Се случуваат забрзани геополитички промени кои ќе се одразат на Балканот“: Одговорот на Вучиќ и Орбан за воена соработка воопшто не е изненадување
Србија и Унгарија потпишаа договор за соработка во областа на одбраната. Ова доаѓа по декларацијата за воена соработка меѓу Хрватска, Албанија и Косово, која во Белград беше оценета како провокација. Дали е тоа само реторика? За дел од српската јавност во светот и во Европа се случуваат забрзани геополитички промени кои дополнително ќе се одразат на Балканскиот Полуостров. Знак прашалник е каде ќе се утврдат новите граници на зоните на влијание на светските сили, дали ЕУ е воопшто сила и што ќе се случи со НАТО алијансата, особено каква е судбината на европскиот дел од НАТО. Според независниот новинар и аналитичар Милутин Миша Илиќ, ако Турција како членка на Алијансата може да направи воен сојуз со Азербејџан, кој не е во НАТО, што ја спречува Унгарија во иднина да влезе во воен сојуз со Србија и другите од соседството според истите критериуми (верски) што веќе споменатите Турција и Азербејџан ги практикуваа за војната против Ерменија.
-Сепак, обемниот договор за воена соработка (дури 79 заеднички активности) меѓу Унгарија и Србија се уште не е воен сојуз со обврзувачки членови од договорот, а во врска со напад на една од земјите потписнички. Општо познато е дека унгарските специјалци имале заеднички вежби со полицијата на Република Српска во времето на изрекувањето на пресудата на Милорад Додик. Веројатно тоа беше одамна договорен датум за заеднички вежби, но Унгарците не ги откажаа поради ситуацијата, туку напротив се обидоа да донесат многу поголем број антитерористички специјалци од договореното. Лично, мислам дека одговорите на сите напори на Турција на Ердоган да ја врати Отоманската империја ќе предизвикаат сè пожестоки реакции од христијанскиот свет на Централна Европа и на Балканот. Ердоган моментално ја ужива тајната поддршка на Велика Британија, на која и е потребна неговата пешадија поради новонастанатата ситуација во Европа, оценува Илиќ.
Милутин Илиќ
Велика Британија, додава тој, која, како што вели, делумно праведно доби муслимански господари од муслимански робови, изразува подготвеност да му помогне на Ердоган на Балканот за да не го придобие за неговите цели во регионот на Црното Море.
-Инаку, Хрватите низ историјата се едни од ретките христијански европски народи кои склучувале воени сојузи со радикалните исламисти против другите христијански народи, а овој нивен сојуз со Албанија и одметнатата српска покраина воопшто не е изненадување. Друг значаен момент е тоа што Србија и Унгарија плус Словачка се земјите кои на прво место водат суверенистичка политика и силно се спротивставуваат на глобализмот, кој ги принудува старите традиционални народи да се спојат во таа чудна идеологија. Би рекол дека тоа се видливите ефекти од разни тајни разговори и разработка на варијанти во однос на новата геополитичка распределба на зоните, посочува соговорникот.
Потпишан е документ со кој се операционализира и прецизира договорот за стратешка соработка меѓу Србија и Унгарија во областа на одбраната, постигнат во 2023 година, изјави претседателот Александар Вучиќ по потпишувањето. Тој посочи дека клучен елемент на тие односи е воената соработка, што се рефлектира во спроведувањето на билатерални и мултинационални вежби, воено-воена и воено-техничка соработка во делот на набавка на вооружени системи и опрема. Претседателот на Србија смета дека ова е чекор поблиску до воен сојуз меѓу двете земји, но дека за тоа треба да се изјаснат и унгарската страна, како и унгарскиот и српскиот парламент. За ова веројатно се прашува и НАТО, бидејќи Унгарија е негова членка.
Договорот, значи, не е голема новина, но доаѓа по декларацијата за воена соработка меѓу Хрватска, Албанија и Косово, која во Белград беше оценета како провокативна. Оттука, потпишувањето на документот со Унгарија може да се смета како одговор на Белград на таа иницијатива, што може да се смета и како продолжение на натпреварувањето на Вучиќ со Хрватска.
