Ништо толку монструозно и несфатливо не се случило во дотогаш мирната Југославија. Немало весник што не пишувал секојдневно за „најмонструозното злосторство на сите времиња“, за Шефка се зборувало и прераскажувало, ја викале „Жена-монструм“ и „Пантерот од Камењача“.
Иако во СФРЈ беше означена како ѕвер, сепак приказната е полна со противречности и недоследности…
За Шефка Хоџиќ се зборувало дека е најубавата жена во околината. Крупна, со полни усни, бел тен и црна коса, таа живеела сосема нормален и обичен живот чија среќа ја нарушил само еден факт – Шефка никако не можела да забремени и да има дете.
И, токму тоа, во регионот во кој сè уште владееле старите обичаи, според кои е еднакво на грев ако жената не може да роди, бил почетокот на приказната за едно од најмонструозните злосторства на поранешна Југославија.
Монструозно злосторство кое никој не можел да го објасни
Според општоприфатената верзија, на 7 октомври 1969 година, недалеку од Јусиќ, на потокот Камењача во Босна, Шефка Хоџиќ ја чекала својата пријателка Алија Хасановиќ, која се враќала од соседното село Анѓелиќи, ја убила со три истрели од пиштол, со нож и го отворила стомакот и го извадила дете. Телото на Алија го сокрила во некоја нива, под бала со сено. Таа го однела детето дома, но тоа не преживеало.
Кога било откриено телото на Алија, полицијата не знаела од каде да почне. Едноставно, никому не му било јасно кој и зошто може да направи такво кривично дело. На вистинската трага укажал патологот Милан Вушиќ, кој ја поставил тезата дека делото го извршила неплодна жена која сакала дете.
– Дете од утробата на мајката можел да го грабне само некој кој премногу го сакал и не можел да го има. Треба да барате жена која има дете, а не го родила, рекол тој.
Вака насочена, полицијата ги проверила сите жени од тој крај кои се породиле тој ден и открила дека Шефка веќе го пријавила раѓањето и смртта на нејзината ќерка. Со гинеколошки преглед, пак, е утврдено дека Шефка никогаш не родила дете, ниту, пак, била бремена.
Тогаш Шефка признала се, освен дека ја убила Алија. Дури и кога во нејзината куќа биле пронајдени дукати и прстените на починатата и крвав нож, таа тврдела дека е невина.
Филмско судење
Судењето на Шефка и Авдија Хоџиќ, нејзиниот зет, кој бил обвинет како соучесник затоа што Шефка му го дала пиштолот да го сокрие, се одржало пред Окружниот суд во Тузла, во вжештена атмосфера, бидејќи многумина ја барале главата на Шефка.
Првиот бранител на Шефка бил познатиот белградски адвокат Тома Фила. Тој на крајот го напуштил нејзиниот случај поради конфликт на интереси, но бил адвокат на нејзиниот зет Авдија Хоџиќ, а како бранител на Шефка дошол неговиот татко Филота Фила.
Пресудите се донесени на 25 мај 1970 година – Шефка е осудена на смрт со стрелање, а Авдија на пет години затвор.
Сепак, тоа не бил крајот на приказната! Благодарение на адвокатот за тоа време се случило чудо, процесот бил обновен и истата година на 18 септември Шефка добила нова казна – смртната казна беше заменета со 20 години затвор…
Дали Шефка е наместена?
Години подоцна се појавија наводи кои го направија целиот случај контроверзен. Имено, Шефика на судењето го негирала делото, тврдејќи дека ја познава само Алија, а детето и го донел некој друг дома, велејќи и таа да се грижи за него. За убиството на Алија дознала дури следниот ден, но и тогаш не ги знаела деталите, па не го поврзала случајот.
– Ја познавав Алија, добро, знаев дека е бремена и ќе има дете, таа ми беше пријателка, како можев да ја убијам, рекла Шефка на судењето.
Мештаните зборувале дека лицето кое и го дало детето на Шефка, а кое таа до крај одбивала да го именува, бил нејзиниот сопруг Неџиб или еден од нејзините најблиски роднини. Семејството Хоџиќ го продало имотот и за време на судењето од селото Јусиќ се преселило во Калесија кај Тузла.
Денеска целиот случај е обвиен со мистерија, а исто така и судбината на Шефка. Познато е дека добила предвремено ослободување од затвор и била ослободена во 1983 година. Оттогаш ништо не се знае за неа.
Гласините говорат, иако никогаш не е официјално потврдено, дека по излегувањето од затвор го променила идентитетот, се омажила, па дури и родила дете. Наводно извесен период живеела со сопругот некаде во Војводина, а денес, се вели, е во странство и е сопственик на фирма. Ниту една од овие информации никогаш не е официјално потврдена.
Ахмет Бозкурт, сопственикот на хотелот „Исијас Гранд“ и архитектот Ердем Џилмаз, се осудени на 18 години и пет месеци затвор, јави Би-Би-Си.
Синот на Бозкурт, Мехмет Фатих, е осуден на 17 години и четири месеци, стои во соопштението. Хотелот, во југоисточниот град Адијаман, беше домаќин на училишен одбојкарски тим од северниот дел на Кипар под контрола на Турција, како и голема група туристички водичи, кога ненадејно се случи разорниот земјотрес минатиот февруари.
Тројцата мажи се осудени за „предизвикување смрт или повреда на повеќе од едно лице од намерно невнимание“. Премиерот на кипарските Турци Унал Устел рече дека казните се премногу мали и дека властите ќе поднесат жалба.
