Македонија

Двојазичноста се става под контрола?

Парламентарното мнозинство на денешната 31. седница ги донесе измените и дополнувањата на Законот за заштита на децата, кој повторно се најде пред пратениците. Пред крајот на минатата година претседателката Гордана Сиљановска Давкова му стави вето, односно, не го потпиша указот за прогласување на законот, затоа што има недоследности со Уставот.

Законските измени се однесуваа на тестирањето и лиценците за негуватели во градинките, а со кои беше предвидено да се двојазични. Сиљановска Давкова сметаше дека ова е неуставно, по што владејачката коалиција на ВМРО-ДПМНЕ и Вреди направија измени со кои документите ќе бидат на македонски јазик, а по барање и на друг јазик на кандидатот.

Измените денеска беа изгласани со 65 гласа „за“, а „против“ гласаа 17 пратеници. Законот го доби и потребното Бадентерово мнозинство, односно за измените „за“ гласаа 12 пратеници од немнозинските заедници, а 6 беа „против“.

За овој закон беа поднесени вкупно 6 амандмани, од кои 4 од СДСМ и од Левица, кои беа отфрлени, а двата поднесени од коалициските партнери од власта ВМРО-ДПМНЕ и ЗНАМ, поминаа.

По донесувањето на измените на законот, претседателката на државата е должна да го потпише указот за негово прогласување.

Решението кое го прифати мнозинство вели дека тестирањето и лиценците за работа во детските градинки се врши и се издаваат на македонски јазик, а доколку кандидатот побара, да биде издадена и на албански јазик, односно на јазикот што го зборуваат најмалку 20 проценти од населението.

– Лиценцата се издава на македонски јазик и неговото кирилско писмо, а доколку подносителот на барањето зборува јазик кој го зборуваат најмалку 20 проценти од граѓаните на Република Македонија, на неговото барање му се издава на македонски јазик и на неговото кирилско писмо и на јазикот кој го зборува и неговото писмо – рече пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Бојан Стојановски.

Ваквата формулација не беше прифатлива за опозициската ДУИ, од каде што сметаат дека лиценците по автоматизам треба да бидат и на албански јазик.

– Јас како претставник и како Албанец имам право по автоматизам да му се обратам и да влезам на испитот и на мојот јазик. Како што е фактот со личните документи, ние не направивме посебно барање – рече пратеникот на ДУИ, Талат Џафери.

Од СДСМ преку амандманите бараа целосно да се избришат членовите што се однесуваат на тестовите и лиценците. Овие амандмани не поминаа, а не поминаа ниту амандманите на Левица кои од собраниската говорница прашаа зошто лиценците да не се издаваат и на турски, влашки, ромски, српски и бошњачки јазик .

– Македонија не е двојазична земја. Во Македонија службени јазици со ограничена употреба, со цел нивна регионална заштита се и турски, ромски, влашки, албански, српски и бошњачки јазик и затоа форсирање да се издаваат двојазични лиценци само на македонски и албански јазик е спротивно на амандманот 5 од Уставот и не е со цел заштита на албанскиот јазик, туку е во функција на дезинтеграција на македонското општество – рече пратеникот на Левица, Сашко Јанчев.

Македонија

Анита Тополова-Исајловска ја презема функцијата на државен јавен обвинител

Анита Тополова-Исајловска ќе ја преземе функцијата вршител на должноста државен јавен обвинител, откако Љупчо Коцески поднесе неотповиклива оставка.

Советот на јавни обвинители денеска едногласно ја избра Тополова-Исајловска, која беше единствениот предлог за оваа клучна позиција во обвинителството. Таа доаѓа од местото заменик јавен обвинител, носејќи со себе искуство и континуитет за највисоката јавна функција во обвинителската служба.

