Наскоро ќе биде лансиран најмоќниот телескоп направен досега кој ќе ни помогне да сфатиме како се создале првите ѕвезди и галаксии, но и да откриеме многу за мистериите на нашиот универзум.
Астрономите, како и љубителите на астрономијата, со нетрпение го очекуваат лансирањето на телескопот Џејмс Веб кој има потенцијал засекогаш да ги промени нашите знаења за универзумот.
Овој телескоп ќе може да погледне подалеку од кој било друг, дури и добро познатиот Хабл, а експертите се надеваат дека ќе открие како се формирале првите ѕвезди во универзумот.
Едноставно кажано, телескопот Џејмс Веб ќе може да погледне во минатото и да ни покаже како се родиле првите ѕвезди и галаксии.
Ова е најмоќниот, но и најскапиот телескоп направен досега – мисијата чини 10 милијарди долари.
Зошто се вика Џејмс Веб? Телескопот е крстен по Џејмс Веб, вториот администратор на НАСА кој бил на функција од 1961 до 1968 година.
За јавноста, Џејмс е најпознат по мисијата Аполо со која човекот стапна на Месечината, а од НАСА сметаат дека тој е личноста која направила повеќе за Агенцијата и науката од кој било друг на слична позиција.
НАСА обично ги нарекува леталата, мисиите и слично според научници, а не бирократи како Џејмс Веб, па името предизвика контроверзии и постоеше можност да се смени.
Но, поради уделот на Џејмс, сегашниот администратор на НАСА одлучи името да остане.
КОЛКУ ВРЕМЕ СЕ РАБОТИ НА ОВОЈ ПРОЕКТ И ЗОШТО ЧИНИ ТОЛКУ МНОГУ?
Инженерите работат на телескопот Џејмс Веб 30-тина години и велат дека ова е проект за којшто не смеат да си дозволат неуспех.
Бидејќи телескопот ќе се наоѓа на огромно растојание од Земјата, поправките нема да бидат возможни, барем не со сегашната технологија, па буквално секое делче од него е тестирано илјадници пати во изминативе три децении.
Поради ова, телескопот достигна цена од неверојатни 10 милијарди долари.
Џејмс Веб ќе биде многу помоќен од Хабл кој беше лансиран во 1990 година и неговите огледала, кој се најважниот дел, се дупло поголеми.
Огледалото на Џејмс Веб е всушност најголемото огледало што ќе биде испратено во вселената и има дијаметар од 6,5 метри. Направено е од берилиум, а горниот слој од злато.
Огледалото го сочинуваат 18 хексагонални делови кои ќе бидат контролирани со над 100 мотори.
Задачата на големото огледало е да ја детектира светлината од далечно небесно тело. Бидејќи е позлатено, ќе може да детектира и инфрацрвена светлина.
Оваа светлина ќе се фокусира во секундарното огледало кое потоа ќе ја испрати до инструментите кои треба да произведат слика.
Телескопот е соработка помеѓу НАСА и Европската вселенска агенција, а деловите се направени од неколку различни компании.
КАДЕ ЌЕ СЕ НАОЃА ТЕЛЕСКОПОТ И ШТО СЕ ОЧЕКУВА ДА НИ ПОКАЖЕ?
Сите телескопи на Земјата се соочуваат со исти проблеми – светлината и земјината атмосфера.
Бидејќи атмосферата содржи влага, сигналите што допираат до телескопот можат да бидат замачкани и искривени. Светлината, пак, го намалува интензитетот на ѕвездите и небесните тела што се набљудуваат.
Одлично решение за ова се вселенските телескопи – како Хабл и Џејмс Веб.
Џејмс Веб ќе се наоѓа многу подалеку од Хабл, односно на растојание од 1,5 милиони километри од Земјата. На ова растојание се наоѓа точка (L2) каде што гравитационите сили на Земјата и Сонцето се изедначени.
Телескопот нема да орибитира околу Земјата, туку околу Сонцето.
Како што напоменавме, телескопот ќе може да детектира и инфрацрвена светлина, поради што ќе може да гледа многу подалеку во вселената.
Светлината што ја емитувале првите ѕвезди и галаксии, кога универзумот бил само неколку стотици милиони години стар, веќе е претворена во инфрацрвена. Телескопот ќе ја детектира токму оваа светлина, што значи ќе ни овозможи да погледнеме во минатото.
Компанијата SpaceX на милијардерoт Илон Маск денеска изврши успешна пробна летачка мисија со системот Starship, петта по ред, со успешно враќање на Земјата на првата етапа од вселенскиот систем.
