Македонија

Претседателката Сиљановска Давкова: Жените во руралните средини се столбот на заедницата

Претседателката Гордана Сиљановска Давкова денеска се обрати на собраниската Комисија за еднакви можности на жените и мажите, на која се одржа јавна расправа на тема „Родова еднаквост на жените од руралните средини преку нивна инклузија на пазарот на труд“.

Посочувајќи дека жените од руралните средини, како и ранливите категории на граѓани, повеќекратно се соочуваат со нерамноправност и дека нивната инклузија на пазарот на труд е хроничен проблем, претседателката се осврна на бариерите, клучните проблеми и предизвици со кои тие се соочуваат и повика на преземање на конкретни мерки од страна на државните институции, но и приватниот сектор, со цел нивно редуцирање и отстранување.

Потенцирајќи дека нивната инклузија не претставува само морален, туку и економски императив, таа истакна дека жените од руралните средини претставуваат неискористен извор и неисцрпен потенцијал за одржлив развој, и нивното невклучување во пазарот на трудот се одразува не само врз економскиот раст и развој, туку и врз иновациите.

„Токму жените во руралните средини се столбот на заедницата во која живеат. Кога велам заедницата, не мислам на семејната заедница, мислам на социјалниот амбиент. Не само што имаат клучна улога, туку се неверојатно иновативни во земјоделството, притоа не го запоставуваат семејството, имаат смисла за локалната економија и имаат едно чувство за право и за правда, кое можеби звучам себично, но мислам дека е поизразено одошто кај мажите“, рече претседателката Сиљановска Давкова.
Меѓу клучните проблеми, претседателката ги посочи инфраструктурата и нерамномерниот регионален развој, немањето редовен превоз, недостигот од градинки, ограничениот пристап до здравствени услуги и до квалитетно образование. Таа истакна дека инвестициите во овие области се неопходни за жените од руралните средини да можат да ги балансираат работните и семејните обврски, како и сите други, и да бидат рамноправни со жените во урбаните средини.

„Низ призма на образованието голем дел од жените сè уште се ограничени и не е многу пријатно чувството човек да рече дека, сè уште девојчињата од руралните средини понекогаш имаат проблем со заокружување на образованието. Без соодветно образование тие не се компетитивни како мажите, или ако сакате, лишени се од нормалниот пат на стекнување вештини, кои се бараат при формалното вработување, или кои се потребни за да отпочнете сопствен бизнис. Затоа потенцирам, обезбедувањето на пристап до квалитетно образование треба да биде приоритет зошто тоа ќе ги направи посилни, ќе им овозможи поинаков пат за напредување, кој можеби и не го замислувале“, рече во обраќањето претседателката Сиљановска Давкова.

Како важни алатки за надминување на јазот помеѓу руралните жени и пазарот на труд, како и за вклучување во глобалната економија, претседателката ги нотираше технологијата, нивно обучување и оспособување за користење на дигиталните платформи и поголеми можности за работа од далечина.
Повикувајќи се на темелните вредности од Уставот, таа посочи дека нашата обврска за правда, правичност и недискриминација се однесува кон сите, вклучувајќи ги и руралните жени и ја потенцираше важноста од нивно охрабрување, промовирање на жените-лидери од овие средини и создавање на политики за севкупна инклузија.
Во таа насока, претседателката истакна дека и компаниите треба да се охрабрат да вработуваат обучени жени од руралните области, а државата да создава услови за тоа и да го креира амбиентот.

Македонија

Констатирани неправилности во функционирањето на 14 јавни здравствени установи

Вонреден инспекциски надзор спроведен од Фондот за здравствено осигурување утврди неправилности во функционирањето на 14 јавни здравствени установи низ Северна Македонија, од кои две се во Скопје. Надзорот бил извршен во службите за Итна медицинска помош и домашна посета.

Како што информира директорот на ФЗО, Сашо Клековски, инспекцијата опфатила вкупно 37 јавни здравствени установи – 29 надвор од Скопје и осум во главниот град. Во 23 институции не биле утврдени недостатоци, додека во 14 биле констатирани сериозни неправилности.

