Connect with us

Технологија

Чoвeштвoтo ќe пoглeднe вo минaтoтo: Нajмoќниoт caтeлит нa HACA дoсeгa – ќe opбитирa oкoлу coнцeтo

Published

on

Наскоро ќе биде лансиран најмоќниот телескоп направен досега кој ќе ни помогне да сфатиме како се создале првите ѕвезди и галаксии, но и да откриеме многу за мистериите на нашиот универзум.

Астрономите, како и љубителите на астрономијата, со нетрпение го очекуваат лансирањето на телескопот Џејмс Веб кој има потенцијал засекогаш да ги промени нашите знаења за универзумот.

Овој телескоп ќе може да погледне подалеку од кој било друг, дури и добро познатиот Хабл, а експертите се надеваат дека ќе открие како се формирале првите ѕвезди во универзумот.

Едноставно кажано, телескопот Џејмс Веб ќе може да погледне во минатото и да ни покаже како се родиле првите ѕвезди и галаксии.

Ова е најмоќниот, но и најскапиот телескоп направен досега – мисијата чини 10 милијарди долари.

Зошто се вика Џејмс Веб?
Телескопот е крстен по Џејмс Веб, вториот администратор на НАСА кој бил на функција од 1961 до 1968 година.

За јавноста, Џејмс е најпознат по мисијата Аполо со која човекот стапна на Месечината, а од НАСА сметаат дека тој е личноста која направила повеќе за Агенцијата и науката од кој било друг на слична позиција.

НАСА обично ги нарекува леталата, мисиите и слично според научници, а не бирократи како Џејмс Веб, па името предизвика контроверзии и постоеше можност да се смени.

Но, поради уделот на Џејмс, сегашниот администратор на НАСА одлучи името да остане.

КОЛКУ ВРЕМЕ СЕ РАБОТИ НА ОВОЈ ПРОЕКТ И ЗОШТО ЧИНИ ТОЛКУ МНОГУ?

Инженерите работат на телескопот Џејмс Веб 30-тина години и велат дека ова е проект за којшто не смеат да си дозволат неуспех.

Бидејќи телескопот ќе се наоѓа на огромно растојание од Земјата, поправките нема да бидат возможни, барем не со сегашната технологија, па буквално секое делче од него е тестирано илјадници пати во изминативе три децении.

Поради ова, телескопот достигна цена од неверојатни 10 милијарди долари.

Џејмс Веб ќе биде многу помоќен од Хабл кој беше лансиран во 1990 година и неговите огледала, кој се најважниот дел, се дупло поголеми.

Огледалото на Џејмс Веб е всушност најголемото огледало што ќе биде испратено во вселената и има дијаметар од 6,5 метри. Направено е од берилиум, а горниот слој од злато.

Огледалото го сочинуваат 18 хексагонални делови кои ќе бидат контролирани со над 100 мотори.

Задачата на големото огледало е да ја детектира светлината од далечно небесно тело. Бидејќи е позлатено, ќе може да детектира и инфрацрвена светлина.

Оваа светлина ќе се фокусира во секундарното огледало кое потоа ќе ја испрати до инструментите кои треба да произведат слика.

Телескопот е соработка помеѓу НАСА и Европската вселенска агенција, а деловите се направени од неколку различни компании.

КАДЕ ЌЕ СЕ НАОЃА ТЕЛЕСКОПОТ И ШТО СЕ ОЧЕКУВА ДА НИ ПОКАЖЕ?

Сите телескопи на Земјата се соочуваат со исти проблеми – светлината и земјината атмосфера.

Бидејќи атмосферата содржи влага, сигналите што допираат до телескопот можат да бидат замачкани и искривени. Светлината, пак, го намалува интензитетот на ѕвездите и небесните тела што се набљудуваат.

Одлично решение за ова се вселенските телескопи – како Хабл и Џејмс Веб.

