Македонија

Директорката на ГАК, Алексиоска Папестиев: Загадениот воздух го зголемени бројот на предвреме родени бебиња

По повод Светскиот ден на предвремено родените бебиња (17 ноември), на клиниката за гинекологија и акушерство, беше одржана прес конференција, на која беше кажано дека бројот на предвреме родени бебиња во државата расте. Од таму велат дека за ваквиот тренд има повеќе фактори меѓу кои и загадениот воздух.

„Загадувањето на воздухот е значаен ризик фактор кој може да влијае врз бременоста, предизвикувајќи предвремени породувања. Се повеќе научни студии потврдуваат оваа поврзаност,“ нагласи директорката на Клиниката за гинекологија и акушерство, Ирена Алексиоска Папестиев.

Таа посочи дека и возраста на жената при бременост е исто така важен фактор, особено кај жени над 35 години.

„Современите жени често прво се фокусираат на кариерата, а потоа на семејството. Ова го зголемува ризикот од компликации како прееклампсија, што не ретко бара предвремено завршување на бременоста за да се заштити мајката,“ додаде таа.

Како други значајни причини за предвремени породувања, ги истакна инфекциите и повеќеплодовата бременост. Во текот на изминатите две децении, бројот на случаи со прееклампсија е во пораст, достигнувајќи до 25 проценти, а од 16.000 раѓања годишно, 800 до 1.280 жени се со ризик за оваа состојба.

„Прееклампсијата е сериозно мултиорганско заболување кое може да предизвика сериозни компликации и кај мајката и кај плодот. Затоа, со помош на Министерството за здравство, од крајот на оваа година започнуваме пилот програма за скрининг која ќе овозможи рано откривање и третирање на оваа состојба,“ истакна директорката.

Минатата година во нашата држава биле регистрирани вкупно 604 предвремено родени бебиња, додека оваа година бројот изнесува 681. За да се намали ризикот од предвремени породувања, на Клиниката за гинекологија и акушерство ќе се воведе пилот програма за бесплатен скрининг за рано откривање на жени со ризик за развој на прееклампсија. Дополнително, во клиниката е пуштен во употреба нов интраклинички транспортен респираторен апарат, со цел обезбедување адекватна респираторна поддршка на новороденчињата во првиот критичен час по раѓањето.

Клиничкиот неонатолог педијатар Елизабета Петковска посочи дека новиот респиратор е последен модел и обезбедува нежна вентилација со максимална заштита за органите на новороденчето.

„Првиот час по раѓањето, познат како ‘златен час,’ е клучен за стабилизација на новороденчето. Новиот апарат ќе овозможи навремена и прецизна грижа, со што ќе се намалат компликациите,“ додаде Петковска.

Заменик министерот за здравство, Јовица Андовски, изрази задоволство од напредокот во намалување на стапката на смртност на предвремено родените бебиња, која од 21% во 2017 година, оваа година е сведена на 6,7%.

„Иако преналитетот останува глобален проблем и водечка причина за детска смртност, нашата клиника бележи огромни резултати благодарение на посветеноста на тимот и соработката со родителите,“ истакна Андовски.

Тој информираше дека со усвојувањето на мастер планот за регионализација на перинаталната здравствена заштита, се очекува понатамошно намалување на стапката на смртност и подобрување на квалитетот на здравствената грижа за мајките и новороденчињата.

Македонија

15 години борба против насилството врз жени: Хуманитарен настан во МКЦ

Денеска во Кино Фросина при МКЦ ќе се одржи посебен хуманитарен настан со кој ќе се одбележи 15-годишниот јубилеј на Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство. Настанот започнува во 18:30 часот, а собраните донации ќе бидат наменети за Интервентниот женски фонд, кој обезбедува директна помош на жени-жртви на насилство кои сакаат да ја напуштат опасната средина.

Националната мрежа, која денес брои 25 организации членки, 15 години активно работи на препознавање и заштита на жените од родово базирано насилство и семејни форми на злоупотреба, се залага против фемицид и силно застапува за правата и интересите на жртвите. Овој јубилеј е не само повод за прослава, туку и потсетник за важноста од поддршка и солидарност кон жените кои секојдневно се соочуваат со насилство.

Со купување на билет за настанот, можете да донирате средства за Интервентниот женски фонд: 15 години – Од тишина во глас – Друга страна

Македонија

Во Центар Жупа нема конкуренција: Кампањата за локални избори стартува во 4 општини

Градоначалничките избори во Гостивар, Маврово и Ростуше, Врапчиште и Центар Жупа ќе се повторуваат на 11 јануари 2026 година, откако на локалните избори во 2025 година во овие општини не беше остварен потребниот излез за гласање.

Според Роковникот за изборни дејствија, изборната кампања за првиот круг започна на полноќ на 22 декември и ќе трае до 9 јануари, кога официјално ќе започне молкот пред гласањето.

Во Гостивар конкуренција ќе водат Невзат Бејта, кандидат на коалицијата „Вреди“, и независниот Ваљбон Лимани, поддржан од НАИ. Во Врапчиште, за градоначалничкото место ќе се борат Исен Шабани од НАИ и Зуљхајрат Демири, кој се кандидира преку група избирачи.

Центар Жупа ќе има само еден кандидат – Аријан Ибраим од Демократската партија на Турците, додека во Маврово и Ростуше ќе се сретнат Онер Јакупоски од коалицијата „Твоја Македонија“ предводена од ВМРО-ДПМНЕ и Анес Ахмети од СДСМ.

Причината за повтореното гласање е недоволната излезност на локалните избори на 19 октомври 2025 година. Според податоците од Државната изборна комисија, само во Гостивар се остварени 33,31% од гласачите, додека во Врапчиште излезноста беше 25,18%, во Маврово и Ростуше 30,31%, а во Центар Жупа едвај 21,49%. Законската граница од една третина од запишаните гласачи, која е потребна за изборите да бидат успешни, не беше достигната.

Со овие бројки, четирите општини повторно се соочуваат со неизвесност, а кампањата која започнува сега ќе биде клучна за мотивирање на гласачите да се појават на биралиштата.

Македонија

Снежна покривка до 10 см и поројни врнежи дожд во Македонија

Под влијание на влажни воздушни бранови, од утре навечер и во текот на 24 и 25 декември 2025 година, Македонија ќе биде погодена со повремени локални врнежи од дожд, кои на некои места ќе бидат пообилни и над 25 литри на квадратен метар за 24 часа.

На планинските предели врнежите ќе бидат од снег, со формирање на снежна покривка од 5 до 10 сантиметри. Со спуштањето на постуден воздух од север, снег ќе се појави и на повисоките места во низинските региони. Од петок се очекува стабилизирање на времето.

Во Скопје, утре навечер и во следните два дена се предвидуваат повремени врнежи од дожд, кои на моменти ќе бидат пообилни. Граѓаните се советуваат да бидат внимателни на патиштата и да ги следат официјалните предупредувања за времето.