Таканаречената семафор-коалиција, составена од Социјалдемократите (СПД), Зелените и Либералите (ФДП), се распадна еден ден по изборот на Доналд Трамп, во време на голема меѓународна неизвесност, кога се поставува прашањето за како ќе изгледаат работите кога Трамп ќе ја преземе власта.

Социјалдемократскиот канцелар Олаф Шолц го разреши министерот за финансии Кристијан Линднер (ФДП) поради непомирливи позиции за буџетски и економски прашања. Спорот има силна надворешнополитичка димензија која е директно поврзана со претседателските избори во САД, пишува „ДВ“.

Конкретно, Шолц сака дополнително да ја обврзе германската држава да ја поддржи Украина бидејќи очекува Трамп како претседател значително да ја намали или целосно да ја прекине американската помош за Киев. Канцеларката затоа сака да прогласи вонредна состојба за да се заобиколи „кочницата за задолжување“, правило кое забранува земање нови заеми, а е запишано во германскиот устав. Линднер не сакаше да биде дел од тоа.

Голем консензус во надворешната политика

Заменик-канцеларот и министер за економија и заштита на животната средина Роберт Хабек и министерката за надворешни работи Аналена Баербок, двајцата од Партијата на зелените, изразија жалење за неуспехот на коалицијата, особено во контекст на изборната победа на Доналд Трамп и ситуацијата во Украина.

Неопходно е да се мобилизира поголема поддршка за Украина, рече Баербок во средата (6 ноември) вечер и додаде: „Инвестициите во Украина, дополнителните милијарди што ќе бидат потребни, исто така ќе бидат инвестиција во нашата сопствена безбедност“.

Социјалдемократскиот канцелар засега ќе продолжи да владее во соработка со Зелените, но без ФДП. Во јануари тој планира да постави прашање за доверба на владата во Бундестагот. Најдоцна до крајот на март во Германија најверојатно ќе се одржат предвремени избори. Тоа значи дека може да поминат и до шест месеци пред Германија да добие нова, функционална влада.

Се распишуваат нови избори

Христијанско-демократската унија (ЦДУ) смета дека ова е предолго. Експертот за надворешна политика на демохристијаните, Јохан Вадефул, за „ДВ“ пишува: 

„Ја повикуваме канцеларката следната недела да постави прашање за доверба во Бундестагот и со тоа да овозможи нови избори. Тоа е неговата последна шанса да покаже одговорност кон Германија. Не можеме да си дозволиме неспособност”.

Дотогаш, Шолц ќе мора да бара мнозинство во Бундестагот за надворешна политика од случај до случај. Ова се однесува и на понатамошната поддршка за Украина. 

„Сега многу ќе зависи од опозициските партии на Унијата ЦДУ/ЦСУ“, изјави за ДВ Хенинг Хоф од Германското друштво за надворешна политика (ДГАП). 

„Мислам дека со помош на тие гласови би требало да биде возможно да се испрати сигнал и да се зголеми германската помош за Украина.

Хоф, исто така, не гледа големи разлики со ЦДУ/ЦСУ кога станува збор за други големи меѓународни прашања, како што е конфликтот на Блискиот Исток. 

„Тоа го покажува големиот консензус што го имаме во Германија за прашањата од надворешната политика. И тоа е фактор на стабилност во овие кризни времиња“, вели тој.

Меѓународната ситуација изгледа потурбулентна од кога било: во САД е избран непредвидливиот Доналд Трамп, кој ќе ја преземе функцијата дури во јануари.
Во Германија, третата по големина економија во светот и најважната земја во ЕУ, владата падна.

Во Франција, најблискиот партнер на Германија, претседателот Емануел Макрон е сериозно ослабен внатрешно и земјата е крајно поларизирана. Сето ова се случува на позадината на војната во Украина, конфликтот на Блискиот Исток и агресивните дејствија на Кина.

„Ситуацијата е многу сериозна, не треба да се залажува“, предупредува Хенинг Хоф. „Од друга страна, сега постои можност Европејците да преземат конкретни чекори и да одлучат како сакаат да се позиционираат кон администрацијата на Трамп. Ова вклучува јасна порака дека Европа е подготвена да направи повеќе за Украина, но и за својата одбрана“.

Владата на Шолц, која сега е само привремена, може да игра улога во ова, „бидејќи може да биде сигурно дека партиите ЦДУ/ЦСУ, кои според анкетите се сметаат за веројатни победници на идните избори, ќе ја поддржат оваа иницијатива“.

Соработка со услов

Колапсот на германската владејачка коалиција предизвика загриженост во Европа за можна политичка парализа во ЕУ. „Европа не е силна без силна Германија“, изјави претседателката на Европскиот парламент Роберта Мецола пред почетокот на самитот на Европската политичка заедница во Будимпешта.

Финскиот премиер Петери Орпо изјави дека предвремените избори во Германија што е можно поскоро се „многу важни“. „Без силна Германија, ЕУ не може да носи важни одлуки.

