Економската и социјалната клима во Црна Гора е драстично променета, откако црногорската влада, по контроверзниот инцидент со напад во Подгорица, привремено го укина безвизниот режим за турските граѓани!

Министерството за внатрешни работи на Црна Гора ја објави шокантната бројка: од 27 октомври, кога стапи на сила визниот режим, дури 8.935 турски државјани ја напуштиле земјата! Но, тоа не е сѐ – медиумите јавуваат за вистински економски егзодус: 31 турска компанија стави клуч на врата само во текот на ноември, што е просечно по една компанија на ден! Бројот на турски посетители е значајно намален, а од почетокот на годината, вкупно 234 турски фирми се избришани од Централниот регистар.

Позадината на оваа драматична одлука е инцидентот од 25 октомври во подгоричката населба Забјело, кога со нож беше ранет 25-годишен жител. Иако првично се шпекулираше дека се вмешани турски и азербејџански државјани, полицијата подоцна ја коригираше изјавата, тврдејќи дека нападот го извршиле двајца Азербејџанци.

Овој настан, без разлика на националноста на сторителите, предизвика неколкудневни бурни протести во повеќе градови, кои кулминираа со палење и кршење на продавници во сопственост на Турци. Ваквиот наплив на ксенофобија и насилство ја принуди владата на брза и контроверзна реакција.

Турските граѓани досега имаат регистрирано 2.140 правни лица во Црна Гора, играјќи клучна улога во економијата. Нивните главни сектори се: трговија на големо, градежништво, угостителство, консултантски услуги и изнајмување автомобили. Затворањето на овие бизниси нанесува сериозен удар врз пазарот на трудот и економската стабилност.

Среде оваа тензична атмосфера, црногорскиот министер за надворешни работи, Ервин Ибрахимовиќ, дава сигнал за смирување. Тој верува дека турските граѓани наскоро ќе бидат ослободени од визи, нагласувајќи дека по инцидентот, безбедносните служби на Црна Гора и Турција ја интензивирале соработката.

Дали е ова само обид за смирување на страстите или најава за пресврт во односите? Времето ќе покаже, но во моментов, црногорско-турските економски врски се пред голем тест.

Бурата „Бајрон“ предизвика сериозен колапс во голем дел од Грција, при што девет региони, меѓу кои и Атика, се под официјално предупредување за екстремни временски услови. Поплави, свлечишта и целосни прекини на сообраќај се пријавени во повеќе области, а жителите се соочуваат со драматични сцени на спасување.

Многу луѓе биле принудени да побегнат на покривите на своите домови за да се спасат од надојдените води. Земјоделците од најпогодените региони сведочат дека приземјата на куќите се поплавени до самиот таван, а поплавите однеле механизација, добиток и возила. Најранливите, главно постари лица, чекаат евакуација со чамци.

На островот Закинтос, водата навлезе во патиштата и земјоделските површини, а сообраќајот на релацијата Закинтос – Аликес е целосно прекинат. Во селото Литакија, регистрирани се лизгања на земјиште кои се движат директно кон стамбените објекти.

Властите апелираат жителите да не излегуваат од домовите освен ако тоа не е неопходно, додека спасувачките екипи се на терен и работат на евакуација и обезбедување на најкритичните подрачја.

Бугарија се соочува со сериозна политичка криза предизвикана од масовните протести против предложениот буџет за 2026 година, кој вклучува контроверзни зголемувања на даноците и социјалните придонеси. И покрај тоа што владата двапати го повлече документот, незадоволството ескалира, со десетици илјади граѓани кои излегоа на улиците на Софија, најавувајќи нови демонстрации низ целата земја.

Особено е впечатливо рекордното учество на младите, кои јасно порачаа: „Генерацијата Z нема да молчи“. Протестното движење го надмина почетниот фокус на буџетот и се прошири во израз на длабоко разочарување од системските проблеми во државата: Граѓаните бараат одговорност за долгогодишната корупција и подобрување на економската состојба. Изразен е и силен револт поради недостатокот од независно судство и падот на слободата на медиумите.

Предложениот буџет беше едногласно оценет од организациите на работодавачи и синдикатите како „најлош во последните 30 години“. Опозициските партии ја искористија оваа масовна мобилизација за да побараат оставка од владата и веќе иницираа гласање недоверба.

Голем дел од гневот е насочен кон клучните политички фигури: поранешниот премиер Бојко Борисов и олигархот Делјан Пеевски, кои демонстрантите ги сметаат за носители на долгогодишен политички и економски притисок.

Насилството се засили пред седиштето на партијата ДПС, каде беа фрлани шишиња и петарди, што резултираше со материјални оштетувања. Забележани се и контроверзии во односот со безбедносните сили, со дел од демонстрантите кои ја обвинуваат полицијата за намерно дозволување провокации, додека други сугерираат дека многу полицајци ја симпатизираат протестната кауза.

И покрај повлекувањето на буџетот, протестното движење не покажува знаци на смирување. Нови собири се координираат преку социјалните мрежи, а претседателот Румен Радев повика на предвремени парламентарни избори како излез од кризата.

Оваа најголема граѓанска мобилизација во поновата историја на Бугарија ги обединува сите генерации под заеднички именител: барање за подобра и поправедна иднина во сопствената држава.

Извор: https://www.dw.com/mk/vo-bugarija-se-podgotvuvaat-novi-protesti-gnevot-protiv-budetot-i-politickata-elita-ne-se-smiruva/a-75010271?maca=maz-rss-maz-all-1489-xml-mrss