Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, денеска беше домаќин на премиерот Христијан Мицкоски во рамките на неговата посета на Министерството, каде што беше испратена јасна порака за поддршка на реформите и клучните енергетски проекти.

За време на посетата, премиерот се запозна со условите за работа, организацијата и стратегиите што Министерството ги спроведува за обезбедување енергетска стабилност, одржливи инвестиции и ефикасно управување со ресурсите.

„Владата стои зад стратегијата за посигурно, поекономично и еколошки поодговорно производство и снабдување со енергија. Со јасна визија и конкретни чекори, ја движиме енергетиката напред,“ истакна Божиновска.

Посетата ја потврди заложбата на Владата и Министерството за енергетика за одржлив развој, модернизација и стабилно енергетско снабдување, што ќе обезбеди сигурност за граѓаните и стопанството.

На денешен ден во 1893 година во Охрид умрел Григор Прличев, еден од темелните македонски писатели од 19 век. Љубовта кон книгата Прличев ја добил од неговиот дедо кој му го купил првиот грчки буквар кога Григор имал само четири години. На крајот од својот живот неговиот дедо и оставил завет на мајка му да го испрати Григор на училиште.

Прличев бил ученик на Димитрија Миладинов, кој во тоа време учителствувал во Охрид и кој имал големо влијание врз него.

Во 1859 година како студент на втора година по медицина во Атина ја пишува поемата „Сердарот“. Една година подоцна, во 1860 ја добива наградата на големиот конкурс во Атина за најдобра поема на грчки јазик. За оваа поема, Прличев е овенчан со лаворов венес и добива паричен дел. Истата година делото излегува од печат, а тој од стручната критика за делото добива епитет на втор Хомер.

Поетската творба „Сердарот“ се смета за апсолутен врв на сиот влог што во уметноста на зборот овој творец го дал. За книжевната наука оваа поема треба да се разгледува во контекстот на европската теорија на романтизмот. Други позабележителни негови творби се „Автобиографијата“ која е напишана во периодот 1883-1890 во бугарската машка гимназија во Солун, каде Прличев учителствувал, а е објавена по неговата смрт, како и словото-есеј „Чувај се себеси“. Тоа се комплементарни книжевни дела и ја доречуваат на директен начин основната порака на „Сердарот“. Со поемата “Сердарот”, историски ја верификувал големината на својот поетски талент. Ова поетско дело и до денешен ден според многу елементи на епското пеење се уште не е надминато.

Прличев заедно со Јаким Сапунџиев го започнал народниот подвиг во Охрид за воведување на народниот јазик во училиштата, односно борба против Цариградската патријаршија и нејзиното влијание. Во 1868 г. турската власт го затвора и го депортира во дебарската зандана, поради клевета од страна на грчкиот охридски владика.

Едно од поважните негови дела е и песната „Во илјада седумстотини шездесет и второ лето“ , која ја објавува во 1872 година во цариградскиот весник „Читалиште“ која подоцна е преобјавена и во неговата „Автобиографија“. Во цариградскиот весник „Право“ во 1872 година е објавена вест дека Прличев подготвил за печат книга песни за деца под наслов „Воспитание“ или 12 наравствени песни.

Гробот на Григор Прличев се наоѓа зад црквата „Света Богородица Перивлепта“ во Охрид.

Американците многу одамна, дури и пред првата деценија на 21 век, покажаа дека немаат желба да останат во Косово. Српскиот национален мит е приказна за Бондстил, околу 100 години американска контрола, за тајните интереси… Впрочем, одамна во Вашингтон веќе беше отворена тема дека САД може да го напуштат Косово бидејќи тоа не е нивен проблем, објаснува воениот аналитичар Александар Радиќ.

Одредени индикатори, по доаѓањето на Доналд Трамп на власт во САД, укажуваат на заострени односи помеѓу Вашингтон и Приштина, а според воениот аналитичар Александар Радиќ, САД веќе подолго време ја разгледуваат можноста за повлекување на своите сили од КФОР, а поголемата вклученост на Турција треба да се толкува преку желбата Косово да стане стратешка точка на Западен Балкан, објави Косово онлајн.

– Американците многу одамна, дури и пред првата деценија на 21 век, покажаа дека немаат желба да останат во Косово. Српскиот национален мит е приказна за Бондстил, околу 100 години американска контрола, за тајните интереси… Впрочем, одамна во Вашингтон веќе беше отворена тема дека може да го напуштат Косово бидејќи тоа не е нивен проблем. Тие останаа поради турбулентната ситуација, но за тоа како тие го доживуваат проблемот во Косово доволно говори фактот што Американците ја испраќаат само Националната гарда во таа мисија. За нив е важно нивното знаме да биде таму. Да, присутна е и американската армија, но тие не се единици на првата линија и се таму само за да покажат моќ, политички авторитет – изјави Радиќ.

„Европејците нека си се справат со своите проблеми“

Радиќ е убеден дека Трамп би можел да ја реализира таа идеја (повлекувањето на американските сили од Косово), со својот прагматичен став.

