Владимир Путин денеска ќе застане пред микрофоните во Москва за својата традиционална годишна прес-конференција, соочувајќи се со низа прашања од домашни и странски новинари. Настанот, кој обично трае часови, ќе биде следен внимателно, додека рускиот лидер одговара на најразлични теми, од внатрешната политика до меѓународните односи, јавува ДПА.

Оваа година медиумскиот спектакл повторно ќе биде комбиниран со ТВ-емисијата „Директна линија“, во која граѓаните на Русија имаат можност директно да се обратат до шефот на Кремљ, да ги изложат своите проблеми и да побараат конкретни решенија. Руски државни медиуми најавуваат дека однапред пристигнале над два милиони прашања.

Прес-секретарот на Кремљ, Дмитриј Песков, посочи дека Путин од средата се подготвува за големиот настан. На дневен ред ќе бидат многуте предизвици со кои се соочува земјата – сиромаштијата, социјалните тешкотии, поплаките за здравствениот систем и лошата инфраструктура. Настанот ќе се пренесува низ цела Русија, како на телевизија, така и преку интернет платформи.

Неизбежно, во фокусот ќе биде и војната во Украина, односно руската инвазија започната на 24 февруари 2022 година. Путин традиционално го користи овој телевизиски настан за да се прикаже како грижлив лидер и решавач на проблеми. Минатата година, прес-конференцијата траеше речиси четири и пол часа.

Инцидент ја потресе словачката делегација на аеродромот во Брисел: Во сообраќајна незгода на пистата, авионот на премиерот Роберт Фицо беше озбилно оштетен, предизвикувајќи хаос во нивната агенда.

Патничко возило кое се користи за качување и слетување на патници од авиони се судри со авионот на пистата, додека се изведувале редовните операции, соопштија официјални извори. Судирот предизвика значителна материјална штета на каросеријата, толку сериозна што авионот повеќе не е употреблив.

„Овој инцидент се случи токму на почетокот на важен и исцрпувачки самит во Брисел“, напиша Фицо на социјалните мрежи, нагласувајќи дека штетата е толку сериозна што делегацијата беше принудена да го напушти авионот на аеродромот.

Случајот веќе отвори сериозни прашања за безбедноста и процедурите на аеродромот, додека надлежните власти најавуваат истрага за да утврдат како дошло до несреќата и кој е одговорен.

Сè уште нема информации за тоа кога и како словачкиот премиер и неговиот тим ќе се вратат дома, ниту дали ќе им биде обезбеден алтернативен авион. Дотогаш, словачката делегација останува блокирана на белгискиот аеродром, со неизвесна судбина пред дипломатските преговори.

Европската унија постигна тешко издејствуван компромис за идното финансирање на Украина: за обновување на земјата издвоен е бескаматен заем од 90 милијарди евра. Одлуката беше донесена на самитот на ЕУ во Брисел, а ја соопшти германскиот канцелар Фридрих Мерц, кој нагласи дека замрзнатите руски средства засега нема директно да се користат.

Според Мерц, договорениот заем ќе биде доволен за покривање на воените и буџетските потреби на Украина во наредните две години. „Ќе ги задржиме руските средства замрзнати сè додека Русија не ја обештети Украина“, порача тој, додавајќи дека ЕУ го задржува правото, доколку до тоа не дојде, да ги искористи тие средства – „во целосна согласност со меѓународното право“ – за отплата на заемот.

Канцеларот го оцени договорот како „голем успех“, иако призна дека тој отстапува од неговата првична замисла. Наместо директно користење на средствата на руската централна банка, што се покажа како премногу правно и политички комплицирано, ЕУ се одлучи за обратен редослед: најпрво заем, а потоа евентуална наплата од руските средства. „Целта останува иста – Русија да ја плати цената на оваа војна“, истакна Мерц.

Прашањето за користењето на замрзнатите руски средства со месеци ја дели Унијата. Особено Белгија изразуваше резерви, бидејќи најголемиот дел од околу 210 милијарди евра се наоѓаат во белгиската финансиска институција „Еуроклеар“. Европската комисија процени дека на Украина ѝ се потребни 90 милијарди евра до крајот на 2027 година, но некои земји, како Унгарија, целосно се спротивставија на какво било користење на тие пари.

Според дипломатски извори, планот пропаднал пред сè поради противењето на Франција и Италија, јавува германската агенција ДПА. Двете земји, наводно, не биле подготвени да обезбедат средства за заштитен механизам што го побара белгискиот премиер Барт де Вевер – гаранции дека сите можни ризици ќе бидат заеднички покриени. Белгија стравува од руска одмазда, вклучително и експропријации на европски компании и поединци во Русија, а особено за иднината на „Еуроклеар“, која управува со најголемиот дел од замрзнатите средства.

По постигнувањето на договорот, францускиот претседател Емануел Макрон ја отвори вратата за обновување на директниот дијалог со Кремљ. „Ќе биде корисно повторно да разговараме со Владимир Путин“, изјави тој, оценувајќи дека тоа е во интерес и на Европејците и на Украинците. Во спротивно, предупреди Макрон, разговорите ќе продолжат исклучиво преку преговарачи – сценарио што, според него, не е оптимално.

Во меѓувреме, дипломатската активност не стивнува ни преку Атлантикот. Специјалниот пратеник на САД, Стив Виткоф, и Џаред Кушнер, зетот на американскиот претседател Доналд Трамп, неодамна одржаа одделни разговори со руски претставници, како и со претставници на Европа и Украина. Американските медиуми најавуваат дека нови консултации меѓу Вашингтон и Москва би можеле да се одржат уште за време на викендот.

Извор: ЕУ постигна договор: 90 милијарди евра кредит за Украина – DW – 19.12.2025