Истанбул е во центарот на политичките тензии, откако стотици илјади луѓе излегоа на улиците во знак на протест против апсењето на градоначалникот Екрем Имамоглу. Демонстрациите, иницирани од лидерот на истанбулскиот огранок на опозициската Републиканска народна партија (CHP), Озгур Челик, се претворија во масовно движење кое добива поддршка низ цела Турција.

„Можат да нè затворат, но џабе“

Насобраните граѓани скандираа „Сè ќе биде во ред“, реченица која долго време е поврзана со Имамоглу, кој на 19 март беше приведен и суспендиран од функцијата. Пораката на протестот беше јасна: народот нема да молчи.

Иако властите не објавија официјални бројки, организаторите тврдат дека околу два милиона луѓе излегле на улиците, но независни проценки наведуваат бројка од околу 500.000.

Најневообичаен момент на протестите беше „присуството“ на самиот Имамоглу преку говор што беше емитуван со помош на вештачка интелигенција. Неговата порака беше јасна: „Можат да нè затворат, да нè судат – колку сакаат. Но, народот покажа дека е вистинскиот сопственик на државата“.

Зголемен притисок врз власта

Според турското Министерство за внатрешни работи, од почетокот на протестите биле приведени околу 1.900 лица, меѓу кои и неколку новинари. Властите уапсиле 260 демонстранти, но тоа не го спречи растечкиот револт против претседателот Реџеп Таип Ердоган.

„Економската ситуација е тешка, а правосудниот систем не функционира. Турција не може да напредува без правна сигурност“, изјави градоначалникот на Анкара, Мануср Јаваш, кој исто така побара ослободување на Имамоглу.

Поддршката за Ердоган опаѓа, а според најновите анкети, мнозинството граѓани ги поддржуваат протестите.

Опозицијата најавува нови чекори

CHP нема намера да застане – партијата најави продолжување на протестите, кои секоја среда ќе се одржуваат во Истанбул, а секоја сабота во различни градови низ Турција. Покрај тоа, ќе се спроведе кампања за собирање потписи со барање за оставка на Ердоган.

„Денес ја пишувате историјата и ја преземате иднината на Турција во свои раце“, изјави лидерот на CHP, Озгур Озел, нагласувајќи дека партијата ќе продолжи да се бори за демократија.

Во меѓувреме, CHP ја отвори внатрепартиската номинација за претседателски кандидат на целата јавност, а според нивните податоци, над 15 милиони граѓани веќе го поддржале Имамоглу како потенцијален противкандидат на Ердоган.

Турција влегува во нова ера на политичка неизвесност, а исходот од оваа криза би можел значително да го промени идниот политички пејзаж на земјата.

Ова го потврди началникот на Одделот за цивилна заштита во Приједор, Мирослав Крнета, за РТРС.

„Реката Сана започна да опаѓа. Водостојот беше 515 сантиметри, а сега е 456 сантиметри. Истото се случува и со реката Гомјеница. Реката Милошевица овој пат не предизвика проблеми благодарение на изградениот потпорен ѕид. По завршувањето на анализата на настапената штета, ќе имаме повеќе информации“, изјави Крнета.

Тој додава дека нов проблем се подземните води, кои започнале да излегуваат на места каде што досега не било случај. „Евакуирани се околу 145 лица, а оние кои немале каде да одат се сместени во хотелот Приједор. Поплавени се околу 800 објекти, а официјални податоци ќе имаме кога Град Приједор ќе формира комисија која ќе излезе на терен“, истакна Крнета.

По објавувањето на планот на Полска да обучува секој возрасен маж за војна, прашањето дали земјата се подготвува за војна останува отворено, дури и ако станува збор за полско државјанство, кое сега не значи истото, дури и ако сте холивудска ѕвезда.

Полскиот премиер Доналд Туск, во неколку наврати, го задеваше американскиот актер Џеси Ајзенберг на социјалните мрежи, пишува Politico. Ајзенберг (41) овој месец го доби полското државјанство поради улогата во филмот „Вистинска болка“, кој се однесува на двајца братучеди што патуваат во Полска да ја почитуваат својата неодамна почината баба.

Неколку дена откако Ајзенберг го доби полскиот пасош, Туск ги објави новите воени планови. „Ќе ви дадеме обука за да станете новиот Џејмс Бонд. Улогата е ваша!“ – изјави Туск, нагласувајќи дека обуката ќе биде доброволна.

Полска има долг историски период на непријателски односи со Русија, и воениот наплив од страна на Москва, особено по почетокот на војната во Украина, создаде дополнителна загриженост. Генерал Вислав Кукула, началник на Генералштабот на полските вооружени сили, изјави дека воената обука ќе биде доброволна и дека целта е да се подобри квалитетот на резервистите. Според него, во моментов просечната возраст на резервистите е околу 45 години, па ако конфликтот продолжи, важно ќе биде да се имаат добро обучени резерви.

За да се подобри обуката, владата на Полска има за цел да обучи 100.000 луѓе до крајот на 2026 година. Во меѓувреме, многу граѓани изразиле желба да учествуваат во воената обука. Марек, 37-годишен медиумски продуцент од Варшава, вели дека ако војната настане, ќе биде подготвен да ја брани својата земја.

Сепак, не сите Полјаци се подготвени за војна. Јарослав Крашевски, поранешен командант на полските ракетни и артилериски сили, изјави дека планот на Туск не е доволен и дека е потребно повторно да се воведе воен рок. Додаде дека иако живееме во демократија и има многу предности, мора да се задржи свеста за одговорноста на секој поединец за одбраната на земјата.

Според истражувањата, над половина од Полјаците ја поддржуваат иницијативата за воена обука, а 39% изразиле подготвеност да учествуваат. Други анкети покажале дека околу две третини од Полјаците би останале во земјата ако избие војна, додека третина би се обидела да побегне.

Но, постојат и гласови на оние што не се подготвени да умрат за својата земја. „Јас сум патриот, ја сакам својата земја, но тоа не значи дека треба да умрам за неа“, изјави млад човек, нагласувајќи дека нема корист од војна освен како „топовско месо“.