“Сопствениците на хотелот не ја добија казната што ја очекувавме. Но, и покрај тоа, сите, од одговорните за изградбата на хотелот до архитектот, се осудени. Тоа нè направи делумно среќни”, вели Устел.
Повеќе од 50.000 луѓе загинаа во Турција и Сирија во земјотресот од 6 февруари 2023 година. Околу 160.000 згради се урнаа или беа сериозно оштетени, оставајќи 1,5 милиони луѓе без покрив над главата.
Турската влада неколку недели подоцна објави дека стотици луѓе се под истрага и дека се уапсени речиси 200 лица, вклучително и градежни изведувачи и сопственици на имот. Група од 39 луѓе, вклучително момчиња и девојчиња, наставници и родители од Турскиот колеџ за образование во Фамагуста, отпатуваа во Адијаман на одбојкарски турнир кога се случи земјотресот.
Преживеале само четворица родители. Успеале да излезат од урнатините, а загинале 32 лица, меѓу кои сите деца. Одбојкарската екипа ја избра седумкатницата „Исијас Гранд“, заедно со дури 40 туристички водичи кои беа таму на тренинг.
Тоа беше еден од најпознатите хотели во градот. Но тој колабирал за само неколку моменти. Според научната анализа, чакал и песок од локалната река биле измешани со други градежни материјали за да се формираат носечките столбови. Големото уривање на згради во земјотресот предизвика жестоки критики од турската влада за охрабрување на градежен бум без доследно спроведување на градежните правила, кои беа заострени по претходните катастрофи.
Во Хрватска, од јануари следната година, ќе започне правната процедура за повторно воведување на задолжителното служење на воениот рок. Според Министерството за одбрана, оваа иницијатива доаѓа по претседателските избори, а првите повици за воени обврзници се очекуваат во текот на летото 2025 година.
Задолжителното служење на воениот рок беше привремено укинато во 2008 година, а од тогаш обуката беше организирана исклучиво на доброволна основа. Сепак, Министерството за одбрана сега изготви законски предлози кои ја регулираат основната воена обука и другите аспекти поврзани со спроведувањето на воениот рок. Според изјавата пренесена од ХРТ, овие предлози се веќе подготвени и чекаат да бидат разгледани и усвоени.
Министерот за одбрана Иван Анушиќ изјави дека новите воени обврзници ќе бидат сместени на три главни локации. Тој додаде дека околу 17.000 до 18.000 млади мажи секоја година стануваат полнолетни и би можеле да бидат потенцијални кандидати за основната воена обука. Воениот рок, според него, ќе се фокусира на развој на основните воени вештини и ќе обезбеди стабилна основа за националната безбедност.
Претседателот на Хрватска, Зоран Милановиќ, кој е и врховен командант на вооружените сили, не се спротивставува на воведувањето на задолжителниот воен рок. Сепак, тој повика на поширока дискусија на оваа тема и предложи прашањето да биде разгледано на седница на Советот за одбрана.
Иницијативата за враќање на задолжителниот воен рок не е изолирана. Во соседна Србија, исто така, се планира повторно воведување на задолжителната воена служба во 2025 година. Србија го укина задолжителното служење на воениот рок на 1 јануари 2011 година, но сега се подготвува за негово враќање со цел зајакнување на националната безбедност.
Со оваа одлука, Хрватска се приклучува на групата европски земји кои во последните години се враќаат на задолжителниот воен рок, гледајќи го како неопходен чекор за зајакнување на одбранбените капацитети и подготвеноста на младите генерации.
Живко Чукарски, поранешен градоначалник на општина Рилци кај Благоевград во западна Бугарија, се изјаснил за виновен за кривичното дело незаконско издавање документи за лажни живеалишта на 246 државјани на Македонија во процесот на стекнување бугарско државјанство.
Признавајќи ја вината, Чукарски склучил договор со Окружното обвинителство во Благоевград за, како што пренесуваат медиумите, сторено и документирано кривично дело поврзано со незаконско регистрирање на државјани на РСМ, пренесуваат бугарските медиуми.
Истрагата утврдила дека Чукарски изготвил и заверил 246 потврди за постојани адреси на македонски државјани без нивно присуство во општината или било каква достава на потребните документи за регулирање на живеалиштето на заверени адреси.
Во периодот 2016-2019 година, во селото Рилци биле регистрирани над 4.000 македонски државјани . Според истрагата, дел од регистрациите на адреси се вршени на непостоечки адреси, па дури и на празни полиња без достапни згради.
Еден од условите за регистрација на адреса во Бугарија е да се презентира писмена согласност од сопственикот на имотот. Но, поранешниот градоначалник се изјаснил за виновен што самиот ги потпишал овие документи без воопшто да се појават македонските државјани.
Чукарски не сакал да одговори зошто го сторил делото, ниту дали добил корист од делото што го направил.
Земањето бугарски пасоши од страна на македонските граѓани не е ништо ново. Според последните расположиви податоци откако Бугарија е членка на Европската Унија, 86.566 Македонци извадиле бугарски пасоши. Тоа е повеќе од половина од сите граѓани на други држави што добиле бугарско државјанство – 162.865 лица. Оваа бројка веројатно е зголемена со оглед дека е од пред три години.
Во 2020 година, според овие податоци, над 9.000 граѓани на Македонија добиле бугарски пасоши, а во 2021 година 7.692 лица. Во 2021 биле дадени вкупно 15.167 бугарски пасоши на странци.