Иако македонските патишта се преплавени со автобуси, квантитетот во овој случај не значи и квалитет. Најновите податоци на Евростат откриваат фасцинантен, но загрижувачки парадокс: додека Европа активно оди кон „зелена“ мобилност, македонскиот јавен превоз останува заглавен во облак од дизел чад.

Со 2 автобуси на секои 1.000 жители, Македонија со леснотија го престигнува просекот на Европската Унија (1,6). На хартија, нашата мрежа е погуста од онаа на многу европски метрополи. Сепак, од вкупно 3.690 регистрирани автобуси во 2024 година, дури 97,8% се движат на дизел.

Додека европските градови инвестираат во тивок и чист транспорт, во Македонија само симболични 15 возила (0,4%) се електрични – капка во морето на фосилните горива.

Интересен е податокот дека Македонија го обновува својот возен парк со двојно побрзо темпо од ЕУ. Минатата година биле регистрирани 379 нови автобуси, што претставува стапка на обнова од 10,2% (наспроти европските 5,1%).

Но, ние купуваме нови возила, но купуваме стари технологии. * Во ЕУ: Речиси секој петти нов автобус (17,8%) е со нулта емисија.

Речиси секој нов автобус е повторно – дизел.

Додека автобуската мрежа е натпросечно застапена, кај патничките автомобили сликата е обратна. Со 319 автомобили на 1.000 жители, Македонија сè уште е далеку под европскиот стандард од 578 возила. Ова сугерира дека граѓаните сепак се потпираат на јавниот превоз, што само ја зголемува итноста тој да биде модерен и еколошки.

Министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски, користејќи ја симболиката на виното како сврзно ткиво на регионот, испрати силна порака до европските партнери. Тој потенцираше дека иако евроинтеграцијата е технички процес, суштината е во регионалната кохезија.

„Ниту една држава не смее да остане изолиран остров. Иако системот е поставен така што не мора сите да влеземе во исто време, нашата крајна цел е таму да бидеме заедно“, дециден е Муцунски.

Тој повлече паралела со македонското грозје, кое често е „тајната состојка“ во регионалните вина, заклучувајќи дека кога работиме заедно, создаваме „вистински европски производ“ со кој сите се гордеат.

Новата еврокомесарка за проширување, Марта Кос, внесе нова енергија и емоција во дискусијата. Таа упати критички осврт кон бирократизацијата на процесот, нагласувајќи дека премногу се зборува за политика, а премалку за луѓето и културата кои го дефинираат Балканот.

„Понекогаш сакам да им кажам на земјите од регионот: не мора толку да ни се докажувате. Вие сте дел од нас. Она што го правиме сега е само формализирање на таа реалност“, порача Кос, ветувајќи дека ќе работи на зголемување на видливоста на Балканот меѓу членките на ЕУ.

Комесарката Кос го заврши своето обраќање со необично ветување кое веднаш стана метафора за нејзиниот мандат: по затворањето на преговорите со секоја земја, таа лично ќе го освои нивниот највисок планински врв. За Македонија – тоа е Кораб.

На продолжението на 76-та седница, пратениците ќе ја донесат конечната одлука на договорот со Софија – ратификацијата на изградбата на меѓуграничниот железнички тунел кој треба конечно да ги спои двете метрополи по шини.

Договорот, ставен на хартија на 6 ноември во Ѓуешево од страна на министрите Николоски и Караџов, ги дефинира сите важни точки: од технички решенија до финансиски конструкции.

Тунелот од 2,4 километри, кој геометриски прецизно е поделен на половина меѓу двете држави, ќе се протега на релација Софија – Ѓуешево – Крива Паланка – Скопје.

Освен железницата, Собранието ќе решава и за иднината на домашното производство на струја. На дневен ред, по скратена постапка, се државните гаранции за амбициозните проекти на ЕСМ: Новите соларни капацитети на ФЕЦ Битола 3 со поддршка од ЕБОР и германската КфВ банка и фополнителни средства за ревитализација на постојните хидроелектрани.

Во пакетот економски реформи влегуваат и измените на Законот за буџети и Законот за експропријација, чија цел е забрзување на капиталните инвестиции преку поедноставени процедури.

Атмосферата во законодавниот дом дополнително ќе ја загрее Резолуцијата за осуда на опозициските манипулации. Власта бара потврда на своите стратегии против илегалната миграција, директно удирајќи по реториката на политичките опоненти.

За крај, пратениците ќе поминат низ обемен „брз тракт“ на законски измени кои допираат речиси секоја сфера: измени во законите за полиција, возила и сообраќајна безбедност, корекции во извршувањето на санкциите и прекршочните одредби и редефинирање на правилата за државните награди.