Непознати детали за смртта на Тито: Последните зборови и борбата за живот
Некои од најинтригантните детали поврзани со смртта на Јосип Броз Тито излегоа во јавност дури децении подоцна. Борбата за неговиот живот траела со месеци, период во кој му била ампутирана ногата, а последните денови ги поминал во вештачка кома од која, всушност, никогаш не се разбудил.
Легендарната реченица на спикерот на Телевизија Белград, Миодраг Здравковиќ – „Умро је друг Тито“ – одекна низ сите републики на тогашната СФРЈ, оставајќи зад себе тага и неверување. Но, вистинските последни зборови на Тито беа откриени дури 36 години подоцна, благодарение на доктор Миломир Станковиќ, еден од последните сведоци на неговите последни денови.
Од што боледуваше Тито?
Во своите позни години, Тито се соочуваше со сериозни здравствени проблеми. Имаше хроничен висок крвен притисок и атеросклероза, состојба што води до стврднување на артериите и слабеење на срцето. Дополнително, боледуваше и од дијабетес, болест што значајно ја комплицираше неговата циркулација.
Овие проблеми кулминираа со појава на гангрена на нозете. Во јануари 1980 година, поради сериозноста на инфекцијата, беше донесена одлука за ампутација на неговата лева нога – обид да се спречи понатамошно ширење на инфекцијата. Сепак, и покрај напорите на лекарите, неговото здравје драстично се влошуваше.

Последните денови и сведоштвото на доктор Станковиќ
Тито ги помина последните недели во Универзитетската болница во Љубљана, каде што и почина на 4 мај 1980 година, во 15:05 часот. Имаше 88 години. Еден од младите лекари кои постојано беа покрај неговата постела, Миломир Станковиќ, ги забележувал сите медицински интервенции, терапии и состојби во кои се наоѓаше претседателот.
Дури во 2016 година, во својата книга „Тито меѓу животот и смртта“, Станковиќ за првпат ја сподели приказната за последните зборови на Тито.
„Кога сфати дека сè е изгубено, неговите последни зборови беа: ‘Што значи сето ова?’ Дали тоа се однесуваше на некои политички одлуки, или на разочараноста од лекарските ветувања – не знам. Но знам дека средината на февруари веќе не можеше да зборува, а до крајот беше во индуцирана кома“, сведочи Станковиќ.
Погребот на еден лидер
Следниот ден, на 5 мај, со Плавиот воз, ковчегот со посмртните останки на Тито беше пренесен од Љубљана во Белград. Илјадници граѓани во тишина и со солзи во очите минуваа покрај неговиот ковчег поставен во салата на Собранието на СФРЈ, искажувајќи последна почит на човекот кој ја водеше Југославија цели 35 години.
Погребот на Тито остана запаметен како една од најголемите државнички церемонии во 20. век – со присуство на над 200 светски лидери од сите делови на светот.