– Поради својот прагматичен став, Трамп лесно може да каже: „Зошто чуваме баталјон во Бондстил и што всушност прават тие таму? Дали тоа е европски проблем? Да. Дали Европа се плаши од проблеми на Балканот? Да. Па, нека се справат Европејците со тој проблем“ – смета Радиќ.

Според неговите зборови, досега е евидентно дека најголем интерес за учество во мисијата на КФОР искажуваат земјите кои географски се блиску до Косово.

Тука, нагласува, не треба да се вклучи Турција, која, како што тврди, има сосема поинаква „математика“.

– Турскиот фактор е нешто друго. Турција сака да ја проектира својата моќ на Балканот. Тие сакаат политичко влијание и за тоа имаат програми за соработка пред сѐ со Косовските безбедносни сили. Ги имаат и вооружените сили на Босна и Херцеговина, кои се составени од 3 конститутивни нации, но редовно се покажува дека на тоа се гледа поинаку од перспектива на Анкара – потенцира воениот аналитичар.

Во однос на БиХ, во Турција се измешани прагматичните интереси: обид да се продаде оружје и воена опрема и да се заработат пари, како и желба да се постигне политичко влијание.

– Но, односот кон Приштина е поинаков. Таму, освен што постигна комерцијални договори, Турција навистина се обиде да подари некои видови оружје што, на пример, другите членки на НАТО не сакаат косовските безбедносни сили (КБС) да ги поседуваат. Имено, ставот на КФОР е дека што се однесува до нив, на сила е стариот, прв закон за КБС, а не оној од 2018 година, и тие можат да имаат само лесно оружје и не можат да поседуваат офанзивни средства. Но, таа зона, меѓу дефиницијата за лесно оружје и нешто што би можело да биде посериозна техника во рацете на војниците кои ги извршуваат наредбите на Приштина, се пополнува со турска техника – појаснува Радиќ.

Тој смета и дека не е во ред најавите на Трамп да се поврзуваат со овие турски цели.

– Минофрлачите од 120 милиметри пристигнаа во Косово во време кога беше целосно неизвесно кој ќе биде следниот американски претседател по Бајден. Ова е сега замена на тезите бидејќи и Западот се грижи за Трамп, па после да поврземе сѐ со тие сценарија. Мислам дека Турција има јасно дефинирана стратешка политика на присуство на Балканот, со фокус на Косово, и дека испраќањето оружје е дел од таа политика – заклучува овој воен аналитичар.

САД и Турција не ги собира на исто место

– КФОР треба да може да ги продолжи своите операции во случај на повлекување на САД, главно бидејќи Косово се подготви за ова потенцијално сценарио со зајакнување на врските со Турција во последните години – појаснува американскиот експерт за безбедност, Џорџо Кафиеро за Форин полиси.

Неговиот аргумент, објавен во Форин полиси, се заснова на изјавата на новоизбраниот американски претседател, Доналд Трамп, дека може да ги повлече воените сили од различни делови на светот.

Многу поживописен во својата проценка е новинарот Батон Хаџиу.

Повлекувањето на САД од Косово би било „стратешка промена во пејзажот на регионот“, нагласува тој.

– Што ќе се случи ако Трамп продолжи со својата визија за повлекување од „надворешните војни“? Дали може да се замисли Косово без САД како негов постојан заштитник? Таквото сценарио, без разлика колку некому му изгледа малку веројатно, суштински би го променило политичкиот и стратегискиот пејзаж на регионот – тврди Хаџиу во авторски текст за Албаниан пост, се вели во анализата на Косово онлајн.

Ако им се верува на бројките, овој „пејсаж“ веќе е значително променет бидејќи САД одамна престанаа да имаат најголемо воено присуство во Косово.

САД му се наострија на Курти

Показател за промената на односите помеѓу САД и Косово е и изјавата на претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп за специјални мисии, Ричард Гренел, кој пред неколку дена упати остри критики кон косовската влада на Албин Курти, нарекувајќи го премиерот недоверлив додавајќи дека Курти со своите активности го дестабилизра регионот.

„Реториката што сега ја користи Курти, тврдејќи дека е близок со САД, е апсолутно лажна. Не залажувајте се“, напиша Гренел на социјалната мрежа Икс.

ГРЕНЕЛ ГО НАПАДНА КУРТИ „Апсолутна лага е дека е близок со САД“

Гренел во објавата вели дека администрацијата на Трамп и во претходниот мандат работела за мир за сите на Балканот и оти така ќе продолжи и сега.

„Имам многу пријатели во Косово и во Албанија… и многу пријатели во Србија и во целиот регион. Но, ни требаат доверливи партнери“, потенцираше тој.

Тој напиша дека и републиканците и демократите постојано го критикуваа Курти за преземање унилатерални активности кои го дестабилизираат регионот.

„Меѓународната заедница е обединета против Курти “, додаде Гренел

Според официјалните податоци на КФОР, мисијата моментално вклучува 4.302 војници од 29 земји. Најголемиот контингент доаѓа од Италија, со 855 војници, додека, пак, САД се рангирани на второто место, со 598 војници.

Меѓу земјите со над 300 војници на теренот, Турција е „насреде“ со 325 војници. Пред Турција е Унгарија со 365 војници, а по неа е Германија со точно 300 војници.