Македонија

Треба да направиме генерална разлика помеѓу енергетска транзиција и праведна транзиција

Во организација на Младинскиот културен центар од Битола, во соработка со Локалниот економско социјален совет, се одржа јавна дискусија на тема: „Праведна и зелена транзиција во Битола“ во рамките на програмата за одбележување на „4 Ноември“.

На настанот, свои обраќања имаа Борче Димитровски, секретар на Општина Битола и заменик претседавач на ЛЕСС, Тони Ангелевски, помошник директор на Сектор за инвестиции, развој и проектирање во РЕК Битола, Менде Фидановски, претседател на синдикалната подружица на СИЕР на РЕК Битола и Жарко Конески и Марија Штерјова, од Центар за истражување и информирање за животната средина „Еко свест“.

„Денешната тема е посебно значајна за нашиот регион, затоа што најголемата термоцентрала, која што произведува повеќе од две третини електрична енергија – РЕК Битола е дел од Пелагонискиот регион и неизбежен дел од Битола. Темата е навистина актуелна и значајна и нема да кажам ништо ново, ако кажам дека овој процес е долг и комплексен, а не е ниту евтин, во делот на транзицијата на РЕК Битола. Со жалење можам да заклучам дека претходната Влада склучи документ и договор со кој што тврди дека овој регион ќе стане јаглен неутрален, заклучно со 2030 година. За да не се разбереме погрешно, јас сакам чист воздух, сакам почвата да биде незагадена, бидејќи моите две деца тука треба да растат, но од друга страна не посакувам ниту лично, ниту како актуелен секретар на Општина Битола економска катастрофа на регионот, ниту пак нешто да се случи со вработените од социјален или економски аспект во поширок контекст. Од тие причини, многу е важен пристапот во идниот период и можностите како таа праведна транзиција ќе се движи. Пристапот мора да биде искрен ако сакаме транзицијата да биде праведна и треба да направиме генерална разлика помеѓу енергетска транзиција и праведна транзиција во регионите во кои што се произведува електрична енергија преку јаглен. Само ќе кажам пример, дека една Германија не е спремна до 2050 да стане неутрална на јаглен и нема да навлезам стручно понатаму, затоа што тука има стручни лица кои ќе ги анализираат и ќе ги елаборираат тие аспекти, а во еден дел на дискусијата ќе дадам осврт на она што општина Битола го прави да стане енергетски ефикасна или ефективна во дел на штедење на енергија, производство на енергија преку обновливи извори, бидејќи тоа е на некое микро ниво во однос на оваа тема, но исто значаен аспект што ние прво правиме за да ја подобриме околината“, изјави Борче Димитровски, секретар на Општина Битола и заменик претседавач на ЛЕСС Битола.

Во своето обраќање Димитровски, потенцираше дека до крајот на годината 10 училишта во Битола ќе добијат фотоволтаици, а преку проектот EU4CleanAir, од понеделник во Битола започнува засадување на 1500 различни видови садници, на 10 локации во градот.

Помошник директорот на Секторот за инвестиции, развој и проектирање во РЕК Битола, Тони Ангелевски, ги презентираше идните планови и проекти кои ќе се реализираат во рударско енергетскиот комбинат, ставајќи посебен акцент дека во сите понатамошни активности нема да биде дозволено вработените да останат без работа, што беше и на врвот на приоритетите и на претставникот на синдикалната организација Менде Фидановски.

Претставниците на „Еко свест“, ја презентираа изготвената Визија за Битола во поглед на енергетската транформација, а модератор на настанот беше Мери Нашоку, од МКЦ Битола.

Македонија

Љупчо Коцевски ја поднесе оставката како јавен обвинител

Државниот јавен обвинител Љупчо Коцевски,само еден час пред собраниската расправа за негово разрешување денес, поднесе неотповиклива оставка. На прес-конференцијата, Коцевски порача дека функцијата ја извршувал чесно, но дека си заминува разочаран од системот.

„Заминувам со гордо крената глава, но и со горчина поради непочитувањето на основните принципи на правната држава“, изјави тој. Коцевски го обвини Собранието за „процедурален линч“, откривајќи дека поканата за седницата ја добил во последен момент, без воопшто да му биде доставен предлогот за разрешување. Според него, овој политички маневар е опасен преседан кој директно ја урива независноста на обвинителството.

Наместо да чека политичка пресуда во собраниските клупи, републичкиот обвинител Љупчо Коцевски денеска избра достоинствено повлекување. Со поднесувањето на неотповикливата оставка, тој фрли сериозна дамка врз транспарентноста на власта, тврдејќи дека неговото разрешување е базирано на политика, а не на факти или закони.