Пробната мисија имаше за цел да презентира можност првата етапа, ракетата „Супер хеви“ да се врати на Земјата неповредена. Таа слета не на платформа далеку во океанот, како во претходните тестови, туку директно во клештите на лансирната рампа од каде што претходно беше лансирана. Ова предизвика радосни извици и аплаузи во вселенскиот центар на компанијата во јужен Тексас.
Откако се одвои од својот ракетен засилувач, Starship продолжи да лета во вселената, направи обиколка околу половина планета, влезе во атмосферата и контролирано се урна во Индиски Океан.
Ова претставува голем чекор напред кон главната цел на SpaceX, Starship да стане вселенско летало за повеќекратна употреба. На веб-страницата на SpaceX се вели дека тоа е „вселенски брод за целосно повеќекратна употреба“ и втора етапа од системот Starship.
-Леталото е достапно во неколку различни конфигурации, нуди интегрирана товарна секција и е кадарно да носи екпипаж и карго во орбитата на Земјата, на Месечината, на Марс и понатаму.
Астронаутот Крис Хедфилд, кој трипати летал во вселената, испрати честитки до SpaceX.
-Денеска е направен огромен чекор напред во потенцијалите на човештвото. Ме прави уште повозбуден за нашата заедничка иднина, напиша Хедфилд на Х.
Федералната управа за авијација дозволата на SpaceX за лансирање на петтата мисија на Starship овојпат ја издаде порано отколку што беше планирано од регулаторот, а по жалбите на SpaceX дека тоа е пречка во развојот на вселенската програма на НАСА. SpaceX има договор со НАСА вреден повеќе милијарди долари за испраќање на човекот на Месечината.
Саудиска Арабија го претстави планот за пустински облакодер долг 75 милји кој чини 1 трилион долари.
Саудиска Арабија ги претстави плановите за облакодер долг 75 милји наречен Mirror Line, кој ќе се протега низ нејзината пустина, каде ќе бидат сместени до пет милиони луѓе. Се предвидува дека ќе чини неверојатни 1 трилион долари.
Најсовремениот облакодер ќе биде повисок од Емпајер Стејт Билдинг, направен од стакло со огледало и дел од пустинскиот град наречен Неом, кој ќе биде со големина на Масачусетс.
Градот наречен Неом беше најавен во јануари 2021 година од саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман, откако рече дека сака неговата земја да има градежен проект иконски и безвременски како Египетските пирамиди.
Во тоа време, принцот Мухамед рече: „Линијата е проект што е цивилизациска револуција што ги става луѓето на прво место“, тврдејќи дека сака Mirror Line да биде готова до 2030 година, иако инженерите рекоа дека може да потрае педесет години за да се изгради.
Тој понатаму рече дека проектот ќе им овозможи на милион жители да се сретнат на пет минути пешачење и да патуваат од крај до крај за дваесет минути. Исто така, наводно, ќе се напојува со обновлива енергија.
Технолошката компанија „Мета“ ја претстави новата апликација дизајнирана како конкуренција на „Твитер“, што претставува директен предизвик на платформата за социјални медиуми во сопственост на Илон Маск.
Апликацијата за микроблогови наречена „Тредс“ се појави на „Еп стор“ на „Епл“ и веќе има ДЕСЕТ милиони членови за само неколку часа напиша сопственикот на Мета, Марк Цукерберг.
Наведена е како апликација за разговор базирана на текст, поврзана со „Инстаграм“, а описот посочува дека тоа е искуство со микроблогови слично на „Твитер“.
– „Тредс“ е место каде што заедниците се здружуваат за да разговараат за сè, од теми за кои се грижите до она што ќе биде тренд утре – се наведува во соопштението.
Оваа вест дојде по само неколку дена откако извршниот директор Илон Маск објави привремено ограничување на бројот на објави што корисниците можат да ги читаат на страницата на социјалната мрежа.
„Тредс“, која во суштина ќе служи како апликација за текстуален разговор на „Инстаграм“, се очекува да биде бесплатна за користење, што ќе им овозможи на корисниците да ги следат профилите што ги следат на платформата за споделување фотографии и да го задржат истото корисничко име.
Последните најави на Маск за преземање податоци од мрежата без дозвола на раководството на компанијата предизвикаа бурни реакции кај корисниците на „Твитер“, а експертите за реклами рекоа дека тоа ќе ја поткопа позицијата на новата извршна директорка Линда Јакарино, која ја презеде функцијата минатиот месец.
Истата може да се симне на Гугл плеј и на Ап стор.
Сѐ повеќе компании ги суспендираат профилите, престануваат да рекламираат или целосно го напуштаат „Твитер“, платформата која Илон Маск ја презеде кон крајот на минатата година.