Инфо +

Лични кapти oд пoнeдeлник co „Ceвepнa“ – eтничкитe зaeдници ќe мoжaт дa гo oдбepaт и jaзикoт

Над 40 илјади граѓани ќе ги добијат новите лични карти со новото име на државата и согласно законот за употреба на јазиците. Министерот за внатрешни работи Оливер Спасовки донесе подзаконски акт за усогласување на Законот за лични карти со Законот за употреба на јазиците и на тој начин може да се продолжи со издавањето лични карти. Од МВР велат дека се чекало неколку месеци додека не пронашле адекватно решение.

„Станува збор за подзаконски акт кој што министерот има право да го донесе соогласно постојниот закон за лични карти, затоа и се бараше правна и законска солуција за да се изнајде најадекватното решение. Ние немаме тука друга промена освен издавање на лични карти со новото уставно име и согласно законот за употреба на јазиците. Други промени во решението нема“, истакна Сузана Прањиќ.

Од МВР претходно кажаа дека издавањето лични карти застана бидејќи го надградувале системот во согласност со Договорот од Преспа, кој предвидува од 1 јули годинава да почне да се употребува новото уставно име Република Северна Македонија на личните документи, како и во согласност со Законот за употреба на јазиците, кој предвидува двојазични лични карти за припадниците на малцинствата кои ќе го побараат тоа.

Од друга страна Александар Николовски од ВМРО-ДПМНЕ вели дека власта го крши законот. Меѓу другото ги предупредува вработените од МВР дека можат да завршат на суд бидеќи го кршат законот.

„Не е прв пат оваа власт да го крши законот, всушност 4 години кршат закони. И во таа насока после промената на власта која што ќе се случи по локалните избори ќе има одговорност и да ги предупредам сите кои што работат во МВР да бидат внимателни за многу поситни работи луѓето се по судови и од МВР и од други институции така што за ваква крупна работа ќе одговараат како за аферата со пасошите одговорноста нема да заврши кај овие ситни риби кои што сега одговараат“, вели Александар Николовски.

Професорот Трендафил Ивановск, кој е поранешен претседател на Уставен суд, вели дека министерот само може да најде начин на решавање на проблемот, но не да донесува законски акти. Владата има должност нормативно да го уреди законот.

„Министерот не може да ја смени законската одредба туку сигурно му е даден налог да изнајде начин како да го спроведе тоа. Тој може да предложи да се промени под хитно само тој дел од законската одредба или пак може ако не е законската одредба причина тогаш може да важи старата законска одредба односно старите лични карти. Министерството е задолжено да предложи на Владата, Владата е должна ако е тоа нормативно да го уреди. Меѓутоа тоа ако не може да го уреди собранието треба да се активира в секој случај да се почитува правниот режим“, посочи Трендафил Ивановски.

Во собранието беа предложени измени на Законот за лични карти, но тој е заглавен во поради 1.500 амандмани поднесени од Левица. Левица ги поднесе амандманите поради барањето на Беса во личните карти да стои и етничката припадност.

Од МВР појаснуваат дека потребно е најпрвин барањата на граѓаните да бидат одобрени од административните служби со донесувањето на подзаконскиот акт и потоа започнува процесот на персонализирање и дистрибуција до управните служби низ државата. Процесот за одобрување започнува уште денеска и штом првите лични карти се генерираат во системот ќе започне нивната персонализација што значи дека првите лични карти ќе се издаваат од понеделник. Инаку, личните карти со старото уставно име ќе можат да се користат до 12 февруари 2024 година.

Свет

Молдавија во мрак: Руски напади врз Украина предизвикаа голем енергетски хаос

Молдавскиот оператор за пренос на електрична енергија „Молделектрика“ се соочува со сериозни потешкотии поради масовните руски напади врз украинската енергетска инфраструктура, кои синоќа предизвикаа прекини и преоптоварување на системите во регионот.

Според соопштението на операторот, голема електрана била исклучена, а интерконекциите со Украина и Романија достигнале критични нивоа. Поради надминување на планираниот проток, Молдавија побара итна помош од Романија за стабилизирање на мрежата, објави „Ле Монд“.

Русија синоќа ги нападна регионите Чернихив, Запорожје, Лвов и Дњепропетровск, таргетирајќи клучни објекти од украинската енергетска мрежа. Украинското Министерство за енергетика соопшти дека повеќе области – меѓу кои Киев, Лвов, Одеса, Чернигов, Запорожје, Днепропетровск и Николаев – претрпеле прекини во снабдувањето со струја.

Руското Министерство за одбрана тврди дека мета биле компании од украинскиот воено-индустриски комплекс, инфраструктура која „го поддржува неговото функционирање“, како и пристанишни објекти што се користат „во интерес на вооружените сили на Украина“.

Свет

Илон Маск жестоко по Брисел: „ЕУ треба да се укине – вратете им го суверенитетот на државите“

Американскиот милијардер Илон Маск повторно влезе во остар конфликт со Брисел, откако Европската комисија ја казни неговата платформа X со 120 милиони евра поради прекршување на правилата од Законот за дигитални услуги (DSA).

Како реакција, Маск изјави дека „Европската Унија треба да се укине“ и дека суверенитетот мора да се врати на поединечните земји, „за владите подобро да ги претставуваат своите народи“.

Казната, изречена на 5 декември, се однесува на неколку прекршувања: измамнички дизајн на т.н. „сино отчукување“, недоволна транспарентност во складиштето за реклами и оневозможување на истражувачите да пристапат до јавни податоци.

Ова не е прв судир меѓу Маск и ЕУ. Тој претходно го нарече изборниот процес за претседател на Европската комисија „недемократски“, а најновата казна предизвика критики и од високи американски претставници, кои го споредија однесувањето на Брисел со „цензура“.

Свет

Кинески ракети во воздухот: Филипински авион под „огнено предупредување“ над спорните води

Кина денеска испука три сигнални ракети кон филипински патролен авион кој летал над Јужното Кинеско Море, соопшти филипинската Крајбрежна стража. Ракетите биле испукани од гребенот Суби, кој се наоѓа под кинеска окупација, но авионот не бил оштетен.

Филипинските власти наведуваат дека државниот истражувачки авион легално патролирал над подрачје кое Манила го нарекува Западно Филипинско Море, со цел да ја следи состојбата на морската средина, рибните ресурси и безбедноста на филипинските рибари.

Пекинг често користи сигнални ракети како предупредување за странски авиони да се оддалечат од зоната што ја смета за своја.

За време на патролата, филипинскиот авион забележал кинески болнички брод, два брода на кинеската крајбрежна стража и уште 29 закотвени бродови на кинеската полиција и војска во близина на Суби. Гребенот е еден од седумте потопени рифови кои Кина во последната деценија ги претвори во силно утврдени воени бази со ракетни системи, според американски и филипински воени функционери.

Авинот продолжил да патролира и покрај предупредувањата и летал и во близина на шест други спорни вештачки острови. Крајбрежната стража соопшти дека мисијата е успешно завршена.