„Немам на што да се произнесам, бидејќи предлогот за мое разрешување воопшто не ми е доставен“, истакна Коцевски, нагласувајќи го апсурдот на ситуацијата во која поканата ја добил само 60 минути пред почетокот на седницата. Неговото заминување по помалку од две години мандат отвора нови прашања за тоа колку е навистина „независно“ македонското правосудство од политичките влијанија.

Македонија

Антикорупциските организации со апел да не се одлага законот за заштита на укажувачи

Платформата на граѓански организации за борба против корупцијата апелира до институциите без одлагање да го усвојат Законот за заштита на укажувачите, предупредувајќи дека долгото доцнење сериозно ја поткопува борбата против корупцијата.

Од Платформата изразуваат загриженост што, и покрај тоа што Предлог-законот е подготвен уште од крајот на 2023 година, тој сè уште не е ставен во собраниска процедура. Граѓанските организации биле активно вклучени во процесот – преку работната група формирана од Министерството за правда биле одржани 15 состаноци и две јавни дебати, но резултатите од тој процес досега не се материјализирале.

Во најновиот Извештај за напредокот, Европската комисија посочува дека законското решение за заштита на укажувачите сè уште не е целосно усогласено со европското законодавство и дека недостигаат ефикасни механизми за негова примена. Како ризик се наведува можноста лицата кои пријавуваат неправилности да бидат изложени на притисоци, вознемирување, па дури и отказ, што директно ја намалува довербата во системот.

Според Платформата, фактот што подготвен закон повеќе од две години чека да биде донесен испраќа лоша порака и ја ослабува институционалната заштита на укажувачите – еден од клучните механизми за откривање корупција.

Дополнително, Законот за заштитено пријавување и заштита на укажувачи е предвиден и во Програмата за работа на Владата за 2025 година, како акт по кој треба да одлучува Собранието уште во мај. И покрај тоа, законската постапка сè уште не е завршена, што, како што велат од Платформата, е неоправдано одолговлекување.

„Со усвојување на овој закон ќе се подобри статусот и безбедноста на укажувачите, кои се една од најважните алатки во борбата против корупцијата. Тоа би значело и зајакнување на уште еден механизам за владеење на правото, за што носителите на јавни функции јавно се залагаат“, порачуваат од Платформата.

Македонија

Филипче денеска го соопштува новиот партиски врв на СДСМ

Социјалдемократскиот сојуз на Македонија денеска треба да го добие новото партиско раководство. Претседателот на партијата, Венко Филипче, најави дека составот на новиот врв ќе биде објавен по седницата на Централниот одбор, закажана за денеска.

Процесот следува откако на почетокот на декември целото досегашно раководство поднесе оставка на барање на Филипче, кој единствено ја задржа лидерската функција. Со тоа, како што велат од партијата, беше отворен простор за кадровско освежување и нов почеток.

Во интервју за емисијата „360 степени“ на МРТ, Филипче синоќа потврди дека списокот со новите функционери е веќе подготвен. Според него, станува збор за внимателно избалансиран тим во кој ќе има и искусни кадри и помлади луѓе кои допрва треба да се профилираат во политиката.

Дел од имињата веќе се познати. Функцијата генерален секретар ќе продолжи да ја извршува Александар Саша Димитријевиќ, додека за еден од потпретседателите е предложен Александар Трајановски, ортопед и поранешен кандидат за градоначалник на општина Аеродром.

Филипче не крие дека составувањето на новиот тим било предизвик.

„Најтешко е да се направи вистинска комбинација – да ги задржите искусните луѓе, а истовремено да отворите простор за млади кои сакаат да учат и да се развиваат. Тоа не е проблем само во политиката, туку во секоја организација каде што е потребна смена на генерации“, рече тој.

Притоа нагласи дека долгогодишните партиски кадри нема да бидат тргнати настрана. Напротив, како што вели, вратата за нив останува отворена, со јасна улога во пренесувањето на знаењето и искуството кон помладите членови.

„Таков тим ќе се формира и ќе биде официјализиран денеска“, порача лидерот на СДСМ.

На прашањето зошто самиот не поднел оставка по изборниот пораз, Филипче одговори дека функцијата претседател ја презел неодамна и дека неговата задача е токму да го води процесот на внатрешна консолидација.

По оставките на 2 декември, од СДСМ тогаш порачаа дека станува збор за „одговорен и морален чекор“ со кој се отвора ново поглавје за партијата, со фокус на кадровско освежување, организациско зајакнување и враќање на енергијата во членството.