Бегството на Башар ал-Асад: богатството под заштита на Русија, а тој – на тајна локација

Поранешниот сириски претседател Башар ал-Асад, на 8 декември тајно ја напуштил земјата, ставајќи крај на своето 24-годишно владеење. Според извештај на Reuters, Асад во соработка со најблиските соработници ги префрлил своето богатство и чувствителни документи во Русија, каде што рускиот претседател Владимир Путин му одобрил политички азил.

Четири лета – и целиот имот префрлен

Операцијата била внимателно надгледувана од Јасар Ибрахим, долгогодишен економски советник на Асад. Тој изнајмил приватен авион „Embraer Legacy 600“ кој четири пати летал од Дамаск преку Обединетите Арапски Емирати до Москва. Пренесувани се кеш, злато, уметнички дела и електронски уреди со чувствителни информации.

Секоја тура носела црни, необележани торби со најмалку половина милион долари во кеш, скапоцени скулптури, слики, документи, лаптопи и хард-дискови. Податоците содржеле информации за т.н. „Група“ – интерна мрежа на фирми поврзани со Асад кои оперирале во телекомуникации, енергетика, банкарство и недвижности.

Последниот лет – непосредно пред падот

Финалниот лет започнал од руската воена база Хмејмим, веднаш пред влезот на бунтовничките сили во Дамаск. Во последните денови од својата власт, движењата на Асад биле толку тајни, што дури и најблиските членови на семејството не знаеле каде се наоѓа.

Дипломатски сенки

Подготовките траеле неколку дена. На 6 декември, додека бунтовничката група Хајат Тахрир ал-Шам напредувала кон главниот град, авионот првпат слетал на меѓународниот аеродром во Дамаск, кој бил обезбеден од елитни единици на сириската Разузнавачка служба и Републиканската гарда. Првото полетување било со кеш и вредности, а веќе следниот ден се вратил по документи и дигитални уреди со финансиски и корпоративни податоци, вклучувајќи офшор сметки и партнерства.

Интересен детал е и присуството на возила со ознаки на амбасадата на Обединетите Арапски Емирати на аеродромот, што навестува евентуално учество на странски дипломатски канали во операцијата.

Заминување во сенка

На 8 декември, додека бунтовниците пристигнувале пред портите на Дамаск, Асад се повлекол во Латакија – приморски бастион на режимот – и истиот ден, со руска логистичка поддршка, ја напуштил Сирија.

Според Reuters, денес, неговото богатство и информациите се под строга руска заштита, додека самиот Асад се наоѓа на тајна локација под надзор на Москва. Меѓународната заедница внимателно ја следи ситуацијата, а Сирија повторно се соочува со неизвесност и политички пресвртници.

​Рускиот претседател Владимир Путин најави формирање на „тампон зона“ на украинска територија, што предизвика остри реакции во Украина и меѓународната заедница.​

Путин: „Ќе формираме санитарна зона“

Во говорот по изборната победа, Путин изјави дека Русија ќе формира санитарна зона на териториите под контрола на украинската влада, со цел заштита од украински удари со далекобојно оружје и прекугранични напади. ​

Позицијата на Кремљ

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, потврди дека Москва се придржува кон оваа идеја, нагласувајќи дека создавањето на таква зона е неопходно за заштита на рускиот народ од напади со беспилотни летала и артилерија. ​

Реакцијата на Украина

Михаил Подољак, советник на украинскиот претседател, ја оцени оваа најава како директен доказ за ескалација на конфликтот и обвини дека Русија не ги почитува суверенитетот и правата на Украина. ​

Контраофанзивата на Украина

Во контекст на овие настани, украинскиот претседател Володимир Зеленски најави формирање на сопствена „тампон зона“ во руската Курска област, како одговор на руските напади врз украинските погранични региони. ​

Овие развои укажуваат на продолжување на конфликтот и можност за понатамошна ескалација на насилството во регионот.

Нова тензија на небото над Источна Европа – НАТО активираше борбени авиони откако руски воен авион се доближи до полскиот воздушен простор. Инцидентот се случил во четвртокот, кога британски борбени летала, стационирани во базата Малборк, биле итно кренати во воздух за да го пресретнат и следат движењето на рускиот авион.

Полскиот вицепремиер и министер за национална одбрана, Владислав Косиниак-Камиш, изјави дека станува збор за уште една директна провокација од страна на Руската Федерација. Тој предупреди дека ваквите инциденти не се изолирани и оти ризикот по безбедноста на регионот е реален и сериозен.

Британскиот контингент на Кралското воено воздухопловство, кој веќе три недели е распоредeн во Малборк, брои шест борбени авиони и е дел од мисијата на НАТО „Baltic Air Policing“. Покрај нив, дел од силите се наоѓаат во Литванија и Естонија, со задача да го чуваат воздушниот простор над балтичките земји, Полска и Балтичкото Море.

Официјални претставници на НАТО соопштија дека внимателно ја следат ситуацијата и дека секоја закана кон сојузничките земји ќе биде соодветно адресирана.