На видеото што го објави израелската армија, Леви напиша на табла: „Конечно дома“, на англиски и хебрејски јазик.

Наама Леви, Израелка со македонско потекло, беше ослободена од Хамас по 477 дена поминати во заробеништво и се врати во Израел. Таа беше дел од групата четири заложнички кои вчера беа ослободени, а нејзиното спасување ја трогна целата земја.

Леви, која беше киднапирана на 7 октомври 2023 година при нападот на Хамас во Израел, конечно се врати дома благодарение на напорите на израелските власти и поддршката од меѓународната заедница.

– Возбудена сум. Знаевме дека овој момент ќе дојде. Не се сомневавме. Помина долго време. Очекувавме тоа да се случи и претходно. Но, ова е тоа, тие се враќаат дома – изјави роднина на ослободената заложничка.

По ослободувањето, Леви и другите заложнички беа пренесени со хеликоптер на израелската армија, каде што први ги сретнале нивните најблиски роднини. На видеото што го објави израелската армија, Леви напиша на табла: „Конечно дома“, на англиски и хебрејски јазик.

Македонската врска на Леви потекнува од нејзината чукун баба, Грасиа Бивас, која била родена во Македонија во 1893 година. Баба Бивас, како девојче заминала во Израел, каде што основала семејство и оставила наследство.

Представници од еврејската заедница од Македонија, како и претставници од роднините на Леви, изразија благодарност за поддршката од македонските власти и нивниот активен ангажман во процесот на нејзино ослободување, врз основа на нејзиното македонско потекло.

Американскиот Стејт департмент во петокот издаде „наредба за суспензија“ на целата постоечка странска помош и ја прекина новата помош, според дописот во кој увид имала агенцијата Reuters, со што се потврди претходната вест на изданието Politico, откако претседателот Доналд Трамп наредил пауза за да се провери дали распределбата на помошта е усогласена со неговата надворешна политика.

Во депешата, составена од Канцеларијата за надворешна помош и одобрена од државниот секретар Марко Рубио, се вели дека се издадени изземања за воено финансирање на Израел и Египет. Не се споменуваат други земји.

Овој потег би можел да негира милијарди долари помош. Соединетите држави се најголемиот донатор на помош на глобално ниво – во фискалната 2023 година, тие исплатиле 72 милијарди долари помош.

Само неколку часа по преземањето на функцијата во понеделникот, Трамп нареди 90-дневна пауза на странската развојна помош во очекување на преглед на ефективноста и конзистентноста со неговата надворешна политика како и можни манипулации, но опсегот на наредбата сè уште не е познат.

Во дописот до своите службеници на Стејт департментот се вели дека високи функционери „ќе се погрижат, во најголема мерка дозволена со закон, да не се преземат нови обврски за странска помош“ додека државниот секретар Рубио не донесе одлука по ревизијата. Во него се наведува дека постојните доелувања на странска помош веднаш ќе бидат ставени под наредби за прекин и откажување додека Рубио не ги прегледа.

„Ова е лудо. Ова ќе убие луѓе. Мислам, ако се изврши како што е напишано во тоа испраќање… многумина ќе умрат“, тврди Џереми Кониндик, поранешен функционер на USAID, кој сега е претседател на Меѓународната организација за бегалци.

Претставник на USAID, кој сакал да остане анонимен, рекол за Reuters dека на функционерите одговорни за проекти во Украина им било кажано да престанат со активностите. Меѓу проектите кои се замрзнати наводно се и поддршката за училиштата и здравствената помош како итна помош за мајки и вакцинација на деца, тврди неименуваниот функционер.

Одлуките за продолжување, менување или прекинување на програмата ќе ги донесе Рубио во следните 85 дена. Дотогаш, Рубио може да одредува изземања. Државниот секретар притоа одобрил ослободување за итна помош во храна, се вели во депешата.

Исто така, се наведува дека е доделено изземање за „странско воено финансирање за Израел и Египет и административни трошоци, вклучително и плати, потребни за управување со странско воено финансирање“. Израел добива околу 3,3 милијарди долари странски воени средства годишно, додека Египет добива околу 1,3 милијарди долари.

Други земји кои беа наменети за такво финансирање во 2025 година се Украина, Грузија, Естонија, Латвија, Литванија, Тајван, Индонезија, Филипини, Тајланд, Виетнам, Џибути, Колумбија, Панама, Еквадор, Израел, Египет и Јордан, според барањето кое беше испратено до претходниот состав на Конгресот од администрацијата на поранешниот претседател Џо Бајден.

Новиот американски претседател Доналд Трамп донесе наредба со која се налага да се направи план за објавување на илјадници доверливи владини документи за атентатот на Џон Ф. Кенеди во 1963 година, настан што со децении поттикнува различни теории на заговор, јавуваат светските медиуми.

Извршната наредба што претседателот ја потпиша вчера, исто така, налага да се декласифицираат и преостанатите записи на федералната влада поврзани со атентатите на Роберт Кенеди и свештеникот Мартин Лутер Кинг, еден од главните предводници во борбата за права на афроамериканците во САД во 1960-те години во САД.