Косово и двете земји од регионот на Западен Балкан кои се дел од Организацијата на Северноатлантскиот договор (НАТО), Албанија и Хрватска, оваа недела потпишаа декларација за продлабочување на соработката во областа на одбраната и безбедноста.
Без конкретни детали, министрите за одбрана на трите земји порачаа дека ќе ја зголемат интероперабилноста на нивните армии преку едукација, обука и заеднички вежби, како и дека ќе се вклучат во борбата против хибридните закани, но и ќе ги координираат политиките за евроатланска интеграција.
Србија го сметаше тоа за чекор што ја „поткопува регионалната стабилност“ и како закана за нејзиниот „територијален интегритет“, додека Косово рече дека иницијативата не треба да се гледа како закана за никого, туку дека треба да се прифати како порака дека трите држави ќе бидат обединети пред секој предизвик или закана.
Ново вооружување во Приштина – САД испорачуваат хаубици
Американскиот производител на воена опрема AM General и Министерството за одбрана на Република Косово, официјално постигнаа тригодишен рамковен договор за директна продажба , со кој Косовските безбедносни сили ќе се опремат со мобилни хаубици Hawkeye од 105 мм.
Според соопштението на компанијата, договорот опфаќа хаубици Hawkeye монтирани на шасија HUMVEE, како и дополнителни возила за логистичка и оперативна поддршка, со што значително се зајакнува мобилноста и огнената моќ на косовските сили.
„Со особена гордост ја објавуваме успешната продажба на системот HUMVEE Hawkeye на Министерството за одбрана на Косово. Оваа соработка ја потврдува нашата посветеност на развој и испорака на напредни решенија кои одговараат на современите воени предизвици“, изјави Џон Чедборн, извршен потпретседател за развој на бизнисот во AM General.
Системот Hawkeye комбинира топ од 105 мм со стандардната платформа HUMVEE, користејќи напредна технологија со низок отскок, што овозможува висока прецизност и стабилност при огнено дејство. Според компанијата, системот може да се распоредува, да отвори оган и повторно да се премести за помалку од 90 секунди.
Оваа способност за брзо „пукај и бегај“ дејствување значително ја зголемува преживливоста на единиците на бојното поле, особено во услови на контра-батериски оган, во споредба со класичните влечени артилериски системи, кои бараат значително повеќе време за распоредување и повлекување.
Со овој договор, Косово прави уште еден чекор кон модернизација на своите безбедносни капацитети, додека AM General ја зацврстува својата позиција како клучен снабдувач на мобилни артилериски решенија на глобалниот пазар.
Рама поддржува ограничување на правото на вето за новите членки на ЕУ
Албанскиот премиер Еди Рама оцени дека предложената идеја на Европската Унија за ограничување на правото на вето на новите членки на почетокот од нивното членство е „добра“. Предлогот има за цел да ги смири скептичните главни градови кон проширувањето на Унијата.
„Мислам дека е добра идеја“, изјави Рама за „Политико“ пред самитот ЕУ-Западен Балкан. Тој додаде дека несогласувањата во ЕУ се неизбежни, но дека пристапот на Албанија ќе се разликува од оној на Унгарија кога станува збор за блокирање на политиката на Унијата.
Рама потенцираше дека новите членки треба отворено да ги искажуваат своите ставови, но на крајот да се придржуваат кон колективните одлуки. Албанија се смета за еден од фаворитите за полноправно членство, со цел да стане членка на ЕУ до 2030 година.
ЕУ ја укинува блокадата кон Косово: 205 милиони евра помош наскоро достапни
Европската Унија одлучи да ги укине сите санкции против Косово до крајот на јануари 2026 година, што ќе овозможи на земјата да добие 205 милиони евра помош на почетокот на новата година. Одлуката следи по мирната транзиција на локалната власт во северните општини со мнозинство Срби.
Санкциите, кои досега предизвикаа штета од над 613 милиони евра, се однесуваа на клучни сектори како животната средина, енергетиката, дигитализацијата и културата.
Претседателката на Косово, Вјоса Османи, преку социјалните мрежи изрази благодарност до лидерите на ЕУ и сите партнери на Косово за признавањето на посветеноста на земјата во овие процеси.