Свет

Џеј Ди Венс: Мојата порака до Европа – Америка не сака континент вазал

„Не мислам дека ако Европа е понезависна тоа е лошо за Соединетите Држави – тоа е добро за Соединетите Држави“, вели американскиот потпретседател

Има барем еден мејнстрим европски политичар чиј фан е Џеј Ди Венс: иконскиот француски повоен лидер Шарл де Гол.

Во интервју за британската веб-страница за вести и мислење UnHerd, американскиот потпретседател рече дека Де Гол – кој го предводеше францускиот отпор во Втората светска војна против нацистите и беше претседател од 1959 до 1969 година – има право кога станува збор за европската воена независност.

Де Гол „ги сакаше Соединетите Американски Држави“, рече Венс, „но [тој] го препозна она што јас секако го препознавам, дека не е во интерес на Европа и не е во интерес на Америка, Европа да биде постојан безбедносен вазал на Соединетите Држави“.

Коментарите на Венс пристигнуваат додека администрацијата на претседателот Доналд Трамп постојано ги прозива европските престолнини поради нивното претерано потпирање на американската воена моќ за сопствена одбрана, додека постојано навестува дека САД нема да им помогнат на сојузниците во НАТО кои не инвестираат во сопствената безбедност. Американскиот секретар за одбрана Пит Хегсет, исто така, предупреди дека американското воено присуство во Европа не е „вечно“.

Трамп сака земјите од НАТО да потрошат 5 отсто од својот БДП на одбраната – што е нагло зголемување од сегашната цел на Алијансата од 2 отсто, која треба да се зголеми на самитот во Хаг ова лето.

„Не мислам дека ако Европа е понезависна тоа е лошо за Соединетите Држави – тоа е добро за Соединетите Држави“, рече Венс. „Само навраќање низ историјата, мислам – искрено – Британците и Французите беа секако во право во нивните несогласувања со Ајзенхауер за Суецкиот канал“.

Во 1950-те, американскиот лидер Двајт Ајзенхауер ги принуди Лондон и Париз, пред Де Гол да стане претседател, да се повлечат од воената интервенција за да ја вратат контролата врз Суецкиот канал од Египет, што беше клучно за економските и колонијалните интереси на земјите.

Со исклучок на Британија, Франција и Полска, „повеќето европски нации немаат војска што може да обезбеди нивна разумна одбрана“, тврди Венс. „Реалноста е – тоа е безусловно да се каже, но исто така е точно – дека целата безбедносна инфраструктура на Европа, за целиот мој живот, беше субвенционирана од Соединетите Американски Држави“.

Де Гол, чие размислување го обликуваше Суец, честопати предупредуваше дека Европејците треба да бидат понезависни од САД и работеше на тоа да ја направи француската војска поавтономна, вклучително и со развивање нуклеарно оружје и моќна одбранбена индустрија. Тој инспирираше децениски притисок за она што сегашниот француски претседател Емануел Макрон сега го нарекува „стратешка автономија“.

Венс исто така размислуваше за европскиот одговор на американската инвазија на Ирак во 2003 година, која според него се претвори во „стратешка катастрофа“.

Додека САД се подготвуваа да го нападнат Ирак во 2003 година, многу европски нации, вклучително и Франција и Германија, се спротивставија на упадот, додека Британија ги поддржа САД.

Тој рече дека „многу европски нации беа во право“ што се сомневаа во војната во Ирак и тврди со скудни докази дека Европа можеше да ја запре доколку „бише малку понезависна и малку поподготвена да застане“.

Потпретседателот – кој претходно започна жестоки напади на стариот континент поради миграцијата и слободата на говорот – се обиде да ублажи дел од неговите критики нагласувајќи ја својата „љубов“ кон Европа.

„Ги сакам европските луѓе. Повеќепати реков дека мислам оти не можете да ја одделите американската култура од европската култура“, рече тој. „Ние сме во многу нешта производ на филозофии, теологии и, се разбира, моделите на миграција што излегоа од Европа што ги лансираа Соединетите Американски Држави“.

