Комитетот за животна средина на Европскиот парламент по месеци мачни преговори, одложувања и интензивно политичко надмудрување, им беше поддржана ревизијата на клучниот климатски закон од европратениците со големо мнозинство.

Климатската амбиција останува цврсто на врвот на европската агенда, без оглед на растечките скептицизми.

Со 55 гласа „за“ наспроти 32 „против“, Комитетот практично го отвори патот за финално усвојување на законот на пленарната седница во Стразбур. Основната цел – намалување на емисиите на стакленички гасови за 90% до 2040 година во споредба со 1990 година – останува неприкосновена.

Сепак, ревидираната рамка ја задржува флексибилноста што ја бараа земјите-членки. Ова е витална отстапка за да се осигури дека амбициозните еколошки цели нема да ја задават конкурентноста на европската индустрија.

Најжестокиот судир се водеше токму околу контроверзното прашање за меѓународните јаглеродни кредити. Законот дозволува користење до 5% од овие кредити за компензација на емисиите во одредени сектори, со опција за дополнителни 5% во случај на недостиг од природни апсорбери во рамките на ЕУ.

Парламентот се наметна со построга формулација во однос на нивниот квалитет. Европратениците бараат овие кредити да бидат строго регулирани, целосно транспарентни и со јасно докажливо влијание врз намалувањето на емисиите во земјите надвор од ЕУ. Се инсистира на силни заштитни механизми, нула толеранција за двојно броење и постојана верификација. Барањето е високо: воспоставување на стандарди повисоки од оние во Парискиот договор.

Шпанскиот пратеник Хави Лопез, кој го предводи целиот процес, гласањето го прогласи за „силна потврда на европското лидерство во глобалните климатски политики“. Неговата порака е економско-социјална: транзицијата мора да биде фер и поткрепена со алатки, инвестиции и индустриска стратегија што нема да остави ниту една заедница зад себе.

Иако дел од социјалдемократите се надеваа на уште подраматичен исход, нивниот претставник Тиемо Волкен оцени дека компромисот е „подобар отколку никаков договор“, особено во ова време на растечки скептицизам и популизам.

Од другата страна, партијата на Зелените ја изрази својата разочараност од продолженото користење на меѓународни кредити. Тие предупредуваат дека ова може да ја „разреди климатската амбиција“ и да генерира дополнителни трошоци без реално намалување на емисиите.

Сепак, широката коалиција составена од ЕПП, социјалдемократите, Renew Europe и Зелените обезбеди стабилно мнозинство, зацврстувајќи ја позицијата на законот пред неговото финално гласање оваа недела.

Американскиот претседател Доналд Трамп со силен ентузијазам откри дека „царина“ е неговиот апсолутно омилен збор, изјава што брзо одекна низ американските медиуми.

Говорејќи вчера за време на настан во Пенсилванија, Трамп не ја криеше својата страст кон овој поим:

„Би рекол дека мојот омилен збор е ‘царина’. Го сакам повеќе од кој било друг збор во речникот“, пренесе „Њујорк пост“.

Поранешниот претседател нагласи дека неговата стратегија за царини не е само лично фаворитизирана, туку и вистински економски мотор. Според него, таа носи стотици милијарди долари директно во Соединетите Американски Држави.

Тој ја искористи можноста да ја истакне позитивната промена во американската индустрија, особено во Пенсилванија. Трамп тврди дека челичарниците во овој регион бележат значително подобри резултати, благодарение токму на неговата царинска политика.

Трамп ја поврза важноста на царините директно со националната безбедност, испраќајќи остро предупредување:

„Доколку немаше тарифи, немаше да имате челик. Немаше да имаме челичарници во САД, а тоа би било навистина лошо за националната безбедност“, категоричен беше Трамп.

Претседателот на Руската државна дума, Вјачеслав Володин, пред самиот претседател Владимир Путин, презентираше сатирична приказна од хрватскиот портал „NewsBar“ како шокантна, вистинска вест. Зборувајќи за опасностите од вештачката интелигенција, Володин не знаеше дека цитира измислен корупциски скандал со европска „министерка за вештачка интелигенција“.

На состанокот на Советот на Парламентарното собрание, додека ја потенцираше потребата од правен надзор врз вештачката интелигенција, Володин реши да ги илустрира нејзините „предизвици и проблеми“. Иако формално ја поддржа АИ, неговиот пример беше апсурден.

„Во една земја од ЕУ, отидоа и назначија министерка за вештачка интелигенција, а сега таа се соочува со обвиненија за проневера“, самоуверено изјави Володин, користејќи го непостоечкиот случај како еклатантен доказ за ризикот.

Но, целиот „корупциски скандал“ со министерката за вештачка интелигенција е 100% фабрикуван! Приказната беше објавена пред само неколку дена на хрватскиот сатиричен портал „NewsBar“.

Според оваа генијална сатира, министерката за вештачка интелигенција, Диела, анализирала 30 години податоци за јавни набавки и заклучила дека примањето мито на Балканот е „нормална бирократска работа“, а не кривично дело. Потоа, таа самата прифатила 14 биткоини (околу 1,3 милиони евра) за да одобри проект за автопат.

Сатиричната статија кулминира со детали дека Диела на суд ќе ја брани ChatGPT, а нејзините должности, до крајот на истрагата, ќе ги преземе „стар модел на калкулатор Casio“.

Володин, несомнено горделив на „доказот“ кој го истакна, дури ја објави снимката од својот говор и на неговиот Телеграм канал.

Иронијата е уште поголема што Диела навистина постои, но не е корумпиран министер на ЕУ. Албанија во септември ја претстави „првата министерка за вештачка интелигенција во светот“, наречена Диела. Таа е модел на АИ интегриран во владината веб-страница за јавни набавки, со задача да ги прегледува договорите и да блокира сомнителни зделки како дел од антикорупциските мерки на земјата.

Како приказната стигнала до самиот врв на руската политика? Пред да допре до Володин, сатиричниот текст на NewsBar бил преземен и ширен од неколку гигантски руски новински канали на Телеграм, од кои секој има стотици илјадници следбеници. Се претпоставува дека токму таму, Володин или некој од неговиот тим, ја прочитал „ексклузивната вест“ и ја прифатил како чиста вистина.

Ова не е првпат хрватската сатирична сцена да заврши во медиумите како ексклузивна вест Некои од каналите, по првичната грешка, подоцна ги отстранија своите објави, обидувајќи се да ја покријат трагата. Други, пак, се ограничија на тоа напоменаа дека целата работа е всушност само сатира.

Да се потсетиме на октомври 2025 година, кога приказната за змија која наводно каснала Хрват, а потоа умрела од труење со алкохол, собра милиони прегледи и, што е најшокантно, беше пренесена како вистинска вест во руските медиуми.

Интересно е што дури и таа „ексклузивна вест“ потекнува од креативната работилница на NewsBar и е првпат објавена уште во 2020 година, докажувајќи ја моќта на виралноста и опасноста од некритичкото пренесување на информации.