Скопје

Ретка репортажа за скопскиот земјотрес – Првиот новинар од Њујорк Тајмс додека го гледаше градот од авион, рече дека е бомбардиран (Фото и Видео)

Скопскиот земјотрес од 1963 година бил земјотрес со јачина од 6,1 момент кој се случил во Скопје, СР Македонија (денешна Република Македонија), тогаш дел од СФР Југославија, на 1962 јули во која загинаа над 1.070 луѓе, беа повредени меѓу 3.000 и 4.000, а повеќе од 200.000 луѓе останаа без покрив над главата. Околу 80 отсто од градот е уништен.

It was a Polish architect who supervised the reconstruction of Skopje after the 1963 earthquake - his name was Adolf CiborowskiThis City Knows | Urban Trekkers

Скопскиот земјотрес веднаш по катастрофата се наоѓа на светските пишани вести и телевизии, постојат бројни репортажи за истиот, како што е оваа што ќе ви ја пренесеме денеска.

How the 1963 Skopje Earthquake Brought the World a Little Bit Closer - United Macedonian Diaspora

Земјотресот, кој беше со јачина од 6,1 степени според Рихтеровата скала (еквивалент на 6,9 степени според Рихтеровата скала), се случи на 26 јули 1963 година, во 04:17 UTC (5:17 {{nbsp}} по локално време) во Скопје, социјалистичка Република Македонија, тогаш дел од СФР Југославија (денешна Република Македонија). Потресот траел 20 секунди и бил почувствуван најмногу по долината на реката Вардар. Имаше и помали последователни потреси до 5:43 часот.

Во рок од неколку дена по земјотресот, 35 нации побараа Генералното собрание на Обединетите нации да стави помош за Скопје на нивната агенда. Понудено е олеснување во форма на пари, медицински, инженерски и градежни тимови и материјали од 78 земји.

Првиот странски новинар кој пристигна во Скопје за да известува за земјотресот е Дејвид Биндер од Њујорк Тајмс. Додека го гледаше Скопје од авион, коментираше дека градот изгледал како да е бомбардиран.

Инженерот Деметриус Комино со седиште во Обединетото Кралство обезбедил материјали за градежна рамка на Дексион за да им овозможи на 49 кралски инженери да изградат 1560 живеалишта, доволно за две целосни села, од кои едното го добило прекарот Дексионград. Дексион припаѓа на скопската општина Ѓорче Петров.

Во 1965 година, јапонскиот архитект Кензо Танге беше побаран од Обединетите нации да учествува во ограничен конкурс за обнова на Скопје, по што Танге освои 60% од наградата, додека југословенскиот тим ги освои преостанатите 40%. Сепак, планот на Танге за Скопје (едно од неговите главни дела) останува делумно имплементиран, особено во врска со Железничката станица Нова Скопје и т.н. Градски ѕид.

Како што градот постепено почна да закрепнува, се појави потребата за заживување на културниот живот. Познатиот уметник Пабло Пикасо ја подари својата слика „Глава на жена“ (1963), која беше изложена во новиот постземјотресен Музеј на современа уметност на Македонија.

Зградата на музејот била донација од Полска и била дизајнирана од неколку полски архитекти. Концертната сала „Универзална сала“ е изградена со донации од околу 35 земји, а нејзината монтажна зграда е направена во соседна Бугарија.

Неколку улици и објекти во Скопје беа именувани во чест на земјите кои помогнаа во нивната изградба и/или донираа станови. На пример, владата на Романија го донираше поликлиничниот медицински центар, кој го доби името по нејзиниот главен град Букурешт. Во општина Карпош има станбени згради донирани од Советскиот Сојуз на македонски јазик: „руски жив град“ (транс.: „руски згради“, што значи „руски згради“) и шведски и фински префабрики наречени „шведски / фински бараки“ („шведски / фински бараки“).

Еден пример е улицата Мексико во Скопје (улица Мексичка, ulica Meksička). Официјално беше именуван во чест на земјата Мексико и на локацијата беше откриена спомен плоча од мексиканскиот претседател Адолфо Лопез Матеос. Во 2012 година, познатиот жител на улицата, рок музичарот Влатко Стефановски и неговиот брат, драматургот Горан Стефановски протестираа против одлуката на градоначалникот да преименува неколку градски улици, меѓу кои и улицата Мексико. Браќата Стефановски ги потсетија луѓето дека улицата на која пораснале и каде е формирана македонската рок група Леб и сол е изградена со донации од Мексико и тврдат дека овој чин на солидарност никогаш не смее да се заборави.

Изграден од урнатини благодарение на релјефот од целиот свет, Скопје често се нарекува „Град на меѓународната солидарност“, што е и неговото мото.

По земјотресот, Јосип Броз Тито, тогашниот претседател на СФР Југославија, испрати порака со сочувство до Социјалистичка Република Македонија пред лично да го посети градот.

Алберто Моравија, еден од водечките италијански романсиери исто така упати пораки за солидарност, како и реномираниот Жан-Пол Сартр, една од водечките фигури на француската филозофија и литература.

Скопскиот земјотрес се споменува во многу уметнички дела, вклучувајќи литература, музика, театар и филмови. Пример е македонскиот игран филм „Спомен“ во режија на Димитрие Османли во 1967 година. Пример од областа на литературата е поемата „Скопље 1963“ на австриската поетеса Кристине Буста.