Но, додаде Венс, „европските лидери радикално недоволно инвестираа во безбедноста и тоа мора да се промени“.

Тој, исто така, повторно испрати отровни стрели кон украинскиот претседател Володимир Зеленски, што е најновиот чин во војната на зборови меѓу двајцата политичари, која започна со нивната остра размена на Овалната соба во февруари, кога Венс го обвини Зеленски за „непочитување“.

Во интервју за американската информативна програма „60 минути“ во неделата, Зеленски го обвини потпретседателот дека „некако ја оправдувал“ руската инвазија и станал плен на дезинформациите на Москва.

Венс возврати, велејќи дека „некако еапсурдно Зеленски да ѝ каже на [американската] влада, која моментално ја држи целата негова влада и воените напори заедно, дека некако сме на страната на Русите“.

Тој, исто така, повтори дел од неговите критики на европските лидери за миграцијата и интеграцијата, велејќи дека „европското население продолжува да повикува за поразумни економски и миграциски политики, а лидерите на Европа продолжуваат да минуваат низ овие избори и продолжуваат да им нудат на европските народи спротивното од она за што се чини дека гласале“.

Тој, исто така, повика на посилна Европа, велејќи: „Не сакам Европејците да прават се што ќе им кажат Американците. Мислам дека тоа не е во нивен интерес, ниту мислам дека е во наш интерес“.

Свет

Израелскиот премиер го предупредува Сиднеј: Признавањето на Палестина ја поттикнува омразата кон Евреите

Светот е ужаснат по вчерашниот терористички масакр на идиличната плажа Бонди во Сиднеј, кој однесе најмалку 15 невини животи. Додека глобалните лидери испраќаат сочувство, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху отиде чекор понатаму, упатувајќи жестоки и директни обвинувања кон австралиската влада, тврдејќи дека нејзиниот неуспех да се справи со антисемитизмот е директен пат кон трагедијата, јавува The Guardian.

Нетанјаху не штедеше зборови во нападот. Тој шокираше со тврдењето дека уште во август му пишал на својот австралиски колега Ентони Албанез, предупредувајќи го дека одлуката на Канбера да признае палестинска држава „додава масло на огнот на антисемитизмот“. Според Нетанјаху, овој потег „ги охрабрува оние што им се закануваат на австралиските Евреи и ја разгорува омразата кон Евреите што сега се крие на вашите улици“.

„Вашата влада не направи ништо за да го спречи ширењето на антисемитизмот во Австралија. Не направивте ништо за да ги потиснете клетките на мракот што растеа во вашата земја. Не презедовте никакви мерки. Дозволивте болеста да се шири, а резултатот се ужасните напади врз Евреите што ги видовме денес“, изјави Нетанјаху, обвинувајќи го Албанез дека „ја заменил слободата со слабост, а попуштањето со поголемо попуштање“.

Сепак, Нетанјаху накратко го пофали храбриот муслиман – очевидец кој успеал да му го одземе пиштолот на еден од напаѓачите, спречувајќи смрт на „невини Евреи“. „Но, во моментов сме загрижени за нашиот народ, нашата безбедност и нема да молчиме“, заклучи тој.

Од целиот свет пристигнуваат пораки на недвосмислена осуда на терористичкиот чин, особено потенцирајќи го неговиот антисемитски карактер, бидејќи нападнати биле еврејски семејства кои ја славеле првата ноќ на Ханука.

Израелскиот претседател Исак Херцог во видео порака истакна дека „гнасните терористи намерно ги таргетирале невини еврејски семејства“.

Доналд Трамп го нарече нападот „ужасен антисемитски напад“, додека државниот секретар Марко Рубио изјави: „Антисемитизмот нема место на овој свет“.

Британскиот премиер Кир Стармер веста ја нарече „длабоко вознемирувачка“, а Кралот Чарлс и Кралицата Камила изразија „згрозеност и тага од најстрашниот антисемитски терористички напад“.

Премиерот на Нов Зеланд, Кристофер Луксон, шокиран од сцените, порача: „Австралија и Нов Зеланд се повеќе од пријатели, ние сме семејство“.

