Со учествуво на универзитетски професори и научници од Корча, Тирана и Македонија, како и активисти од македонската заедница во Албанија и областа Гора, на Косово, во Корча, Албанија, почна Научната конференција на тема: „80 години образование на мајчин македонски јазик во Албанија“.
На чинот на свеченото отворање, учествуваа заменик министерот за надворешни работи и трговија, Зоран Димитровски, ВД амбасадор на Република Северна Македомнија во Тирана Љуфтим Спахиу, дитректорката на КИЦ во Тирана Емилија Потеска Попивода, градоначалникот на Пустец Пали Колефски и други.
Обраќајќи се пред присутните, заменик министерот Зоран Димитровски, потенцираше дека негувањето на македонскиот јазик и зацврстувањето на неговата позиција на глобално ниво е програмски приоритет на новата македонска влада.
-Од аспект на евроинтеграцијата на државата, тоа значи зајакнување на преведувачките и толкувачките капацитети за македонски јазик, со цел навремена и квалитетна подготовка на националната верзија на европското законодавство и обезбедување квалитетна поддршка во текот на пристапните приговори, рече Димитровски.
Според него, јазикот е нашиот часовник на времето во кој и стојат и се движат сите физички и духовни записи, сите споделени мисли и спомени на што човекот ги брише, а јазикот го чува дури и од забот на времето.
Учесниците ги шпоздравија уште претседателот на Советот на општина Корча, Ејрон Неџипи, ректорот на Универзитетот „Фан С. Ноли“, Ленци Економи, деканката на Образовниот и Филолошкиот факултет, Јонела Спахиу и други официјални лица.
Организатори на Конференцијата се Македонското друштво „Сонце“ од Корча, во соработка со Универзитетот „Фан С. Ноли“ од истиот град, како и “Мрежата за промоција на јазичната различност” од Брисел.
Претседателот на Друштвото Сонце и професор на Универзитетот „Фан С. Ноли“, Васил Стерјовски, напомена дека целта на Конференцијата е да се одбележи значајниот јубилеј на македонското образование во Албанија, да се почитуваат и запаметат сите оние кои дале значаен придонес за развојот на образованието на мајчин јазик и да се истакне потребата за понатамошен развој на образовниот процес на Македонците во Албанија.
-Јазикот е душата на еден народ. Како што рекол германскиот филозоф Јохан Волфганг Гете “Кој не го знае својот јазик, не се познава себеси”. Затоа зачувувањето и развојот на македонскиот јазик во Албанија е вреден придонес за нашиот културен мозаик. Да го искористиме овој јубилеј за да размислиме за важноста на соработката и различостите. Како Македонци и Албанци, со векови живееме рамо до рамо, споделувајќи предизвици и триумфи. Нашата соработка е пример за хармонија и меѓусебно почитување, истакна Стерјовски.
Во рамките на настанот, ќе биде поставена изложба на фотографии и документи кои го отсликуваат образованието на македонски јазик во Албанија, како и книги на македонски јазик напишани од Македонци во Албанија.
На Конференцијата, која е од големо значење за промоција и зачувување на македонскиот јазик и културен идентитет во Албанија, од Македонија учествуваа професор д-р Катерина Тодоровска, заедно со новинарот, активист мегу Македонците во Албанија, Веле Митаноски.
Тодоровска повтори, дека, во декември 1944 година, Македонците во областите на Мала Преспа, Голо Брдо и селото Врбник во Деволската област започнаа да го изучуваат македонскиот јазик во образовниот процес во Албанија, што било овозможено со мегудржвен договор на тогашните југословенски, односно албански власти, веднаш по Втората светска војна.
-Во промоцијата и зачувувањето на македонскиот јазик кај етничките Македонци во Албанија, имало златни периоди во минатото, но, за жал, и обиди за асимилација и злоупотреба на нивните маки, со инфилтрација на бугарски емисари и службеници на официјална Софија, во најново време, рече, мегу другото Веле Митаноски.
Тој повтори дека двете земји, до 1948 година, негувале блискост и соработка, како резултат на заедничката антифашистичка војна, во која, етничките Македонци во Албанија, зеле масовно учество.