Џејмс Веб ќе се наоѓа многу подалеку од Хабл, односно на растојание од 1,5 милиони километри од Земјата. На ова растојание се наоѓа точка (L2) каде што гравитационите сили на Земјата и Сонцето се изедначени.

Телескопот нема да орибитира околу Земјата, туку околу Сонцето.

Како што напоменавме, телескопот ќе може да детектира и инфрацрвена светлина, поради што ќе може да гледа многу подалеку во вселената.

Светлината што ја емитувале првите ѕвезди и галаксии, кога универзумот бил само неколку стотици милиони години стар, веќе е претворена во инфрацрвена. Телескопот ќе ја детектира токму оваа светлина, што значи ќе ни овозможи да погледнеме во минатото.

Технологија

Gemini го води Google до ѕвездите: AI го предводи растот во 2025

Published

on

Алфабет, матичната компанија на Google, ја започна 2025 со рекордни финансиски резултати и уште посилен стратешки фокус на вештачката интелигенција. Во првиот квартал компанијата не само што ги надмина очекувањата на аналитичарите, туку и постави нови стандарди за тоа како изгледа „AI-доминиран“ технолошки квартал.

Alphabet пријави приход од над $90 милијарди, што претставува раст во однос на истиот период минатата година и повеќе од очекуваните $89 милијарди. Добивката по акција достигна $2.81, додека нето добивката скокна за 46%, на $34.54 милијарди.

Најголем раст беше забележан во: Google Cloud, со приход од $12.26 милијарди (+28% YoY), YouTube, со раст на рекламниот приход до $8.93 милијарди и не помалку важно — висока профитабилност на Google Search, со рекордни $66.89 милијарди приход од рекламирање

Alphabet официјално го нарече Q1 2025 квартал на “AI Infusion” – поради тоа што моделот Gemini 2.5 веќе се користи во 15 различни производи со повеќе од 500 милиони корисници. Дополнително, AI Overviews – новата генерација на пребарување базирана на генеративна интелигенција – сега има над 1.5 милијарди активни корисници месечно.

За првпат во историјата, Alphabet објави исплата на дивиденда во висина од $0.21 по акција, што претставува сериозен сигнал до инвеститорите за финансиска зрелост и стабилност. Воедно, одобрен е и нов откуп на акции во вредност од $70 милијарди, што дополнително ја засилува довербата во долгорочната стратегија на компанијата.

Секако, и оваа деловна слика не е без сенки. Alphabet продолжува да се соочува со антимонополски тужби во САД, ЕУ и Јапонија, главно во однос на практиките на Google Search и Chrome. Потенцијалните исходи вклучуваат присилна продажба на некои делови од бизнисот или ограничувања на вкрстена интеграција меѓу услугите.

Alphabet покажува дека вештачката интелигенција не е само технолошка експериментација, туку реален двигател на раст, профитабилност и трансформација. Со стабилни финансии, дивиденда што ја наградува лојалноста на инвеститорите, и агресивна инвестиција во AI, Alphabet поставува ново ниво за тоа како изгледа технолошкиот 21-ви век.

Continue Reading

Технологија

Кинески електрични автомобили СЕ НЕМИЛОСРДНА КОНКУРЕНЦИЈА, ЌЕ МОЖЕ ЛИ ДА ГИ ЗАПРЕ НЕКОЈ

Published

on

На најважниот кинески автомобилски саем, кој започнува оваа среда (23 април) во Шангај, сè е околу електричните иновации. Во Шангај се очекуваат повеќе од 100 нови модели, од кои повеќето се електрични.

Кинеската асоцијација за автомобилска индустрија е оптимистичка: во текот на оваа година, уделот на електричните автомобили во продажбата на нови возила лесно ќе надмине 50 проценти. Автомобилите со мотори со внатрешно согорување прилично брзо исчезнуваат од улиците во Кина. 

Зошто е тоа така?

