиле за 0,8% на месечно ниво, додека на годишно ниво падот изнесува 9,0%.
Негативните салда на тековните сметки се зголемиле за 5,1% месечно, додека на годишно ниво паднале за 2,4%. Кредити одобрени на други основи паднале за 0,3% месечно и 8,2% на годишна основа.
Министерката за финансии Гордана Димитриеска – Кочоска оствари средба со претставници на домашната бизнис заедница, нагласувајќи дека креирањето на економските политики ќе продолжи да се базира на двонасочна комуникација и активно учество на сите засегнати страни.
По обраќањето пред германските инвеститори кои веќе работат во Македонија, Димитриеска – Кочоска се сретна со претседателите на трите највлијателни стопански комори во земјата – Бранко Азески од Стопанската комора, Трајан Ангеловски од Сојузот на стопански комори и Менди Ќура од Стопанската комора на северозападна Македонија.
„Градиме партнерски однос со целата бизнис заедница – и со домашните и со странските компании. Политиките кои ги креираме се резултат на инклузивен процес. Само таквите мерки може да донесат вистински резултати и придобивки за сите“, изјави министерката.
Оваа средба е дел од пошироката стратегија на Министерството за финансии за продлабочување на соработката со приватниот сектор, како и за обезбедување економска стабилност и предвидлива деловна клима.
Подготвен врз основа на официјалните податоци од Македонска берза од Илирика Инвестментс АД Скопје.
Скопје, 17 април 2025 година – Македонската берза денес го заврши тргувањето со вкупен промет од 2.998.589 денари. Индексот МБИ10 забележа значителен пад од 0,94%, достигнувајќи вредност од 10.175,12 поени, што укажува на преовладувачки негативни движења на пазарот.
Динамика на тргување и пазарни движења
Берзата денес беше под влијание на изразен пад кај неколку водечки хартии од вредност, особено Комерцијална банка и Алкалоид, што значително придонесе за намалувањето на индексот МБИ10. Иако вкупниот промет беше понизок во споредба со претходните денови, одредени акции како Реплек и двете Стопански банки забележаа позитивни корекции.
1. НЛБ Банка АД Скопје (NLB) – промет од 1.625.500 денари, последна цена 58.500 денари, пораст од +0,09%
2. Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – промет од 969.130 денари, последна цена 27.720 денари, пад од -3,11%
3. Алкалоид АД Скопје (ALK) – промет од 133.500 денари, последна цена 26.699 денари, пад од -2,17%
1. Стопанска банка АД Битола (STBB) – пораст од +2,99%, последна цена 3.450 денари
2. Стопанска банка АД Скопје (STB) – пораст од +2,99%, последна цена 2.437 денари
3. НЛБ Банка АД Скопје (NLB) – пораст од +0,09%, последна цена 58.500 денари
1. ТТК Банка АД Скопје (TTK) – пад од -5,29%, последна цена 1.700 денари
2. Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – пад од -3,11%, последна цена 27.720 денари
3. Алкалоид АД Скопје (ALK) – пад од -2,17%, последна цена 26.699 денари
Индексот ОМБ остана непроменет, на ниво од 124,40 поени, без реализирани значајни трансакции со државни или корпоративни обврзници.
Берзанскиот ден на 17 април 2025 беше под силно влијание на негативното движење кај неколку клучни компании. Водечките акции како Комерцијална банка и Алкалоид имаа значителен пад, што ја повлече и целокупната пазарна перформанса надолу. Од друга страна, умерен позитивен сигнал дојде од Стопанска банка Скопје и Битило како и НЛБ Банка. Инвеститорите и понатаму остануваат претпазливи, додека се чекаат стабилизирачки движења на пазарот.
-
Македонија6 days agoУпасени се Шабан Салиу, Ваљон Сарачини, Беким Незири – проширена истрагата за пожарот во Кочани
-
Магазин4 days agoВака се оди на гости: Спасен Силјановски ги изненади Татјана и Новица во Австралија [ВИДЕО]
-
Црна Хроника6 days agoСемејна драма во Тетовско: Зет упаднал во куќа и почнала жестока тепачка!
-
Магазин4 days agoОва е првиот знак дека во телото ви се формирал тробм! Никако не смеете да го игнорирате
-
Црна Хроника3 days agoГолема акција на полицијата утринава – Се вршат претреси на повеќе локации
-
Магазин5 days agoРастурам свадби за 500 евра, распродаден сум до ноември
-
Скопје5 days ago(Видео) Граѓани со часови се заглавени во подземниот паркинг на ГТЦ оти автоматите за наплата не работат, а службите се отстутни
-
Црна Хроника7 days agoИнцидент на работно место во Тетово – жена пријавила закани и агресија, полицијата постапува