Володимир Зеленски, премиерот на Украина изрази „солидарност“ и порача: „Теророт и омразата никогаш не смеат да надвладеат“.

Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, на Икс напиша дека е „згрозен и го осудува денешниот гнасен смртоносен напад“.

Свет

Удар врз медиумските слободи: судот во Хонг Конг го осуди Џими Лаи, можна доживотна казна

Во случај што одекна низ целиот свет како уште еден удар врз слободата на печатот во Хонг Конг, судскиот процес против медиумскиот тајкун Џими Лаи кулминираше со шокантна пресуда: 78-годишниот основач на продемократскиот весник „Епл дејли“ е прогласен за виновен по сите три точки од обвинението, вклучувајќи го и „заговорот за дослух со странски сили“ и „објавување бунтовнички материјали“.

И покрај неговото упорно изјаснување за невин, Лаи сега се соочува со најстрашната можна казна – доживотен затвор. Датумот за изрекување на казната допрва треба да биде утврден, оставајќи ја судбината на еден од најжестоките критичари на Пекинг во неизвесност.

Ова монументално судење, кое започна во декември 2023 година, го надмина првичното времетраење за повеќе од двапати, истегнувајќи се на над 150 дена сослушувања пред да заврши кон крајот на август. Целиот процес е директна последица на сеопфатниот Закон за национална безбедност наметнат од Пекинг, закон кој ефективно ги криминализира сите активности што власта ги толкува како бунт или субверзија.

Весникот „Епл дејли“, животен проект на Лаи и симбол на продемократското движење, беше насилно затворен во 2021 година откако властите ја искористија оваа легислатива за да започнат истраги.

Пресудата веднаш предизвика бран на остра критика од меѓународната заедница и застапниците за човекови права.

Елејн Пирсон, директорка за Азија во Хјуман рајтс воч, не ги штедеше зборовите:

„Осудата на Џими Лаи под лажни обвиненија по пет години самица е сурова и пародија на правдата. Кинеската и владите на Хонг Конг мора да платат цена за нивните непопустливи напори да го замолчат печатот.“

Таа апелираше случајот итно да се отфрли, а Лаи, кој веќе има поминато повеќе од пет години зад решетки за претходни случаи, веднаш да биде ослободен.

И Комитетот за заштита на новинарите го обнови својот повик за итно и безусловно ослободување на тајкунот, нагласувајќи дека Лаи (кој има и британски пасош) се соочува со здравствени проблеми, вклучувајќи дијабетес, и е држен во самица.

Оваа пресуда ја запечатува судбината на еден од последните независни гласови во Хонг Конг и испраќа застрашувачка порака за иднината на граѓанските слободи и медиумската слобода во овој град.

Свет

ТРАГЕДИЈА ВО КОЛУМБИЈА: најмалку 16 жртви откако автобус со матуранти падна во бездна

Најмалку 16 лица го загубија животот во тешка сообраќајна несреќа во Колумбија, откако автобус кој превезувал матуранти излетал од планински пат и паднал во длабока провалија, соопштија локалните власти.

Несреќата се случила во рурално подрачје со стрмни кривини и ограничена видливост, каде автобусот, според првичните информации, ја изгубил контролата и завршил во бездна. Во возилото се наоѓале ученици кои се враќале од училишна екскурзија, како и неколку возрасни придружници.

Покрај загинатите, има и повеќе повредени лица, дел од нив со тешки телесни повреди, кои се пренесени во блиските болници. Спасувачките екипи со часови интервенирале на тешко пристапниот терен, користејќи специјална опрема за извлекување на повредените и телата на жртвите.

Локалната полиција и обвинителството отворија истрага за да се утврдат точните причини за несреќата. Се испитува дали станува збор за технички дефект на автобусот, човечка грешка или лоши услови на патот.

Колумбиските власти прогласија ден на жалост, а од државниот врв беа упатени сочувства до семејствата на загинатите. Трагедијата повторно ја отвори дебатата за безбедноста на сообраќајот на планинските патишта во земјата.