„Повеќе од 50 години по атентатите на претседателот Џон Кенеди, сенаторот Роберт Кенеди и свештеникот д-р Мартин Лутер Кинг-Јуниор, федералната влада не ги објави во јавноста сите свои записи поврзани со тие настани. Нивните семејства и американскиот народ заслужуваат транспарентност и вистина. Во национален интерес е конечно да се објават сите записи поврзани со овие атентати без одлагање“, се вели во наредбата на Трамп, пренесува „Гардијан“.  

Говорејќи пред новинарите вчера, новиот американски претседател рече:

„Многу луѓе го чекаат ова долго, со години, со децении. Сè ќе биде откриено“

Трамп за време на неговата изборна кампања најави дека јавно ќе ги објави последните материјали од сè уште доверливите документи за атентатот на Кенеди во Далас. Тој даде слично ветување за време на неговиот прв мандат (2016-2020), но на крајот ги послуша апелите на ЦИА и ФБИ за воздржаност.

Инаку, новиот американски претседател Трамп го номинираше внукот на Кенеди, Роберт Кенеди Јуниор за министер за здравство во неговата нова администрација.

Наредбата што вчера ја потпиша претседателот на САД им налага на директорот на националното разузнавање и јавниот обвинител да развијат план во рок од 15 дена за декласификација на преостанатите записи за атентатот на Џон Ф. Кенеди, а во рок од 45 дена за другите два случаи.

Трамп му го предаде пенкалото што се користеше за потпишување на наредбата на својот помошник и го упати тоа да му биде предадено на Роберт Кенеди Јуниор.

„Мислам дека тоа е одличен потег, бидејќи треба да има поголема транспаретност во нашата влада и тој (Трамп) го одржува своето ветување дека владата ќе ја каже вистината на американскиот народ за сè“, рече Кенеди Јуниор, изразувајќи благодарност до претседателот Трамп во изјава за Ен-би-си њуз“. 

Во меѓувреме, Џек Шлосберг, внук на Кенеди, ја осуди најновата извршна наредба на Трамп нарекувајќи ја „политички реквизит“.

„Вистината е многу потажна од митот – трагедија која не требаше да се случи. Не е дел од неизбежна голема шема. Декласификацијата е користење на ЏФК како политички реквизит, кога тој не е тука да го возврати ударот. Нема ништо херојско во тоа“, вели Шлосберг во објава на Икс.

Неколку илјади од милионите владини записи поврзани со атентатот на Џон Ф. Кенеди допрва треба да бидат целосно декласифицирани. И додека многумина кои го проучувале она што досега беше објавено велат дека јавноста не треба да очекува какви било големи откритија, сепак постои интензивен интерес за детали поврзани со атентатот и настаните околу него.

Кенеди беше застрелан во центарот на Далас на 22 ноември 1963 година, додека неговата поворка минуваше пред зградата на училишниот депозитар, каде што 24-годишниот атентатор Ли Харви Освалд се позиционираше во „снајперско гнездо“ на шестиот кат. Два дена по убиството на Кенеди, сопственикот на ноќен клуб во Далас, Џек Руби го застрела Освалд за време на трансферот во затвор.

Во раните 1990-ти, федералната влада наложи сите документи поврзани со атентатите да бидат сместени во една збирка во Националниот архив на САД.

Документите објавени во последните неколку години нудат детали за начинот на функционирање на разузнавачките служби во тоа време, а вклучуваат телеграми и белешки на ЦИА во кои се разговара за посетите на Освалд на советската и кубанската амбасада, како и неговото патување во Мексико Сити само неколку недели пред атентатот. Поранешниот маринец претходно пребегнал во Советскиот Сојуз пред да се врати дома во Тексас.

Сепак, во колекцијата има некои документи кои истражувачите не веруваат дека претседателот ќе може да ги објави.

Експертите се сомневаат дека во преостанатите тајни архиви има големи работи кои би ја промениле прифатената верзија на настаните. За време на изборната кампања, Трамп вети дека ќе ги декласифицира преостанатите владини документи поврзани со атентатот.

Тој даде слично ветување во неговиот прв мандат, но се повлече на инсистирање на ЦИА и ФБИ, бидејќи овие агенции тврдеа дека некои документи треба да се чуваат од јавноста поради страв од откривање на тајните на националната безбедност.

Трамп рече дека Мајк Помпео, неговиот поранешен директор на ЦИА, го убедил да не ги открива за време на неговиот прв мандат.

„Всушност, Мајк Помпео, државниот секретар, ме замоли да не го правам тоа, а јас се чувствував како да знае нешто што можеби, знаете, кога ве замоли да не го правите, велите „зошто? „Тој не мислеше дека е добро време да ги пушти“, рече Трамп.

Во контекст на оваа одлука, Трамп рече дека е голема.

„Сè ќе се открие, луѓето тоа го чекаат со години. Повеќе од 50 години по атентатите на претседателот Џон Кенеди, сенаторот Роберт Ф. Кенеди и Мартин Лутер Кинг Џуниор, федералната влада не ги објави јавно сите свои записи поврзани со тие настани. Нивните семејства и американскиот народ заслужуваат транспарентност и вистина. Од национален интерес е без одложување конечно да се објават сите записи за овие атентати“.