Државата го поттикнува порастот на електромобилноста. Електричната енергија е „многу евтина“ во Кина, додека нафтата е поскапа, рече Цуи Донгшу, експерт во Кинеската асоцијација на автомобилска индустрија. Повеќе од десет години, Пекинг субвенционира купување електрични автомобили. Иако стимулациите за директна набавка се укинати, даночните стимулации сè уште постојат.

До крајот на 2025 година, нема да има потреба да се плаќа данок од 10 проценти за купување електрични автомобили. Многу градови го олеснуваат регистрирањето на електрични возила. Покрај тоа, државната квота за возила на нова енергија (NEV) ги обврзува компаниите да произведуваат сè поголем дел од електричните и хибридните модели, објавува DW.

Успехот е опиплив: во 2024 година, уделот на возилата со нови електрични возила (NEV) на пазарот на нови автомобили достигна околу 47 проценти, во споредба со 31,6 проценти претходната година. Во исто време, се прават огромни инвестиции во станици за полнење, мрежи за размена на батерии и рециклирање на батерии.

Жестока ценовна конкуренција

Покрај тоа, конкуренцијата е немилосрдна. Влегувањето на „Тесла“ на кинескиот пазар во 2020 година ги поттикна кинеските производители на автомобили да воведуваат иновации и да ги оптимизираат трошоците, вели аналитичарот на „УБС“, Пол Гонг. Електричен автомобил во Кина сега чини околу половина од цената во западниот свет.

Ценовната војна трае веќе трета година. Речиси сите поголеми производители неодамна повторно ги намалија цените или привлекуваат клиенти со бонус програми. Последици: намалени маржи, загуби и вишок капацитет. Банкротите стануваат сè почести.

Така, во 2024 година, бројни амбициозни стартап компании мораа да се затворат. Во декември – кратко по излегувањето на пазарот – заедничкото претпријатие „Џиуја“, лансирано од технолошкиот гигант „Баиду“ и производителот на автомобили „Џили“, пропадна.

Пред тоа, многу производители пропаднаа, оставајќи зад себе несигурни клиенти и автомобили без сервисна поддршка или ажурирања на софтверот.

Кинеските брендови во брзата лента

Меѓу јасните победници е BYD од Шенжен. Со прифатливи електрични модели, компанијата го погоди вкусот на масите. Во првиот квартал од 2025 година, BYD продаде речиси 700.000 електрични и хибридни возила во Кина. Пазарниот удел е околу 29 проценти – повеќе од следните четири најголеми производители заедно. BYD ги престигна не само Tesla, туку и традиционалните лидери во сегментот на мотори со внатрешно согорување.

Li auto исто така забележа голем раст. Оваа компанија специјализирана за урбани теренци во премиум сегментот се потпира на т.н. хибриди што го продолжуваат опсегот, каде што електричниот мотор го напојува возилото додека моторот со внатрешно согорување ја полни батеријата. Со тој концепт, компанијата ја дуплираше продажбата во 2024 година и сега работи профитабилно. Меѓу успешните е и Geely, во кој спаѓаат брендови како Zeekr и Lynk&Co.

Кинеските брендови сè повеќе се стремат кон влез на странски пазари. На пример, во Германија се присутни BYD и Nio. Тие се шират и во Јужна Америка и Југоисточна Азија. Сепак, поради стравувањата од преплавување на пазарот со евтини кинески автомобили, ЕУ, па дури и Русија – близок кинески партнер – ги заострија трговските бариери. Експертите очекуваат кинескиот извоз на електрични возила да расте побавно оваа година.

Постојано нова конкуренција на пазарот

Големите технолошки компании, исто така, го нарушуваат пазарот во Кина. Компанијата за паметни телефони Xiaomi успешно го лансираше својот прв електричен седан SU7 во 2024 година. Xiaomi се потпира на принципот „многу технологија за малку пари“. Хуавеј е исто така активен и обезбедува софтверски решенија за најмалку седум производители на автомобили. Во продавниците на Huawei, автомобилите стојат веднаш до паметните телефони.

