Малата црква „Успение на Св. Богородица“, која се наоѓа во комплексот на Лешочкиот манастир, спаѓа меѓу најстарите и многу значајни цркви за македонската историја. Според некои сознанија, изградена била во 10. век, била возобновена во првата половина на 14. век, а сегашниот лик го добила во време на турското управување. Иако е ставена под заштита на државата како културно-историски споменик, долго време беше запоставена. Беа извршени поправки на покривот, но поради нестручната изработка, тој со години протекуваше, а влагата оштети голем дел од фреските. Минатата година покривот повторно беше саниран, а пред крајот на 2020 се започна со конзерваторска работа за обнова и истражување на фрескоживописот во црквата.
„Се спроведува еден сложен зафат каде што правиме раслојување на ѕидното сликарство според периодите кога се правени фреските. Во овој дел на апсидата наидовме на три слоја фрескосликарство“, вели Владо Муковски, советник конзерватор за ѕидно сликарство.
Раслојувањето е зафат кој бара висока стручност бидејќи не се работи за едноставно отстранување на слоевите, туку и за нивно зачувување. Затоа зафатот го изведува стручна екипа од Националниот конзерваторски центар.
„Досега раслоивме неколку позиции. Најстариот слој најверојатно датира од 14. век, но, за жал, наидовме на малку фрагменти. Вториот слој е од 17. век, третиот од 19. век и тоа е оној што сега може да се види во црквата. Проектот предвидува да го тргнеме последниот слој во оние делови каде што е најмногу оштетен и да се презентира слојот од 17. век. Ова, сепак, е долгорочна работа. Во нашето фрескосликарство, во апсидата на црквите најчесто биле претставувани ликовите на архиереите. Останува дилемата дали да се тргне и слојот од 17. век за да видиме што има во слојот од 14. век, но за тоа ќе се одлучува понатаму, откако ќе добиеме повеќе информации во наредните фази од истражувањето, бидејќи не знаеме колку е сочуван тој најстар слој фрески. Сега работиме парцијално на деловите од фрескоживописот каде што е најоштетен. Го тргнуваме оштетениот слој од 19. век на оние места каде што имаме податоци дека слојот од 17. век е добро зачуван. Слојот што го тргнавме ќе се постави на платно и потоа ќе биде изложен во конаците на Лешочкиот манастир или на некое друго место. Ова е првиот дел од реставрацијата, зафатот ќе продолжи и оваа година, а можеби и во наредните години“, вели Муковски.
Во Лешочкиот манастир се реконструира и стариот конак, кој исто така е под заштита на државата. Неговиот надворешен изглед ќе биде зачуван, а се зајакнува конструкцијата и се обновува внатрешноста.
„Извадени се гредите од сите три ката и поставени се масивни плочи, сменет е и покривот на еден дел од конакот. Во наредниот период ќе се уредуваат собите, ќе се стават прозорци и ќе се изградат кујна и трпезарија, кои ќе бидат во приземјето. Конакот ќе има повеќе соби за сместување на посетителите“, вели отец Александар Станковски од Лешочкиот манастир.
Надворешната канцеларија за криминалистички работи Кичево поднесе кривична пријава против А.М.(45) од Кичево поради постоење основи на сомнение за сторено кривично дело „бесправно градење“. Во текот на 2020/2021 година на катастарска парцела на улицата „Веле Змејкоски“ во Кичево, пријавениот изградил деловен објект без одобрение за градба издадено од надлежен орган.
С.Ј. (55) од Тетово доби кривична пријава од СВР Тетово поради сомневање за сторено кривично дело „бесправно градење“. Во текот на 2024 година, пријавената започнала да гради куќа без да поседува соодветни документи и одобрение за градба издадени од општина Тетово.
Државниот архив и Фондот на пензиското и инвалидското осигурување соработката ќе ја реализираат преку дигитализација на документарниот материјал од приватни иматели – правни лица кои престанале да постојат по пат на стечај или ликвидација со формирање работни групи за ажурирање и внесување на податоците содржани во документарниот материјал.
Директорите на Државниот архив на Република Северна Македонија и на Фондот на пензиското и инвалидското осигурување на Северна Македонија, д-р Наташа Котлар и Никола Мемов потпишаа Меморандум за соработка со цел проширување на меѓусебната соработка во областа на заштитата и размената на податоци за осигуреници коишто ќе остварат право на пензиско и инвалидско осигурување.
Директорката на Архивот, Котлар рече дека воспоставувањето на соработката ќе помогне да се намали обемот на документарниот материјал што се чува во институцијата и да обезбеди простор за нов.
Директорот на Фондот, Мемов потенцира дека со внесувањето на податоците во архивата на Фондот ќе се намалат проблемите во утврдувањето на правата од пензиското и инвалидското осигурување кај осигурениците.
Исто така, беше констатирано дека со овој чекор на соработка и дигитализација на податоците, крајна придобивка ќе биде тоа што граѓаните нема да мора да одат од една до друга институција за да си ги остварат правата од пензиското и инвалидското осигурување.
Државниот архив и Фондот на пензиското и инвалидското осигурување соработката ќе ја реализираат преку дигитализација на документарниот материјал од приватни иматели – правни лица кои престанале да постојат по пат на стечај или ликвидација со формирање работни групи за ажурирање и внесување на податоците содржани во документарниот материјал.
Место со непотребна документација, од јуни следната година матичните лекари ќе имаат повеќе време да се посветат на пациентите оти ќе бидат ослободени од административните работи што ги бара хартиеното работење. Директорот на Фондот за здравствено осигурување, Сашо Клековски, најави дека хартијата целосно ќе биде исфрлена од употреба и во ординациите, и во аптеките, и во Фондот за здравствено осигурување.
„Разбираме дека има сè помалку луѓе за работа и дека треба да ја намалиме здравствената администрација. Две работи веќе можеме да ги објавиме. Работиме на е-рецепти, кои до крајот на полугодието во 2025 година треба да бидат во полна употреба и во функција. Со нив комплетно ќе се елиминира од функција хартијата и кај матичните лекари, и кај аптеките, и во Фондот поврзани со рецепти. Ќе ги дигитализираме и сите анекси за 1.500 ПЗУ за тие да може да се потпишуваат дигитално, да нема потреба да се потпишуваат во хартиена форма. Понатаму, ќе разговараме како можеме да го намалуваме товарот за лекарите да имаат сè повеќе време за разговор со пациентите, а да не се занимаваат со непотребна администрација“, рече директорот Клековски.