Од 1 јануари 2026 година во оптек ќе бидат пуштени нови евро-кованици, со кои Европската унија продолжува со освежување на дизајнот на заедничката валута. Новите монети ќе коегзистираат со постојните и ќе важат под исти услови за плаќање во сите земји од еврозоната.

Промените главно се однесуваат на визуелниот изглед, при што е задржана препознатливоста на еврото, но со појасно истакнати симболи на европското единство, географската припадност и заедничките вредности. Кај одредени апоени има суптилни корекции во дизајнот за полесна разликување и подобра безбедност.

Од Европската централна банка информираат дека воведувањето на новите кованици е дел од поширок процес на модернизација на физичката валута, со цел да се зголеми издржливоста, да се олесни користењето и да се намалат можностите за фалсификување.

Граѓаните нема да имаат обврска да ги заменуваат старите монети, бидејќи и тие остануваат легално средство за плаќање. Новите евро-кованици постепено ќе се појавуваат преку банките и трговијата од почетокот на 2026 година.

Во случај што одекна низ целиот свет како уште еден удар врз слободата на печатот во Хонг Конг, судскиот процес против медиумскиот тајкун Џими Лаи кулминираше со шокантна пресуда: 78-годишниот основач на продемократскиот весник „Епл дејли“ е прогласен за виновен по сите три точки од обвинението, вклучувајќи го и „заговорот за дослух со странски сили“ и „објавување бунтовнички материјали“.

И покрај неговото упорно изјаснување за невин, Лаи сега се соочува со најстрашната можна казна – доживотен затвор. Датумот за изрекување на казната допрва треба да биде утврден, оставајќи ја судбината на еден од најжестоките критичари на Пекинг во неизвесност.

Ова монументално судење, кое започна во декември 2023 година, го надмина првичното времетраење за повеќе од двапати, истегнувајќи се на над 150 дена сослушувања пред да заврши кон крајот на август. Целиот процес е директна последица на сеопфатниот Закон за национална безбедност наметнат од Пекинг, закон кој ефективно ги криминализира сите активности што власта ги толкува како бунт или субверзија.

Весникот „Епл дејли“, животен проект на Лаи и симбол на продемократското движење, беше насилно затворен во 2021 година откако властите ја искористија оваа легислатива за да започнат истраги.

Пресудата веднаш предизвика бран на остра критика од меѓународната заедница и застапниците за човекови права.

Елејн Пирсон, директорка за Азија во Хјуман рајтс воч, не ги штедеше зборовите:

„Осудата на Џими Лаи под лажни обвиненија по пет години самица е сурова и пародија на правдата. Кинеската и владите на Хонг Конг мора да платат цена за нивните непопустливи напори да го замолчат печатот.“

Таа апелираше случајот итно да се отфрли, а Лаи, кој веќе има поминато повеќе од пет години зад решетки за претходни случаи, веднаш да биде ослободен.

И Комитетот за заштита на новинарите го обнови својот повик за итно и безусловно ослободување на тајкунот, нагласувајќи дека Лаи (кој има и британски пасош) се соочува со здравствени проблеми, вклучувајќи дијабетес, и е држен во самица.

Оваа пресуда ја запечатува судбината на еден од последните независни гласови во Хонг Конг и испраќа застрашувачка порака за иднината на граѓанските слободи и медиумската слобода во овој град.

Во екот на наглото заострување на миграциската политика во Европската Унија, земјите членки се согласија да го засилат притисокот врз одбиените баратели на азил и да ги направат депортациите поефикасни. Овој нов, строг курс, договорен неодамна во Брисел, отвора пат за контроверзни планови како оној на италијанската премиерка Џорџа Мелони.

И покрај правните пречки и сомнежи, Џорџа Мелони е непоколеблива: нејзината десничарска влада и натаму е цврсто убедена дека контроверзните центри за депортација во Албанија ќе профункционираат според предвиденото.

„Сè оди точно како што отсекогаш ви велев: Центрите во Албанија ќе работат!“, триумфално им порача Мелони на поддржувачите на нејзината партија Браќа на Италија, на настан во Рим оваа недела.

Премиерката го искористи договорот на ЕУ за построг став кон миграцијата како потврда на својата визија. Имено, Европската Унија размислува за овозможување центрите за враќање да функционираат и во земји надвор од ЕУ, вклучително и Албанија, иако овие планови сè уште чекаат конечно одобрување.

Меѓутоа, амбициозниот план на Италија за масовно враќање на одбиените азиланти – дури и пред да стапнат на италијанско тло – досега бележи мал напредок. Префрлањето на одлуките за барањата за азил во Албанија беше забрането со неколку судски пресуди и од италијанските и од европските судски власти.