Странските производители се под голем притисок. Нивните електрични модели честопати играат секундарна улога. Континуираниот пад на германските брендови во Кина, според експертот за автомобилска индустрија Жонг Ши, е делумно резултат на нивните сопствени слабости.

„Германските автомобили сигурно можат да задржат одреден пазарен удел во Кина, но зависи од тоа кој ќе победи – Фолксваген или БМВ и Мерцедес“, објаснува тој. Купувачите ги перцепираат автомобилите на споменатите три компании како застарени.

Производителите сега се фокусираат повеќе на потребите на кинеските потрошувачи. Потребни се мрежи и дигитални контролни табли – паметен телефон на тркала. Аналитичарот Гонг им советува на странските компании да ја гледаат Кина повеќе не само како производствен центар, туку и како глобален центар за истражување и развој.

Континуирана иновација

По бумот на електричните автомобили, автономното возење доаѓа во центарот на вниманието. На крајот на март, се случи фатална несреќа во која беше вклучен автомобил Xiaomi во режим на автопилот.

Тројца патници загинаа кога автомобилот удрил во бетонски столб на автопатот и се запалил. Инцидентот предизвика дебата во Кина за безбедноста на системите за самостојно возење. Владата сега ги предупредува производителите да не претеруваат со можностите на нивните системи за помош.

Според прогнозите на индустријата, до 2026 година, повеќе од 60 проценти од сите нови возила што се продаваат во Кина ќе бидат електрични.

Continue Reading

Технологија

Компанијата позади ChatGPT открива што се случува кога ќе напишете “те молам” или “благодарам”: Кошмар кој чини милиони

Published

on

Љубезноста кон ChatGPT ги чини милиони – открива Сем Алтман

Извршниот директор на OpenAI, Сем Алтман, со доза хумор откри дека љубезноста на корисниците – како што се зборовите „те молам“ и „благодарам“ – ги чини милиони долари во оперативни трошоци.

На прашање на социјалната мрежа X, каде еден корисник се пошегува прашувајќи колку струја троши компанијата поради „фини“ луѓе кои се пристојни со ChatGPT, Алтман одговори: „Десетици милиони долари добро потрошени – никогаш не знаеш“. Очигледно, некои луѓе решиле да бидат љубезни со вештачката интелигенција – за секој случај, инспирирани од сценарија како оној со HAL во „2001: Одисеја во вселената“.

Иако неговиот одговор е делумно шеговит и веројатно не е целосно точен од финансиски аспект, факт е дека секоја интеракција со ChatGPT – колку и да е едноставна – активира комплексна машинска обработка што бара значајна компјутерска моќ. А со тоа расте и потрошувачката на електрична енергија.

Вештачката интелигенција – енергетски гладна технологија

AI моделите како GPT-4 се потпираат на масивни дата-центри кои, според светски проценки, веќе користат околу 2% од глобалната електрична енергија. Според анализа на Goldman Sachs, еден GPT-4 одговор троши приближно десет пати повеќе енергија отколку обично Google-пребарување.

Но тука не застануваат трошоците. Бидејќи серверите генерираат огромна топлина, нивното ладење бара огромни количини вода. Истражување на Универзитетот во Калифорнија, Риверсајд, покажа дека создавање на само 100 зборови преку GPT-4 троши вода колку три шишиња. Дури и краток одговор како „Нема на што“ бара околу 44 милилитри – или приближно една и пол мала чаша вода.

Иако љубезноста не чини ништо – кога зборуваме за луѓе – во светот на AI, таа има своја цена. Но, како што вели и Алтман – можеби се вредни пари добро потрошени.

Continue Reading
Advertisement
Advertisement

Трендинг

Copyright © 2024 Булевар.мк