Во рамките на настанот, ќе биде поставена изложба на фотографии и документи кои го отсликуваат образованието на македонски јазик во Албанија, како и книги на македонски јазик напишани од Македонци во Албанија.
Откако Бугарија влезе во Шенген зоната од 1 јануари, српските туристи можно е летоска да ја избегнуваат Македонија, бидејќи времето ќе им биде „скратено“ за една граница.
Српските медиуми проверуваат како тоа ќе изгледа во пракса и дали повеќе патници ќе се упатат кон српско-бугарската граница Градина.
Земјите-членки на Европската унија одлучија да ја укинат контролата на луѓето на внатрешните копнени граници со и меѓу Бугарија и Романија од 1 јануари 2025 година, така што оваа одлука ќе влијае и на патувањето во Грција. Бугарија стана членка на Шенген зоната на која ѝ припаѓа Грција, што значи дека се укинуваат граничните контроли меѓу двете земји.
Затоа, ова лето секој што ќе реши да патува во Грција преку Бугарија би требало да има пократко, полесно патување со помалку гужви, особено во шпицот на сезоната.
Истражувањето на неколку српски портали покажа дека оваа опција вреди да се разгледа. Анкетите покажале дека 37 отсто од испитаниците изјавиле дека летово би патувале преку Бугарија, додека 18 отсто рекле дека тоа ќе зависи од метежот на границата. Оние кои не сакале да поминат низ оваа земја биле 34 отсто, додека 11 отсто одговориле дека воопшто нема да поминат низ Бугарија.
Туристичките автобуси нема да ги менуваат линиите и до Грција ќе патуваат по познатата рута преку Македонија, но таа опција останува за оние кои до море патуваат со сопствен превоз.
Како причина, тур-операторите наведуваат дека патници од Ниш, Врање и од Лесковац, нема да ја менуваат рутата.
Српските туристи кои ќе ги изберат дестинациите како што се Тасос, Кавала и евентуално Неа Врасна, во пракса би било подобро да возат преку Бугарија, во однос на километрите, како и дека ќе има една граница помалку.
Проблемот во летните месеци е што граничниот премин Градина е доста фреквентен.
– Таа граница е позафатена од граничните премини Табановце и Богородица, има огромни гужви. Во пракса мислам дека нема да донесе ништо. Сè уште е побрзо да се оди преку Македонија. Ако одиме преку Бугарија, ќе трае исто толку бидејќи 120 километри на таа вкупна траса не се автопатишта, а горивото е поевтино во Македонија – велат тур-операторите.
– Иако рутата е нешто пократка и нема да има граница меѓу Грција и Бугарија, ние ќе ја користиме рутата преку Македонија бидејќи нашите искуства со бугарската граница не се големи во однос на брзината на минување. Ова го видовме благодарение на нашите летни одмори во Турција. Затоа веруваме дека доколку оваа граница дополнително се оптоварува со поголем број автобуси до Грција, нема да има заштеда на време – велат од друга српска туристичка агенција.
Проблемот со граничниот премин Градина за време на летото е што се создаваат огромни гужви од големиот број турски граѓани кои престојуваат во ЕУ кои преку оваа рута патуваат за Турција. Така, чекањето е често трае неколку часа.
„Патувањето ќе биде поедноставно и можеби побрзо ако летувате на Атос (трет крак на Халкидики) или на островот Тасос и регионот Стримоникос (Ставрос, Неа Врасна, Аспровалта, Неа Рода, Олимпијада, островот Амулијани). Додека големо прашање е дали е погодно за престој во Ситонија, а особено во Касандра, бидејќи километражата е многу поголема, а патиштате не се најдобри“, велат туристичките агенции.
– Значаен дел од нашите туристи во изминатиот период престојуваа една ноќ во Македонија на некои дестинации како Дојран, Охрид и слично. Во секој случај можно е оваа одлука да биде мотив за повеќе наши туристи кои ќе поминат нивните лета во Грција – додаваат туристичките оператори.