Според Клековски, седум установи работеле со интерни ценовници кои немале одобрение од Фондот за здравствено осигурување и Министерството за здравство. Тој нагласи дека не станува збор нужно за штета по пациентите, но дека ценовниците не биле официјално усвоени.

Во две институции било утврдено погрешно фактурирање кон Фондот, додека уште две фактурирале услуги за кои немале дозвола. При теренските контроли биле откриени и посериозни пропусти – во една установа надвор од Скопје немало лекови против болки, а резервите на лекови во Итната помош биле под минималниот потребен праг. Во друга институција, пак, воопшто немало медицински екипи за обезбедување на здравствени услуги.

На сите установи кај кои се утврдени неправилности им е даден рок од два месеци за нивно отстранување, по што ќе следи повторна контрола. Клековски посочи и дека Фондот не бил навреме информиран дека службата за домашна посета во Шуто Оризари е целосно затворена поради недостаток на персонал.

Македонија

Вишото јавно обвинителство има нова шефица: Наташа Крстевска Цалева ја презема должноста

Советот на јавните обвинители ја назначи Наташа Крстевска Цалева за вршител на должноста Виш јавен обвинител на Вишото јавно обвинителство Скопје, со мандат до избор на нов шеф, но не подолг од шест месеци.

Одлуката беше донесена на 33-тата седница на Советот, одржана на 12 декември 2025 година, со почеток во 10:30 часот. Назначувањето на Крстевска Цалева беше единствена точка на дневниот ред на седницата.

„На 33-тата седница одржана на ден 12.12.2025 година, со почеток во 10:30 часот, Советот на јавните обвинители на Република Северна Македонија, по усвојувањето на дневниот ред, донесе одлука за определување на вршител на должност Виш јавен обвинител на Вишо јавно обвинителство Скопје, така што за вршител на должност се избира Наташа Крстевска Цалева – јавен обвинител во Вишо јавно обвинителство Скопје, до избор на Виш јавен обвинител, за време не подолго од шест месеци“, се наведува во соопштението.

Именувањето следи по престанокот на функцијата на дотогашниот шеф на ВЈО Скопје, Мустафа Хајрулахи, кој поднесе оставка на 9 декември. Тој претходно беше суспендиран поради поднесен обвинителен акт од Основното јавно обвинителство Штип за пет кривични дела „малтретирање во вршење на службата“ и едно дело „злоупотреба на службената положба и овластување“.

Наташа Крстевска Цалева и претходно ја извршуваше функцијата в.д. Виш јавен обвинител, во февруари годинава, за време на суспензијата на Хајрулахи.

Македонија

Се што треба да знаете за „Safe City“

Казнувањето на сообраќајните прекршоци преку системот „Безбеден град“ официјално ќе започне на 1 февруари, наместо на првично најавениот датум 1 јануари. Одложувањето е потврдено за ТВ21 од помошник-заменик министерот во МВР, Мухамет Исмаили, кој објасни дека причина за пролонгирањето е потребата од дополнителни технички проверки и усогласување на правните процедури.

„Од 01.02.2026 системот SafeCity целосно ќе биде ставен во функција во Скопје, Куманово и Тетово, како и на Коридорите 10 и 8, додека во другите градови се предвидува да започне во текот на 2026 година“, изјави Исмаили.

Од Министерството за внатрешни работи најавуваат и можност за одредена толеранција кај ограничувањата на брзината. „Треба да ги почитуваме ограничувањата – 50 км/ч за урбани подрачја значи 50 км/ч. Секако дека и ние ќе внимаваме, исто како што прават и сите европски градови каде што имаат свои параметри за толеранција – таква толеранција ќе има и кај нас“, изјави Сашо Топаловски, началник на СВР Скопје.

Системот „Безбеден град“ ќе работи со фиксни камери кои ќе регистрираат пречекорување на брзината, поминување на црвено светло, нерегистрирани возила и други прекршоци. Дополнително, специјализирани полициски возила ќе идентификуваат неправилно паркирање и останати нарушувања на сообраќајните правила.

Целта на новиот систем е до 2030 година да се преполови бројот на сообраќајни несреќи во државата.