Сепак, генералниот секретар на НАТО Марк Руте не е загрижен. Германија сè уште може да ги исполни своите обврски во областа на одбраната и надворешната политика, рече Руте. Канцеларката „во следните месеци ќе се погрижи Германија да ја исполни својата улога на светската сцена“.

Во оваа ситуација, Германија не може да си дозволи повеќемесечна политичка стагнација, предупредува експертот за надворешна политика на ЦДУ, Јохан Вадефул: 

„На Германија и треба стабилна влада што е можно поскоро. Затоа сме подготвени да разговараме за делумна соработка во парламентот само доколку Шолц ќе го постави прашањето на доверба“.

Британски лекар кој бил незадоволен од наследството и на партнерот на мајка си му вбризгал отров кој лажно го претставил како вакцина против Ковид-19, денеска е осуден на 31 година затвор.

Д-р Томас Кван се маскирал во медицинска сестра која доаѓа во домашна посета за да му вбризга отров на Патрик О’Хара бидејќи верувал дека постариот човек му застанува на патот еден ден да го наследи домот на неговата мајка.

Кван минатиот месец се изјасни за виновен за обид за убиство пред судот во Њукасл.

О’Хара преживеа откако помина неколку недели на интензивна нега и му беше ампутиран дел од раката за да се спречи ширењето на некротизирачки фасцитис.

Оттогаш, мајката на Кван, Џени Леунг и О’Хара се разделија.

Полицијата користела снимки од надзорните камери за да го пронајде Кван. Откриле дека тој смислил заговор со испраќање лажни писма со логоа на NHS, хиперлинкови, па дури и QR код за да му понуди на О’Хара домашна посета за вакцината.

Кван се преправил во заштитна опрема од глава до пети, со затемнети очила и хируршка маска и дошол со возило на терминот во јануари користејќи лажни регистарски таблички.

Кван, кој е опишан дека има морбидна опсесија со отрови, користел јодометан, супстанца пронајдена во пестицидите за која сметал дека лекарите тешко ќе ја откријат, рече судијата.

При претресот на неговата куќа, полицијата пронашла арсен, течна жива и рицинусово масло, од кои може да се направи хемиското оружје рицин. На својот компјутер имал инструкции како да се направи рицин.

Кван беше вознемирен од можноста да добие помал дел од своето наследство. Тој имал затегнати односи со неговата мајка и дознал дека таа има одредба во тестаментот што ќе му дозволи на О’Хара да остане во нејзиниот дом доколку таа умре пред него.

Случувањата во Украина и на Блискиот Исток ќе бидат главни теми на денешниот петти Самит на Европската политичка заедница во Будимпешта, на кој ќе учествува и премиерот Христијан Мицкоски.

На собирот, чиј домаќин е унгарскиот премиер Виктор Орбан, е најавено учество на 47 шефови на држави или влади од Европа, како и на делегација на ЕУ, што ќе ја сочинуваат претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен и високиот претставник за надворешна политика и безбедност Жозеп Борел.

Во пресрет на Самитот се појавија информации дека Орбан на маргините на собирот ќе организира средба на Мицкоски со бугарскиот претседател Румен Радев, но македонскиот премиер вчера изјави дека таква средба не е договорена, но дека е подготвен за разговори.

– Подготвен сум да разговарам со секого, секаде, врз основа на вистински договор што ќе не однесе до целта, е не да го направиме само првиот чекор, рече Мицкоски.

Подготвеност за разговори Мицкоски искажа уште кон средината на минатиот месец, кога некои медиуми ја најавија можноста за средба Мицкоски-Радев во Будимпешта.

– Не мора да биде тоа Будимпешта, може да биде каде било, да седнеме, да разговараме и да најдеме решение кое ќе биде решение на долг рок и кое ќе гарантира Копенхашки критериуми, ќе гарантира права и ќе гарантира успех во процесот на преговори, рече тогаш Мицкоски.

Инаку, на денешниот Самит во Будимпешта предвидено е да стане збор за главните безбедносни предизвици што ја засегаат Европа, предизвикани од тековните конфликти, пред се руската агресија врз Украина и актуелната ескалација на насилството на Блискиот Исток.

Покрај ова ќе се одржат и посебни сесии посветени на миграцијата, приливот на илегални мигранти и нивната инструментализација, на економската безбедност, како и на прашања за поврзаноста на енергијата, транспортот, информатичката технологија и глобалната трговија.

Покрај пленарните сесии на маргините на форумот се предвидени и билатерални средби на учесниците.

На Самитот, покрај земјава, се поканети и останатите пет држави од Западниот Балкан, 27-те членки на ЕУ, како и Андора, Азербејџан, Велика Британија, Ерменија, Грузија, Исланд, Лихтенштајн, Молдавија, Монако Норвешка, Сан Марино, Турција, Украина и Швајцарија.