Македонија

Верувања за Бадник – ништо не треба да се позајмува, а она што е претходно позајмено се бара назад

Веселите, распеани коледарчиња го најавуваат бадниковото утро. Домаќините пред чии порти се пее најчесто ги даруваат коледарите со костени, јаболка, ореви, посни колачиња, но и по некое париче.

Според Јулијанскиот календар го славиме Бадник на 6 јануари. „Каде и да си, за Бадник дома да си“. Ова е вистински, семеен празник.

Се вели дека на овој ден не се оди по гости и сите треба да бидат во својот дом покрај најблиските. Целото семејство се собира околу бадниковата трпеза, која треба да биде богата, но посна. Бадник е денот кој го означува крајот на 40-дневните божиќни пости.

На нашите трпези традиционално има посно тавче-гравче, риба, посна сарма, компири, пити со праз или зелка, а масата ја надополнуваме со ореви, костени и суво и свежо овошје.

Неизоставен дел е домашната погача, односно лепчето кое ја крие паричката. Домаќинот на куќата откако ќе се прекрсти почнува да го дели лепчето, првото за Бога, потоа за домот, односно куќата, па за себе и на останатите членовите на семејството.

Се верува дека оној којшто ќе ја пронајде паричката ќе има здравје, среќа и успех во годината што претстои.

По вечерата, храната останува на масата, бидејќи верувањето е дека Господ ќе дојде преку ноќта за да вечера. Некои пак ја оставаат храната затоа што веруваат дека ќе дојдат духовите на оние коишто повеќе не се меѓу нас.

Бадник е празник на мирот, радоста и сплотеноста, денот пред христовото раѓање. Еве неколку интересни, стари, народни обичаи поврзани со еден од најубавите празници во годината:

– На Бадник не смеете да заспиете додека не ви запее коледарче пред вратата.

– Не смеете да одите боси, бидејќи домашните ќе се разболат и ќе ги болат нозе.

– На Бадник ништо не треба да се позајмува, а она што е претходно позајмено, се бара назад, бидејќи не е убаво она што ѝ припаѓа на куќата да биде надвор од неа за време на Божиќ.

– Ако на Бадник времето е облачно, се верува дека годината ќе биде плодна.

– Ако на Бадник се собере доста пепел на бадниковото гранче кое гори во огнот, се верува дека зимата ќе биде студена со многу снег.

– Жените на Бадник не треба да работат, т.е. треба да ги „затворат вретената“, бидејќи така ќе им ги затворат устите на ѕверовите.

– Ако на Бадник искрите од огнот излегуваат сами, иако никој не го „чепка“ огништето, се верува дека ќе има многу мед и богатство.

Македонија

Македонците од Албанија и Кичево со заеднички чекор напред – потпишан меморандум за соработка

Значаен чекор кон зацврстување на културните и националните врски е направен денес во Кичево. Делегацијата на Здружението на Македонците од Албанија во Македонија „Зошто“, предводена од иницијативниот претседател Панди Јани, оствари клучна средба со градоначалникот на Кичево, Александар Јовановски.

Кулминација на конструктивната средба беше свеченото потпишување на Меморандум за соработка, документ кој ги поставува цврстите темели за идна, плодна соработка!

„На средбата разменивме мислења по повеќе прашања, по што потпишавме Меморандум за соработка, со кој се поставуваат темели за заеднички активности и иницијативи насочени кон унапредување на културната размена, образовната поддршка и зајакнување на традицијата на македонскиот јазичен, културен и национален идентитет“, изјави за МИА, Панди Јани.

Ова не е изолиран настан. Само денови претходно, сличен историски документ беше потпишан и со градоначалникот на Општина Ресен, Јован Тозиевски. Според Јани, со овие договори „се отвора ново поглавје во заедничкото делување за доброто на граѓаните“.

Целта е јасна: зајакнување на заедницата преку партнерства.

„Овие чекори, кои ќе ги продолжиме и со други градови, претставуваат силна потврда дека преку партнерства, дијалог и конкретни активности може да се создадат услови за подобра поддршка, развој и инклузија на Македонците по потекло од Албанија, како и на сите граѓани кои се дел од нашата заедница“, категорично оценува Јани.

Јани изрази длабока благодарност до градоначалниците Јовановски и Тозиевски за нивната доверба и поддршка, како и до посветениот тим на „Зошто“ кој несебично работи на оваа благородна мисија: чекор по чекор, да изгради посилна, обединета и активна заедница.

Здружението „Зошто“ е основано на 25 септември 2024 година со Седиште во Ресен. Неговатам мисија е Афирмација на македонската култура и идентитет. Името е почит кон романот „Зошто“ на Стерјо Спасе, еден од најголемите писатели во Албанија со македонско потекло.

Македонија

Тошковски откри кои прекршоци ќе бидат на удар на „Безбеден град“

Министерот за внатрешни работи, Панче Тошковски, денеска истакна дека системот „Безбеден град“ ќе се спроведува со прецизно дефиниран праг на толеранција, со цел зголемување на безбедноста во сообраќајот и јавниот простор, а не казнување по секоја цена.

Тошковски појасни дека системот ќе биде насочен кон препознавање и санкционирање на сериозни и опасни прекршоци, особено оние кои директно го загрозуваат животот и безбедноста на граѓаните. „Целта е да се воспостави ред и превенција, а не репресија без разум“, рече тој.

„Ќе има јасни правила, транспарентност и точно утврдени критериуми. Граѓаните ќе знаат што се санкционира и зошто. Системот нема да биде лов на прекршители, туку алатка за заштита на човечки животи“, нагласи министерот.

Проектот предвидува користење на современи технолошки решенија, вклучително камери и софтвер за следење на сообраќајот, со цел подобрување на контрола и намалување на бројот на сообраќајни незгоди.

Министерството најави дека имплементацијата ќе се спроведува фазно, со претходна информираност на јавноста и соодветен период за прилагодување, за граѓаните да се запознаат со новиот систем и неговото функционирање.

Македонија

Пораст на нивото на реките: Пчиња, Вардар, Треска и Црн Дрим со зголемен водостој

Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР) алармира за значително зголемување на водостоите кај клучните реки, надминувајќи го просекот за декември.

Реката Вардар, нашиот најголем воден пат, е видно „нарасната“ долж нејзиниот тек – од Јегуновце, преку Скопје и Велес, па сѐ до Демир Капија. Слична слика се бележи и на Пчиња кај Катлановска бања, Треска кај Македонски Брод, Црн Дрим кај Ложани и Сатеска кај Ботун.

Од друга страна пак, нивото на Брегалница кај Берово и Штип, Пчиња кај Пелинце и Црна Река кај Новаци, се под просечните декемвриски граници.

Во однос на природните езера, ситуацијата е стабилна и без отстапувања. Водостоите на Охридското, Преспанското и Дојранското Езеро се во рамки на просекот за овој период од годината, ветувајќи мирување и покрај раздвижениот речен систем.