Земјите членки на Европската Унија постигнаа начелен договор за замрзнување на руските средства на неопределено време, што се смета за клучен исчекор кон усвојување на планот за нивно користење за финансирање на т.н. заем за репарации за Украина.

Формалната одлука треба да биде донесена утре на состанокот на Комитетот на постојаните претставници на владите на земјите членки – Корепер. Одлуката ќе се темели на член 122 од Договорот за функционирање на ЕУ, кој овозможува носење одлуки со квалификувано мнозинство во услови на „економска итност“, наместо со едногласност.

Досега продолжувањето на мерката се вршеше на секои шест месеци и исклучиво со консензус. Новото решение го елиминира ризикот некоја држава во иднина да стави вето на понатамошно замрзнување на средствата. Дополнително, ова се оценува како клучен чекор за да се спречи враќање на руските средства доколку санкциите кон Москва некогаш бидат укинати – прашање што особено ја загрижуваше Белгија, една од најголемите сопировки на планот за користење на замрзнатите средства за Украина.

Овој договор доаѓа само еден ден по изјавата на белгискиот премиер Барт де Вевер, кој ја доведе во прашање правната основа за трајно замрзнување на капиталот врз основа на член 122, оценувајќи дека „вонредната состојба“ која ја предвидува овој член не се однесува на земја што не е членка на ЕУ.

Според моменталните најави, Белгија утре најверојатно ќе биде воздржана, а Унгарија и Словачка ќе гласаат против. Сепак, квалификуваното мнозинство за усвојување на предлогот ќе биде обезбедено.

Во драматичен пресврт што ја потресе бугарската политичка сцена, премиерот Росен Жељазков синоќа поднесе оставка од функцијата претседател на Владата. Оваа одлука доаѓа по неколкунеделни масовни улични протести кои беа катализирани од гневот на јавноста поради контроверзната економска политика и катастрофалниот неуспех на владата да се справи со ендемската корупција.

Жељазаков ја објави својата шокантна оставка во телевизиско обраќање до нацијата, само неколку минути пред Собранието да започне со гласање за предлогот за недоверба на владата. Ова требаше да биде шестото вакво гласање откако владата ја презеде функцијата на 15 јануари оваа година, што јасно го илустрира нејзиниот слаб политички статус.

Оставката одекна, доаѓајќи помалку од еден месец пред земјата да се приклучи на еврозоната на 1 јануари.

Илјадници револтирани граѓани се собраа во Софија и десетици други градови во средата вечер, изразувајќи го својот бес против малцинската влада и нејзината неспособност да ја искорени ендемската корупција во најсиромашната земја-членка на Европската унија. Овие протести се само најновите во долгата серија турбулентни настани, додека Бугарија се наоѓа во длабока неизвесност пред преминот кон еврото.

Минатата недела, владата беше принудена понижувачки да го повлече својот предлог-буџет за 2026 година – првиот составен во евра, поради огромниот притисок од масовните протести. Опозициските партии и граѓанските групи жестоко се спротивставија на плановите за драстично зголемување на придонесите за социјално осигурување и даноците на дивиденди, мерки кои требаше да финансираат повисоки владини трошоци.

И покрај отстапките околу буџетот, пламените на протестите продолжија со несмалена жестокост. Оваа оставка е кулминација на длабоките политички и социјални поделби кои ја мачат земјата, која одржа седум национални избори во последните четири години – последните во октомври 2024 година.

Бугарија повторно е во политички хаос. Нацијата чекори кон еврозоната со владин вакуум и отворена рана од корупција.

На официјалниот влез на Европската комисија во Брисел се случи кратка, но забележлива сцена меѓу српскиот претседател Александар Вучиќ и претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен. Според снимките, Вучиќ ѝ соопштил дека штотуку добил порака од Москва, на што Урсула, со воздржана насмевка, му одговорила дека треба да се тргнат од камерите пред да продолжат разговорот.

Снимката брзо се прошири низ европските медиуми и на социјалните платформи, предизвикувајќи големо внимание во дипломатските кругови. Настанот се случува во момент кога ЕУ повторно ја разгледува европската перспектива на Западен Балкан, а Србија се соочува со притисок да ја намали зависноста од Русија.

Ниту Белград ниту Брисел досега не објавија официјално соопштение за овој инцидент.

Пред посетата на Брисел, Вучиќ истакна дека ќе се залага за заедничко членство на земјите од Западен Балкан во ЕУ, што предизвика различни реакции во регионот. Црногорскиот премиер ја потврди целта Црна Гора да се приклучи на Унијата до 2028 година, додека хрватските медиуми оценија дека иницијативата е охрабрувачка, но засега нереалистична.