До морето водат две рути
Ако одите со сопствен автомобил, постојат две главни рути по кои можете да одите до Грција (може да одите и преку Албанија, но исклучително ретко се користи) – преку Македонија и преку Бугарија.
При изборот, луѓето обично одлучуваат врз основа на нивната почетна точка, односно градот од кој го започнуваат своето патување, но и самата дестинација во Грција. Огромното мнозинство ја избира рутата преку Македонија, со исклучок на туристите од источна Србија или оние кои можеби летуваат на Тасос, Аспровалта или Ставрос. Сепак, можеби една граница помалку и гужвите на граничните премини ќе влијаат на изборот на рута во оваа година.
Ако одите од Белград до Солун, патот низ Македонија е пократок за нешто повеќе од 40 километри и може да се каже дека е поквалитетен затоа што сѐ е автопат, освен една мала делница во Грција, каде се вози по широки главни патишта.
Кога планирате патување, треба да знаете дека Србија, Македонија, Бугарија и Грција не се во иста временска зона. Во Србија и Македонија е исто време, но Бугарија и Грција се еден час понапред. Значи, кога е тука 12 часот, во Бугарија и Грција е 13 часот.
Останува само да се почека спроведувањето на оваа одлука и да се види по која рута ќе се движат туристите од Србија преку Грција.
Необичен инцидент се случил денеска на аеродромот „Никола Тесла“ во Белград, кога чувар по грешка пуштил на пистата возило управувано од С.С., јавува Блиц.
Медиумите додаваат дека возачот на тој автомобил откако „дивеел“ на пистата побегнал од полицијата до границата со Босна и Херцеговина, но на крајот бил уапсен.
По тој повод контактиравме со аеродромот за да дознаеме повеќе детали за случајот.
Соопштение на аеродромот „Никола Тесла“
„Београдскиот аеродром сериозно ја сфаќа ситуацијата и веднаш се преземени превентивни мерки. Според проценката на надлежните, ќе се изврши дополнителна контрола на дел од аеродромот што може привремено да влијае на распоредот на летови.
Компанијата целосно соработува со властите за да се утврдат околностите и да се преземат дополнителни корективни активности за подобрување.
Додека истрагата е во тек, компанијата од белградскиот аеродром не може да даде повеќе детали.
Компанијата на аеродромот во Белград останува посветена на обезбедување соодветно ниво на безбедност и сигурност во воздушниот сообраќај заедно со сите релевантни чинители“, се вели во соопштението.
Осум лица загинаа, а неколку се повредени во пожар што утрово околу 4 часот и 30 минути избувна во дом за стари лица во Велики Борак, во белградската општина Бараево, објави РТС. Пожарот е изгаснат, а во гаснењето учествувале голем број пожарникари и противпожарни возила.
Др. Виолета Николиќ од Итната медицинска помош за РТС изјави дека добиле повик од пожарникари за избувнување на пожар во дом за стари лица во Велики Борак.
Таа наведе дека четири повредени лица се пренесени на токсиколошкото одделение на ВМА, додека на две лица им е укажана помош во Ургентниот центар. На интервенција се упатени четири екипи од Итната медицинска помош, уште две дополнителни екипи од Лазаревац и една од Бараево.
Вршителот на должноста помошник министер и раководител на Секторот за вонредни ситуации, Лука Чаушиќ за РТС изјави дека се претпоставува дека во моментот на пожарот во објектот имало 30 корисници. Како што наведе, Брзата помош згрижила седум повредени и ги пренела во ВМА и Ургентниот центар.
Според него, по пријава во 3 часот и 32 минути, единиците на Секторот за вонредни ситуации веднаш биле испратени на местото на настанот, каде што го затекнале огромен пожар. „Во моментов се уште проверуваме дали има преостанати извори на пожар што би можеле да предизвикаат негово ширење, додека причината ќе се утврди во наредните часови“, рече Чаушиќ.
Тој додаде дека домот за стари лица се наоѓа далеку од фреквентни патишта, но противпожарните екипи брзо пристигнале, а на повредените им била укажана помош во рекордно време. „Ова е голема трагедија, но можеше да биде и многу поголема“, заклучи Чаушиќ.