Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека САД ќе го преземат разурнатиот од војна Појас Газа и ќе го развијат економски откако Палестинците ќе бидат преместени на друго место, што е целосен пресврт на децениската политика на САД кон израелско-палестинскиот конфликт.
Трамп на заедничката прес-конференција со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху го претстави својот изненадувачки план, без да даде детали.
Објавата уследи по шокантниот предлог на Трамп претходно во вторникот за трајно преместување на Палестинците од Газа во соседните земји, нарекувајќи ја енклавата, каде што е на сила првата фаза од кревкиот прекин на огнот меѓу Израел и Хамас, „место за уривање“.
Трамп може да очекува дека и сојузниците и непријателите силно ќе се спротивстават на секое американско преземање на Газа.
Преземањето на директна контрола би било спротивно на децениската политика на Вашингтон и голем дел од меѓународната заедница, која смета дека Газа на крајот треба да биде дел од палестинската држава која го вклучува окупираниот Западен Брег.
„САД ќе го преземат Појасот Газа, а ние исто така ќе ја завршиме работата. Ние ќе го поседуваме и ќе бидеме одговорни за отстранување на сите опасни неексплодирани бомби и друго оружје на тоа место“, им рече Трамп на новинарите.
„Ако е потребно, ќе го направиме тоа, ќе го преземеме тој дел, ќе го развиеме, ќе создадеме илјадници и илјадници работни места и тоа ќе биде нешто со што целиот Блиски Исток може многу да се гордее“, додаде Трамп. „Гледам долгорочна сопственичка позиција и гледам дека тоа ќе донесе голема стабилност на тој дел од Блискиот Исток“, рече тој.
Тој додаде дека разговарал со регионалните лидери и дека тие ја поддржуваат идејата. Запрашан кој ќе живее таму, Трамп рече дека тоа може да стане дом за „луѓето од светот“.
Трамп истакна дека овој тесен појас, каде израелскиот воен напад како одговор на прекуграничен напад на Хамас на 7 октомври 2023 година, срамни големи области, има потенцијал да стане „Ривиера на Блискиот Исток“.
Трамп во вторникот не одговори директно на прашањето како и под кои овластувања САД би можеле да ја преземат и окупираат Газа, која е дом на околу два милиони луѓе и има долга, насилна историја на борба за контрола.
Последователните американски администрации, вклучително и Трамп во неговиот прв мандат, избегнаа распоредување на американски војници таму. Нетанјаху, кого Трамп неколку пати го нарекуваше „Биби“, одби да се вклучи во подлабока дискусија за предлогот, освен да го пофали Трамп што се обидел со нов пристап.
Израелскиот премиер, чија армија води жестоки битки со милитантите на Хамас во Газа повеќе од една година, рече дека Трамп „размислува надвор од рамката со свежи идеи“ и „покажува подготвеност да го наруши конвенционалното размислување“.
Џонатан Паникоф, поранешен американски заменик национален разузнавач за Блискиот Исток, рече дека планот на Трамп ќе значи долгорочна воена обврска и дека, доколку се спроведе, арапскиот свет ќе го смета како Вашингтон „да не ги научил лекциите од Ирак и Авганистан“.
Трамп претходно во вторникот го повтори својот повик до Јордан, Египет и другите арапски држави да ги прифатат жителите на Газа, велејќи дека Палестинците таму немаат друг избор освен да го напуштат крајбрежниот појас, кој мора да биде обновен по речиси 16 месеци разорна војна меѓу Израел и милитантите на Хамас.
Но, овој пат, Трамп рече дека ќе го поддржи преселувањето на Палестинците „трајно“, надминувајќи ги неговите претходни предлози што арапските лидери веќе цврсто ги отфрлија.
Присилното раселување на населението во Газа веројатно би претставувало кршење на меѓународното право и би наишло на жесток отпор не само во регионот, туку и меѓу западните сојузници на Вашингтон. Некои поборници за човекови права ја споредуваат идејата со етничко чистење.