Научниците од биотехнолошката компанија Colossal Biosciences, со седиште во Далас, успеале да оживеат вид на волк кој исчезнал пред околу 12.500 години, правејќи го првото изумрено животно што повторно живее.

Во својот голем проект, тие создадоа три дурволк кученца – Ромулус, Рем и Калеси – користејќи античка ДНК, клонирање и технологија за уредување на гени, со што ги промениле гените на сивиот волк, најблискиот жив роднина на праисторискиот волк.

Волкот, познат како Aenocyon dirus, бил инспирација за волците прикажани во ТВ серијата „Игра на тронови“. Овој врвен предатор некогаш се движел низ Северна Америка и бил поголем од современите сиви волци, со малку поширока глава, густо светло крзно и посилна вилица.

Компанијата „Колосал“ веќе работи на оживување на мамутот, додото и тасманскиот тигар од 2021 година, но за првпат ја објавува својата работа за волкот. Бен Лам, ко-основач и извршен директор на Colossal, изјави дека ова е „огромен напредок и првиот од многуте успешни примери кои покажуваат дека нашата технологија функционира“.

Според Лам, тимот користел ДНК од заб стар 13.000 години и череп стар 72.000 години за да создаде здрави волци. Во соопштението од компанијата се истакнува дека објектот е сертифициран од Американското хумано друштво и е регистриран во Министерството за земјоделство на САД.

Научниците успеале да соберат два комплетни генома на Aenocyon dirus користејќи древна ДНК извлечена од фосили, кои потоа ги споредиле со геномите на живи каниди, како што се волците, чакалите и лисиците. Ова им овозможило да откријат генетски варијанти кои се специфични за волковите, како што се бели влакна и подолго, густо крзно.

Со помош на CRISPR технологијата, тимот направил 20 промени во 14 гени на сивиот волк, а потоа клонирал најперспективни клеточни линии и ги пренел во донаторски јајца. Ембрионите биле пренесени на сурогати, а три бремености довеле до раѓање на првиот изумрен вид во современото време. Сурогатите биле домашни кучиња, најчесто големи песови од мешана раса.

Според информациите од Colossal Biosciences, машките младенчиња Ромулус и Ремо се родени на 1 октомври 2024 година, додека женското кученце Калеси е родено на 30 јануари 2025 година.

Ово се најзагадените овошја и зеленчуци, а Македонците ги обожаваат.

Избегнувањето овошје и зеленчук кој е најмногу третиран со пестициди е важен чекор кон поздрав живот, а јагодите и спанаќот содржат најмногу отрови.

Овошјето и зеленчукот се клучни компоненти на здравата исхрана, но исто така е важно да бидат безбедни за јадење – што значи дека треба да бидат чисти од нечистотија и пестициди.

Секојдневно, од 2004. година, Работната група за животната средина (EVG), непрофитабилна организација која има за цел да ја направи животната средина поздрава, ја рангира неорганската храна со најмногу пестициди, нарекувајќи ги „12 највалкани“.

„Оваа година, утврдено е дека 75 проценти од сите испитани конвенционални свежи производи содржат остатоци од потенцијално штетни пестициди“, велат од EVG. „Но, за оние кои се на листата на „највалкани“, огромни 95 проценти од примероците содржат пестициди“, пренесува CNBC.

Јагодите и спанаќот повторно го заземаат првото и второто место на овогодишната листа. Посебно треба да се обрне внимание и на „големиот скок“ на грозјето.

„Некои пестициди се поврзани со проблеми кои вклучуваат абортуси, вродени дефекти и проблеми со учењето или развојот кај децата“, велат Центрите за контрола и превенција на болести.

Затоа, обрнете внимание на комплетната листа на овошје и зеленчук со најголеми количини на пестициди:

Јагоди

Спанаќ

Кељ

Грозје

Праски

Крушки

Јаболка

Пиперки

Цреши

Боровинки

Боранија

Главоболките се вообичаен проблем, но некои од нив можат да бидат знак на посериозни здравствени проблеми кои никогаш не треба да се занемарат.

Неурологот Стивен Алдер од Re:Cognition Health истакнува дека главоболките се чест симптом на тумори на мозокот, а се јавуваат кај 50 до 60 отсто од пациентите.

Механизмите преку кои туморите на мозокот предизвикуваат главоболки вклучуваат зголемен интракранијален притисок, директна иритација и промени во протокот на крвта.

„Туморите можат да заземат простор во черепот, предизвикувајќи отоци или блокирајќи протокот на крв, што води до зголемен притисок на мозокот. Покрај тоа, туморите можат да притискаат или да истегнуваат чувствителни ткива како што се крвните садови или нервите, предизвикувајќи болка. Туморите исто така можат да ја нарушат нормалната циркулација на крвта во мозокот“, рече неурологот.

Главоболките поврзани со тумор на мозокот имаат различни карактеристики кои можат да помогнат во нивното разликување. Еве пет клучни знаци на кои треба да се обрне внимание:

Стални главоболки кои се влошуваат

За разлика од вообичаените напнатостни главоболки или мигрени, главоболките предизвикани од тумор на мозокот имаат тенденција да се влошуваат со текот на времето. Овој напредок може да вклучува зголемување на интензитетот, зачестеноста или траењето на болката.

Главоболки наутро

Доктор и предавач на биомедицински науки на Универзитетот Централ Ланкашир вели дека долго лежење може да го зголеми притисокот во мозокот. Тоа значи дека лицата кои имаат тумор на мозокот може почесто да имаат главоболки наутро, по добар сон.

Болка во одредена област

Главоболките кои се локализирани во одреден дел на главата исто така можат да укажуваат на локацијата на туморот на мозокот, поради притисокот или блокираната течност.

Отпорност на лекови против болка

За разлика од вообичаените главоболки, главоболките поврзани со тумор на мозокот често не реагираат добро на лекови против болка без рецепт, како што се парацетамол, ибупрофен или аспирин. Овој недостаток на олеснување може да биде клучен предупредувачки знак.

Други симптоми

Главоболките предизвикани од тумор на мозокот често се придружени со други симптоми кои укажуваат на зголемен интракранијален притисок или директни ефекти на мозокот. Ова може да вклучува мачнина и повраќање, како и промени во видот (замаглен или двојно гледање), напади, слабост на мускулите или утрнување.

Кога да побарате помош

Доктор Алдер нагласува дека ако главоболките се повторуваат и се разликуваат од вообичаените главоболки, важно е да се консултирате со специјалист.

Главоболките придружени со невролошки симптоми, како што се утрнување, слабост или тешкотии во говорот, треба да се испитаат. Серизно тешки главоболки кои не реагираат на конвенционално ублажување на болката исто така бараат медицинска помош.