Connect with us

Магазин

СЗО предупредува: Над 15 милиони тинејџери ширум светот користат е-цигари

Според првата глобална проценка на Светската здравствена организација (СЗО), најмалку 15 милиони тинејџери на возраст од 13 до 15 години користат е-цигари, а младите „вејпаат“ девет пати почесто од возрасните во земјите каде што постојат релевантни статистички податоци.

Во светот денес повеќе од 100 милиони луѓе користат е-цигари, од кои најмалку 86 милиони се возрасни, претежно во земји со висок приход. Податоците се објавени во време кога глобалната употреба на тутун продолжува да опаѓа – бројот на корисници на тутун паднал на 1,2 милијарди во 2024 година, од 1,38 милијарди во 2000 година.

Етиен Круг, директор на одделот на СЗО за здравствени детерминанти, истакнува дека е-цигарите создаваат „нов бран на зависност од никотин“. „Овие производи се презентираат како ‘помала штета’, но всушност децата порано се навикнуваат на никотин, што го загрозува долгорочниот напредок во јавното здравје“, предупредува Круг.

Иако некои студии покажуваат дека е-цигарите можат да помогнат на возрасните пушачи да се откажат од тутунот, недостасуваат доволно податоци за долгогодишните ефекти врз здравјето.

СЗО исто така предупредува дека речиси секоја петта возрасна личност во светот и понатаму користи тутунски производи, со највисока застапеност во Европа (24,1% пушачи), при што европските жени се рекордерки со 17,4% користење на тутунски производи. Организацијата повикува на построга примена на мерки за контрола на тутунот и регулација на новите никотински производи, вклучително и е-цигарите.

Advertisement

Магазин

Тетово има со што да се гордее!

Тодор Скаловски Тетоец – Авторот на македонската химна и столб на современата македонска музика

Тодор Скаловски (21 јануари 1909, Тетово – 1 јули 2004, Скопје) е еден од најзначајните македонски композитори и диригенти, кој остави длабок белег врз музичкиот живот во Македонија. Категоризиран како дел од првата генерација повоени македонски композитори, Скаловски е автор на голем број вокални, вокално-инструментални и сценски композиции, а неговото творештво го карактеризира спојот на фолклорни мотиви со лирска и драмска изразност.

Скаловски го завршил музичкото образование во Белград, а диригентството го усовршувал на Конзерваториумот „Моцартеум“ во Салцбург кај професорот Вилхелм Фуртвенглер. Долгогодишно соработувал со Ловро Матачиќ и бил основач и прв шеф-диригент на Македонската филхармонија и Македонската опера. Како прв заменик главен уредник на Македонското Радио, тој значајно придонел за организирање на музичкиот живот во земјата, основајќи меѓу другото и фестивалите „Охридско лето“ и биеналниот меѓународен хорски фестивал во Тетово – ТЕХО.

Скаловски е автор и на музиката за државната химна на Македонија, „Денес над Македонија“, чиј текст го напиша Владо Малески во 1941 година. По Втората светска војна, песната стана химна на СР Македонија, а со осамостојувањето на Република Македонија, на 11 август 1992 година, со закон е прогласена за државна химна.

За својот придонес во културата, Скаловски бил член на Македонската академија на науките и уметностите од 1972 година и добитник на највисоките награди – АВНОЈ и „11 Октомври“ за животно дело. Неговите композиции се истакнуваат со употреба на хармонија, тонални и модални системи и драмски елементи, правејќи го Скаловски музички пандан на големите композитори од регионот, како Мокрањац, Трајко Прокопиев и Блаже Конески.

Со своето творештво и педагошка работа, Тодор Скаловски останува еден од столбовите на современата македонска музика и културна традиција.

Continue Reading

Магазин

Најштетниот десерт: Овие слатки се полни со тешки метали

Нова студија на Универзитетот Џорџ Вашингтон покажа дека многу производи од какао, вклучувајќи и црна чоколада, содржат загрижувачки нивоа на тешки метали. Од 72 испитани производи, 43% имале повеќе олово од дозволеното, а 35% надминале границите за кадмиум.

Истражувачите посочуваат дека дури и органско какао може да содржи повеќе тешки метали отколку неорганското, иако не е јасно дали загадувањето доаѓа од почвата или процесот на производство. Една порција не претставува голем ризик, но консумирањето поголеми количини може да биде штетно.

Тешките метали можат да предизвикаат сериозни здравствени проблеми: оловото влијае на крвен притисок, мозок, бубрези и репродуктивни органи, додека кадмиумот може да предизвика проблеми со мускули, коските, бубрезите и белите дробови. Научниците советуваат умерена консумација и внимателен избор на производите од какао.

Continue Reading

Магазин

Им се отвораат вратите кон среќата: Три хороскопски знаци ги очекува огромно подобрување!

Ново поглавје во животот за Близнаци, Девица и Стрелец

На 8 ноември 2025, поради Венера и Плутон, Близнаци, Девица и Стрелец ќе добијат значајни можности кои можат да го променат нивниот пат. Овој аспект ја зголемува желбата, амбицијата и привлечноста, а шансите што се отвораат бараат искреност и јасна намера.

Близнаци – ќе добијат понуда која ветува, особено во работа или лични проекти. Ова е време да се биде храбар и да се прифати предизвикот, бидејќи одлуките сега може да донесат долгорочни придобивки.

Девица – се отвора можност за личен и професионален раст. Примената на мудрост и интуиција е клучна за да се искористат шансите и да се постигнат поволни резултати.

Стрелец – ќе добијат ретка понуда за кариера која може да биде трансформативна. Прифати ја можноста со целосна посветеност и отвори се за новите искуства.

Овој ден носи интензивни можности кои бараат акција во сегашноста за да се отвори патот кон успех и личен раст.

Continue Reading
Advertisement

Advertisement

Advertisement
Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Трендинг