Новото истражување „Религијата во политичките кампањи“, спроведено во ноември 2025 година од Институтот за политички истражувања – Скопје (ИПИС), порталот Religija.mk и Фондацијата Конрад Аденауер, покажува дека опаѓа влијанието и употребата на религијата во политичките кампањи во Македонија, но и дека дел од граѓаните сè уште ја препознаваат како фактор во изборниот процес.

Според податоците, 28% од испитаниците сметаат дека религијата повеќе или помалку е користена во кампањите, што претставува пад во однос на претходните мерења во 2020 и 2017 година. Истовремено, 51% веруваат дека религијата малку или воопшто не се користи во политичката комуникација на партиите.

Граѓаните генерално се против користење религиозни симболи во кампањи – дури 68% го сметаат тоа за злоупотреба на религиозните чувства.

И покрај тоа, околу една петтина од гласачите признаваат дека религиозноста на кандидатот, посетите на верски објекти или барањето благослов од верски лидери може да има одредено влијание врз нивниот избор.

Истражувањето покажува и дека етнички албанските партии нешто повеќе ја користат религијата во кампањите во споредба со македонските политички субјекти, но и кај нив е забележан тренд на намалување во последните години.

Кога станува збор за вмешаноста на верските заедници во политиката, 49% од граѓаните сметаат дека верските лидери имаат одредено влијание. Сепак, големо мнозинство – 77% – се против верските претставници јавно да поддржуваат политички субјекти.

Според анализата, само 24% од испитаниците веруваат дека верските заедници фаворизирале одредена партија на последните избори, а меѓу нив, по околу 6% сметаат дека фаворити биле ВМРО-ДПМНЕ, НАИ или ВРЕДИ.

Истражувањето потврдува дека Македонија останува мултирелигиско и генерално религиозно општество, но трендовите укажуваат на постепено одвојување на политичките процеси од религиозните влијанија и намалување на нивната улога во современите изборни кампањи.

На 8 декември 2025 година, токму на празникот Свети Климент, беше означен почетокот на ново значајно поглавје во афирмацијата на македонскиот јазик и културата во Европа. На Филозофскиот факултет при Универзитетот „Константин Филозоф“ во Нитра, Словачка, беше свечено отворен Лекторатот по македонски јазик – дванаесеттиот лекторат што Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при УКИМ го воспоставува надвор од државата.

На отворањето присуствуваше делегација од Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ составена од проф. д-р Владимир Мартиновски, декан на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, проф. д-р Кристина Николовска, директор на МСМЈЛК, и проф. д-р Звонко Танески – кој е назначен за лектор.

Проф. д-р Танески, со својата долгогодишна научна, преведувачка и културна работа во Словачка, одамна има изградено силни врски меѓу македонската и словачката културна средина. Неговото назначување за лектор претставува природно продолжение на оваа меѓукултурна мисија.

Отворањето на Лекторатот е важен исчекор за поголема видливост и промоција на македонскиот јазик, литература и култура во централноевропскиот академски простор. Истовремено, тоа значи и нов импулс за зајакнување на македонско-словачките академски врски и за проширување на нивната иднина.

Фото: Универзитет Св. Кирил и Методиј Скопје

Казните што ги регистрира системот „Безбеден град“ кај возилата со црвени таблици најчесто завршуваат во лизинг компаниите наместо кај возачите, бидејќи тие се водат како официјални сопственици на автомобилите. Од повеќе лизинг куќи потврдуваат дека токму кај нив паѓа целиот административен товар и обврската да го идентификуваат вистинскиот прекршител.

Кога камерите ќе снимат прекршок – пребрзо возење, минување на црвено или друг сообраќаен пропуст – системот автоматски ја генерира казната на името на сопственикот на возилото. Кај лизинг автомобилите, тоа речиси секогаш е компанијата, а не лицето кое навистина било зад воланот во моментот на прекршокот.

Од фирмите велат дека мора постојано да ги следат казните, да ги контактираат клиентите и да прибираат податоци за тоа кој го управувал возилото, што го усложнува процесот и често предизвикува доцнења. Во меѓувреме, може да се промаши и рокот од осум дена за плаќање половина од изречената глоба.

Од МВР засега не најавуваат промени, оценувајќи дека системот функционира согласно закон – казната оди на името на формалниот сопственик, кој понатаму е должен да го пријави вистинскиот возач.

Лизинг компаниите, пак, инсистираат на појасни решенија и законски измени, со кои прекршоците регистрирани преку „Безбеден град“ побрзо би се пренасочувале до лицето што реално го сторило прекршокот.