Македонија

Расте бројот на заболени од грип во Македонија

Во периодот од 8 до 14 декември, здравствените власти регистрираа вкупно 126 случаи на грип и заболувања слични на грип во Република Северна Македонија. Ова претставува алармантно зголемување од 31,3% во споредба со претходната недела, што покажува дека сезоната на грип полека, но сигурно ја зазема својата динамика.

Епидемиолозите предупредуваат на потребата од зголемена внимателност, редовно миење на рацете и избегнување на големи групи луѓе, особено за ранливите категории – децата, постарите и хронично болните.

Македонија

Мурати и Лесковица ја туркаат ДУИ на стаклени нозе: Темелите се скапани, реформите исчезнати

Конгресот на ДУИ, кој беше најавуван како почеток на длабоки реформи, предизвика силни реакции од поранешни високи функционери на партијата. Поранешни вицепремиери, министри и други раководители остро го критикуваа процесот, оценувајќи го како „фасада“ и „прикажан авторитаризам“, во кој меритократијата и заслугите биле запоставени.

Фестим Халили, поранешен вицепремиер за спроведување на Охридскиот договор, му честиташе на Али Ахмети за новиот мандат, но потенцираше дека ова е „момент за длабоко морално размислување“. Според него, многу интелектуалци се соочиле со „тивки попречувања“, додека на клучни позиции, особено во Тетово, биле поставувани поединци без значајни заслуги. „Партијата која сака да остане релевантна мора да ја врати меритократијата и заслугите како основен принцип и да создаде простор за оние кои се докажале со дела, а не со сервилност“, изјави Халили, критикувајќи го недостатокот на одговорност за четирите последователни изборни циклуси со загуби.

Валмир Азири, поранешен државен секретар за култура, го опиша конгресот како „претстава со организирани ракоплескања“. Тој истакна дека новите членови не се резултат на демократија, туку на внатрешна ротација која се прикажува како промена. „Довербата не се создава во затворени конгреси. Без вистинска одговорност, секој конгрес останува уште едно поглавје од истата потрошена приказна“, изјави Азири.

Ремзи Абдулахи, поранешен заменик-директор на УЈП, директно го нападна процесот на избор на кандидатите, нарекувајќи го „затворање на партијата“. „Кога одлуките се носат во затворени канцеларии без критериуми, се враќаме на менталитетот од комунизмот, каде еден човек одлучува за сите. Тоа е авторитаризам маскиран како реформа“, нагласи Абдулахи.

Линдита Ќазими, поранешна заменик-министерка за образование, остро реагираше поради непоканувањето на конгресот и упати јавни обвинувања против структурите на партијата, најавувајќи дека ќе одговори со дела за да ги „декласира“ оние кои ја исклучиле.

Беким Мурати, поранешен градоначалник на Сарај, ја опиша ситуацијата со метафора за куќа: „Новата фасада не ја спасува куќата од нејзините скапани темели. Овие имиња не беа избрани поради визија, туку за заштита на старото раководство. Ова не е реформа, туку рециклирање“.

Разочарување застана и кај претставниците од Скопје. Поранешниот советник во Шуто Оризари, Илјаз Лесковица, истакна дека градот останал без вистинска тежина во партијата. „Не може да се камуфлира неправдата направена кон Скопје. Денес мнозинството се во чевлите на Изет Меџити, како и пред четири години. Дури ни буквата ‘Р’ не остана од реформите во ДУИ“, рече Лесковица.

На конгресот, Арбер Адеми беше избран за генерален секретар на ДУИ, додека Фатон Ахмети премина во улогата потпретседател. Бујар Османи и Арбана Пашоли остануваат потпретседатели, а Еркан Арифи и Арта Билали-Зендели се нови потпретседатели. Неби Реџепи го замени Блерим Беџети како организациски секретар, додека во централното претседателство беа избрани 18 нови членови.

Сепак, според поранешните функционери, овие промени се повеќе симболични отколку суштински, оставајќи ги старите структури и стилови на раководење нетакнати.