Бугарскиот претседател Румен Радев јасно стави до знаење дека европската перспектива на Македонија е директно условена од вградувањето на Бугарите во нејзиниот Устав. Овој став, кој Софија го повторува континуирано, беше нагласен на средба со претставници на здруженијата на бугарската заедница од неколку македонски градови.

Радев оцени дека финализирањето на уставните измени „што е можно поскоро“ е клучно за забрзување на патот на Македонија кон Европската Унија и за избегнување на нови одлагања во преговарачкиот процес.

„Европската интеграција на Македонија е желба на сите, но не може да се случи по цена на правата на бугарската заедница“, изјави Радев.

Шефот на бугарската држава потенцираше дека секоја демократска држава има обврска да ги гарантира правата на самоопределување и еднаквоста на сите свои граѓани. Со ова, тој го потврди ставот дека статусот и заштитата на граѓаните кои се идентификуваат како Бугари ќе бидат клучен критериум преку кој Софија ќе го мери напредокот на Македонија.

Претседателот Радев потсети на таканаречениот „европски компромис“ од 2022 година, кога Македонија го прифати пакетот заклучоци и билатералниот протокол со Бугарија како рамка за отворање на пристапните преговори. Внесувањето на Бугарите во Преамбулата на Уставот е поставен како неопходен услов за премин во следната фаза од преговарачкиот процес – отворање на нови кластери и поглавја.

Економската и социјалната клима во Црна Гора е драстично променета, откако црногорската влада, по контроверзниот инцидент со напад во Подгорица, привремено го укина безвизниот режим за турските граѓани!

Министерството за внатрешни работи на Црна Гора ја објави шокантната бројка: од 27 октомври, кога стапи на сила визниот режим, дури 8.935 турски државјани ја напуштиле земјата! Но, тоа не е сѐ – медиумите јавуваат за вистински економски егзодус: 31 турска компанија стави клуч на врата само во текот на ноември, што е просечно по една компанија на ден! Бројот на турски посетители е значајно намален, а од почетокот на годината, вкупно 234 турски фирми се избришани од Централниот регистар.

Позадината на оваа драматична одлука е инцидентот од 25 октомври во подгоричката населба Забјело, кога со нож беше ранет 25-годишен жител. Иако првично се шпекулираше дека се вмешани турски и азербејџански државјани, полицијата подоцна ја коригираше изјавата, тврдејќи дека нападот го извршиле двајца Азербејџанци.

Овој настан, без разлика на националноста на сторителите, предизвика неколкудневни бурни протести во повеќе градови, кои кулминираа со палење и кршење на продавници во сопственост на Турци. Ваквиот наплив на ксенофобија и насилство ја принуди владата на брза и контроверзна реакција.

Турските граѓани досега имаат регистрирано 2.140 правни лица во Црна Гора, играјќи клучна улога во економијата. Нивните главни сектори се: трговија на големо, градежништво, угостителство, консултантски услуги и изнајмување автомобили. Затворањето на овие бизниси нанесува сериозен удар врз пазарот на трудот и економската стабилност.

Среде оваа тензична атмосфера, црногорскиот министер за надворешни работи, Ервин Ибрахимовиќ, дава сигнал за смирување. Тој верува дека турските граѓани наскоро ќе бидат ослободени од визи, нагласувајќи дека по инцидентот, безбедносните служби на Црна Гора и Турција ја интензивирале соработката.

Дали е ова само обид за смирување на страстите или најава за пресврт во односите? Времето ќе покаже, но во моментов, црногорско-турските економски врски се пред голем тест.

Бурата „Бајрон“ предизвика сериозен колапс во голем дел од Грција, при што девет региони, меѓу кои и Атика, се под официјално предупредување за екстремни временски услови. Поплави, свлечишта и целосни прекини на сообраќај се пријавени во повеќе области, а жителите се соочуваат со драматични сцени на спасување.

Многу луѓе биле принудени да побегнат на покривите на своите домови за да се спасат од надојдените води. Земјоделците од најпогодените региони сведочат дека приземјата на куќите се поплавени до самиот таван, а поплавите однеле механизација, добиток и возила. Најранливите, главно постари лица, чекаат евакуација со чамци.

На островот Закинтос, водата навлезе во патиштата и земјоделските површини, а сообраќајот на релацијата Закинтос – Аликес е целосно прекинат. Во селото Литакија, регистрирани се лизгања на земјиште кои се движат директно кон стамбените објекти.

Властите апелираат жителите да не излегуваат од домовите освен ако тоа не е неопходно, додека спасувачките екипи се на терен и работат на евакуација и обезбедување на најкритичните подрачја.