Следната 2025 година ќе донесе значителни промени во патувањата и политиките на Европската унија.

Додека 2024 година беше исполнета со многу настани и важни одлуки кои ги погодија и странците кои доаѓаат во ЕУ и граѓаните на Унијата, следната година носи нови подобрувања, правила и прилагодувања.

Од проширувањето на Шенген зоната до воведувањето на два нови гранични системи, 2025 година ќе биде обележана со промени.

EES и ETIAS системи

Системот за влез/излез (EES) и Европскиот систем за информации и овластување за патување (ETIAS) најверојатно ќе бидат воведени во 2025 година.

ЕУ планираше да ја спроведе ЕЕС во ноември 2024 година. Сепак, поради проблемите што се појавија, вклучително и неподготвеноста на некои земји-членки, властите одлучија да го одложат неговото започнување.

Според официјалната веб-страница на ЕУ за ЕЕС, новиот граничен систем треба да биде оперативен во 2025 година. Точниот датум ќе биде објавен по состанокот на Советот за правда и внатрешни работи.

Новиот граничен систем на ЕУ, кој ќе го замени рачното печатење на пасошот, ќе биде од корист и за членките на ЕУ и за странските патници.

Системот ќе важи за сите патници, без разлика дали им е потребна виза за влез во Шенген зоната. Регистрацијата ќе се одвива на надворешните граници на ЕУ, без потреба од дополнителни процедури пред да започнете со патувањето.

Следната година се очекува да биде воведен и ETIAS. За разлика од EES, ETIAS ќе биде потребен само за посетители ослободени од виза.

Кога ќе се воведе ETIAS, околу 1,4 милијарди луѓе од повеќе од 60 земји ќе треба однапред да аплицираат за овој документ пред да патуваат во ЕУ. Точниот датум на започнување на ETIAS сè уште не е објавен, но EES ќе профункционира прво, а потоа ETIAS.

Целта на овие два системи е да се зајакне безбедноста на Европската унија и на самите патници.

Бугарија и Романија стануваат членки на Шенген зоната

Бугарија и Романија стануваат полноправни членки на Шенген зоната на 1 јануари 2025 година.

Друга важна и долгоочекувана промена што ќе се случи следната година е влезот на Бугарија и Романија во Шенген зоната преку копнени граници.

Бугарија и Романија се веќе членки на Шенген за воздушен и поморски транспорт, а од 1 јануари 2025 година овие две земји ќе станат полноправни членки на Шенген зоната.

Целосното влегување на Бугарија и Романија во Шенген ќе значи укинување на контролите на внатрешните граници со соседните земји-членки на Шенген, што ќе го олесни движењето на нивните граѓани и патници.

Некои европски градови воведуваат или зголемуваат туристички такси

Од 1 јануари 2025 година, Мадеира во Португалија ќе наплатува надомест за туристите кои сакаат да пешачат на која било од 30-те патеки во регионот.

Во моментов Мадеира наплаќа такса за седум популарни патеки, но од следната година таксата ќе важи за сите патеки. Според одлуката на земјата, сите туристи над 12 години ќе треба да платат такса од 3 евра за планинарење во Мадеира. Оние кои ќе го прекршат ова правило ќе се соочат со парична казна од 50 евра.

Со воведувањето на данокот, Мадеира сака да го заштити пејзажот на островот и да го подобри искуството на посетителите.

Португалија ќе воведе и туристичка такса во градот Евора на почетокот на 2025 година. Точниот износ на данокот се уште не е објавен, но властите велат дека приходите од него ќе се користат за управување со отпадот, зачувување на културното наследство и за промоција на туризмот.

Покрај тоа, италијанските власти одлучија да ја продолжат туристичката такса во Венеција и да ги зголемат нејзините износи за одредени посетители.

Таксата од 5 евра во Венеција ќе продолжи да важи во текот на 2025 година, додека од април следната година, посетителите во последен момент во одредени денови ќе треба да платат 10 евра. Ова зголемување има за цел да го намали прекумерниот туризам и да го подобри квалитетот на животот на граѓаните на Венеција.

Грција ќе ги зголеми и туристичките такси. Посетителите на Грција од 2025 година ќе плаќаат дневен данок од 2 евра наместо досегашните 0,5 евра. За време на главната туристичка сезона, од април до октомври, данокот од сегашните 1,5 евра ќе се зголеми на 8 евра. Ќе се зголемат и таксите за крстарење.

Другите градови во ЕУ би можеле да воведат слични даноци следната година, во зависност од одлуките на локалните власти.

Франција ги заостри критериумите за повеќегодишни дозволи за престој

Франција ќе воведе построги правила за странците кои аплицираат за дозволи за престој во 2025 година. Правилата ќе бидат особено построги за оние кои сакаат да добијат повеќегодишни дозволи за престој (Cartes de séjour pluriannuelles).

Кандидатите за овој тип на дозвола за престој ќе треба да докажат познавање на јазикот на ниво А2.

Што се однесува до оние кои сакаат да добијат дозволи за престој со важност од десет години, ќе им треба пониско-средно познавање на францускиот јазик на ниво Б1.

Властите сè уште не го објавија точниот датум кога ова барање ќе стапи на сила.

Граѓаните на ЕУ ќе треба да платат 11 евра за овластување за патување во Велика Британија од април 2025 година.

Една промена што ќе стапи на сила во 2025 година ги погодува и граѓаните на ЕУ.

Од април 2025 година, граѓаните на ЕУ кои патуваат во Обединетото Кралство без виза ќе треба да имаат електронско патување овластување (ЕТА), за кое ќе плаќаат такса од 11 евра.

Според британското Министерство за внатрешни работи, граѓаните на ЕУ ќе можат да аплицираат за ЕТА од 5 март 2025 година, што ќе биде потребно за влез во Велика Британија од 2 април истата година.

Овој услов ќе важи за сите граѓани на ЕУ, вклучувајќи ги и децата, на кои не им е потребна виза за да влезат во земјата или немаат дозвола за работа, студирање или престој во ОК.

Откако ќе се заврши апликацијата, ЕТА ќе се издаде во рок од три дена и ќе важи две години. Во овој период, граѓаните на ЕУ со електронско овластување за патување ќе можат да влезат во ОК неограничен број пати, под услов да не останат повеќе од 60 последователни дена без да се вратат во својата матична земја.

Грција ја проширува својата златна визна програма, додека Шпанија планира да ја укине во 2025 година.

Како дел од планот за диверзификација на својата програма за златни визи, Грција следната година ќе воведе нова инвестициска опција насочена кон стартапи.

Како што објаснија грчките власти, проширувањето значи дека од следната година и оние кои инвестираат во стартапи ќе можат да аплицираат за златна виза.

За да се квалификуваат за оваа виза, странците ќе треба да исполнат неколку критериуми.

Минимална инвестиција од 250.000 евра во стартапи регистрирани во Националниот стартап регистар

Максимално учество од 33% во капиталот на друштвото или право на глас

Отворање на најмалку две работни места во првата година од инвестицијата

Одржување на работната сила најмалку пет години

Новата инвестициска опција сè уште чека одобрување од парламентот и се очекува да биде достапна на почетокот на 2025 година.

Спротивно на тоа, Шпанија планира да ја укине златната виза преку инвестиции во недвижнини. Судбината на овој предлог зависи од одлуките на шпанскиот Сенат.

Б92