Погледнете ја репортажата:

Up Next

Емотивно сведочење на Ева: Јас сум била бебе, татко ми со ногата ја искршил вратата ја грабнал мајка ми и брзо се симнале од зградата која се нишала како брод …

Don't Miss

Арсовска го казни Ѓорѓиевски 90.000 евра за исфрлање на ѓубрето пред портите на Дрисла

Скопје

Меџити: Образованието на мајчин јазик е темел на еднаквост и соживот

Денеска беше одбележан Денот на турското образование, во организација на Основното училиште Тефејјуз, институција со долга традиција во образованието на мајчин јазик. Настанот беше посветен на значењето на турското образование во Северна Македонија, неговата улога во зачувувањето на културниот идентитет, како и на континуираниот придонес на турската заедница во образовниот и општествениот живот.

Вицепремиерот Изет Меџити истакна дека ваквите настани ја потврдуваат вредноста на образованието на мајчин јазик како клучен елемент за почит, еднаквост и соживот во мултиетничкото општество. Тој нагласи дека институционалната поддршка за образованието на мајчин јазик останува јасна и недвосмислена заложба.

Според Меџити, почитувањето и унапредувањето на образованието на мајчин јазик за сите заедници претставува основа за еднаквост, општествена кохезија и градење инклузивно општество во кое секој граѓанин има еднакви можности.

Скопје

Активирани алармантни мерки во Скопје – газдите треба да ги ослободат од работа следниве категории на лица

Министерството за животна средина и просторно планирање информира дека според податоците од Државниот автоматски мониторинг систем за квалитет на амбиенталниот воздух и добиената временска прогноза од Управата за хидрометеоролошки работи, прагот на алармирање на суспендирани честички со големина до 10 микрометри (надминување на вредноста од 150 mg /m3 во текот на два последователни денови) е надминат на мерните места во Скопје – Центар, Гази Баба, Карпош, Лисиче и Ректорат.

Прагот на алармирање е дефиниран во Уредбата за изменување и дополнување на Уредбата за гранични вредности за нивоа и видови на загадувачки супстанции во амбиенталниот воздух и прагови на алармирање, рокови за постигнување на граничните вредности, маргини на толеранција за гранична вредност, целни вредности и долгорочни цели (Службен весник на Република Македонија бр. 183 од 14.12.2017 година).

Во табелата се прикажани среднодневните концентрации на PM10 на мернoто место и деновите каде има појава на надминување на праг на алармирање.

Согласно настанатата состојба за мерните места во Скопје – Центар, Гази Баба, Карпош, Лисиче и Ректорат важат следните мерки:

Да се интензивираат вонредните инспекциски надзори на инсталациите со А-Интегрирана еколошка дозвола

Да се интензивираат вонредните инспекциски надзори на терен за контрола на инсталациите со Б-Интегрирани еколошки дозволи и Елаборати

Инсталациите со континуиран мониторинг да овозможат јавен пристап на измерените податоци

Да се интензивираат вонредните контроли на техничката исправност на возилата, особено оние со дизел горива и нерегистрирани возила

Да се интензивираат вонредните контроли на градилиштата

Забрана на горење на отворено

Се препорачува на сите правни субјекти (работодавци) да ги ослободат од работни обврски бремените жени, лицата постари од 60 години, како и лицата со хронична астма, прележан миокарден инфаркт или мозочен удар, без разлика на возраста, со препорака на матичен лекар

Се препорачува на сите правни субјекти (работодавци) да го реорганизираат работното време и лицата кои работат на отворено да работат од 11.00 до 17.00 часот

Се препорачува да не се организираат спортски натпревари и други културни манифестации на отворено.

Скопје

Николоски: Карпош добива нов урбан лик со реконструкција на над 15 улици

Преку петнаесетина улици ќе се реконструираат во општина Карпош со подршка на Владата. Општината полека ќе го смени урбаниот лик и ќе се развива, истакна вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски при денешната посета на општина Карпош.

Николоски заедно со градоначалникот Сотир Лукровски извршија увид во реконструкција на ул. Јуриј Гагарин, проект кој се реализира со подршка на Министерството за транспорт, а во заедничка соработка со општината.

“ Ова беше заглавен проект, ова беше проект без разлика што имавме обезбедено средства, не можевме да го реализираме. Откако беше избран за градоначалник, заедно со службите во општината, успееја да ги решат сите предизвици на овој проект, да се решат проблемите и еве веќе се гради и ако се оди добро и не послужи времето до Нова година може да се заврши оваа улица, паркингот зад зградите и да се добие нов урбан лик на овој простор. Сакам да најавам дека дополнително на ова имаме уште еден проект кој се реализира со Светска банка во вредност од над 13 милиони денари, тоа е улицата Петар Чаулев, целосна реконструкција околу 600 метри што дополнително се надевам ќе допринесе за урбаниот развој на општината. На тоа додаваме уште дванаесетина проекти кои што ги резлизираме преку вториот повик на Владата и севкупно имаме значајни проекти за општина Карпош. Тука е и подршката на Владата, мојата лична подршка за дополнителни работи кои треба да ги направиме во Карпош. Со изборот на новиот градоначалник, со неговата напорна работа се гледаат промените и навистина сите имаме желба да помогнеме и да се случуваат убави работи во општина Карпош”-изјави вицепремиерот Николоски.