Соединетите Американски Држави извршија обемни воздушни и артилериски напади врз десетици цели на Исламска држава во централна Сирија, како одговор на терористичкиот напад во кој минатата недела загинаа двајца американски војници и еден цивилен преведувач.

Според соопштението на Централната команда на американската војска, борбени авиони, нападни хеликоптери и артилериски единици испукале повеќе од 100 парчиња муниција врз над 70 осомничени цели, меѓу кои складишта за оружје и објекти за логистичка поддршка на ИСИС. Во операцијата учествувале и јордански воени авиони.

Нападите, кои американските претставници ги оценија како „масовни“, траеле неколку часа и се одвивале во раните утрински часови во саботата. На социјалните мрежи во Сирија беа објавени информации за силни експлозии во повеќе делови од земјата.

Операцијата следува по ветувањето на претседателот Доналд Трамп за решителен одговор по нападот во близина на Палмира, каде што американските сили учествувале во антитерористичка мисија против ИСИС. Тоа беа првите американски жртви во Сирија по падот на режимот на Башар ал-Асад минатата година.

Американскиот министер за одбрана Пит Хегсет изјави дека нападите не значат почеток на нова војна, туку јасна порака за одмазда. Тој најави дека притисокот врз Исламска држава ќе продолжи и во наредниот период.

Иако САД го намалија военото присуство во Сирија на околу 1.000 војници, последните случувања укажуваат на ескалација на антитерористичките операции. Американските разузнавачки служби предупредуваат дека Исламска држава се обидува да ја искористи нестабилноста по падот на Асад за повторно да ги активира своите ќелии и да ослободи илјадници борци и членови на нивните семејства кои се во притвор.

Новата сириска влада, предводена од претседателот Ахмед ал-Шара, се соочува со сериозни безбедносни предизвици, додека настојува да воспостави контрола врз територијата и да изгради нови безбедносни структури по речиси 14 години граѓанска војна.

Сириското Министерство за надворешни работи соопшти дека земјата останува целосно посветена на борбата против ИСИС и нема да дозволи терористичката организација да има безбедни засолништа на сириска територија. Курдските Сириски демократски сили, пак, ги поздравија американските напади, оценувајќи дека тие се клучни за спречување на прегрупирање и обновување на активностите на Исламска држава.

Американските воени власти најавија дека последната операција е дел од поширока кампања, која од летово вклучува десетици мисии за елиминирање на остатоците од ИСИС во Сирија и регионот.

Според најновите податоци на Евростат за населението на земјите-кандидатки за членство во ЕУ, Албанија бележи најголемо намалување на бројот на жители во регионот. Во 2025 година, официјалното население на земјата изнесувало 2.363.314, што претставува намалување од околу 27.628 лица во една година, или 1,2 проценти – речиси два до три пати повеќе од другите земји на Западен Балкан.

За споредба, намалувањето на населението во Македонија изнесува 0,2%, во Босна и Херцеговина 0,3%, во Србија 0,6%, а во Црна Гора 0,1%. Во просек, во другите четири земји-кандидатки населението се намалува за околу 0,3%, додека во Албанија ова намалување е речиси четирипати поголемо.

Главен фактор за брзото намалување е високата емиграција, особено кај лицата под 30 години, кои заминуваат за подобри плати и услови за работа во земјите од ЕУ. Албанскиот весник Монитор истакнува дека овој тренд се зголемил по либерализацијата на европскиот пазар на труд и потребата за работна сила во земји како Германија.

Паралелно со тоа, Албанија бележи и најниска стапка на наталитет во својата транзициска историја – околу 1,2 деца по жена во репродуктивна возраст, што е меѓу најниските во Европа. Младите парови го одложуваат основањето семејство поради економска несигурност, високи трошоци за одгледување деца и емиграција на дел од партнерите.

Овие податоци укажуваат дека Албанија се соочува со демографска криза која може да има долгорочни економски и социјални последици за земјата.

Лидерите на Европската Унија постигнаа договор за одобрување на бескаматен заем од 90 милијарди евра за Украина, со кој на Киев му се обезбедува финансиска стабилност за наредните две години. Според договорот, кредитот ќе започне да се враќа дури откако Русија ќе исплати репарации за штетите предизвикани од инвазијата.

Одлуката се толкува како јасна политичка и финансиска порака дека трошокот за обновата на Украина на крајот ќе падне врз агресорот, додека Европа презема улога на гарант за функционирањето на украинската држава во услови на војна.

Претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, истакна дека договорот испраќа три јасни пораки: дека Русија не ги остварила своите цели, дека Европа останува цврсто со Украина и дека Москва мора да се врати на преговарачката маса. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, порача дека целта е постигнување праведен и траен мир, а средствата се наменети за покривање на најитните буџетски потреби на Киев.

Првичната идеја заемот директно да се финансира од замрзнатите руски средства беше изменета поради резервите на Белгија, каде што се чува најголемиот дел од тие пари. Белгискиот премиер Барт де Вевер изјави дека средствата остануваат замрзнати и дека на крајот ќе бидат искористени за обнова на Украина, нагласувајќи дека никој во ЕУ не сака тие пари повторно да се вратат во Москва.

За да се обезбеди консензус, Словачка, Унгарија и Чешка беа изземени од каква било одговорност поврзана со отплатата на заемот, со што беше избегната можна блокада на одлуката.

Паралелно со европските финансиски чекори, САД интензивираат дипломатски активности. Американскиот претседател Доналд Трамп ја повика Украина побрзо да се движи кон мировен договор, предупредувајќи дека одложувањата носат огромни човечки загуби. Тој изјави дека секој месец гинат илјадници војници и дека постои опасност Русија да ја смени позицијата доколку процесот се развлекува.

Во рамки на таканаречениот ревидиран мировен план, викендов во Мајами се очекува средба меѓу претставници на администрацијата на Трамп и советник на рускиот претседател, по неодамнешните разговори на американските пратеници со украински и европски претставници во Берлин.