Свет

Британците со тајно оружје – научната фантастика станува реалност!

Британската војска успешно собори рој беспилотни летала за прв пат користејќи оружје кое работи со помош на радио бранови, пишува „Телеграф“. Во најголемата вежба досега на британски војници насочена кон борба против роеви дронови, тимот успешно лоцираше, насочи и онеспособи роеви дронови користејќи ново оружје за насочена енергија развиено во Обединетото Кралство.

Неодамнешното тестирање, спроведено на воен полигон во Западен Велс, вклучуваше употреба на оружје што емитува радиофреквенција – систем познат како оружје со радиофреквентна насочена енергија (RF DEW). Докажано е дека е способен да неутрализира повеќе цели истовремено, речиси моментално.

Уредот користи високофреквентни радио бранови за да ги наруши или оштети електронските компоненти во дроновите, предизвикувајќи нивно паѓање или прекинување на правилното функционирање.

Британската влада досега инвестираше повеќе од 40 милиони фунти во истражување на системот RF DEW. Ваквото оружје може да неутрализира воздушни цели на растојанија до 1 километар и е ефикасно против закани на кои не можат да се мешаат други техники на електронско војување.

За време на успешното тестирање, војската собори два роја дронови во една операција, а во сите фази од тестирањето, вкупно повеќе од 100 дронови беа следени, нападнати и онеспособени со помош на овој систем.

Наредникот Мајерс, виш оператор на системи за беспилотни летала од 106-от полк на Кралската артилерија, стана првиот британски војник кој собори беспилотни летала користејќи радиофреквентно оружје.

„RF DEW е исклучително интересен концепт. Системот се покажа како лесен за учење и едноставен за користење. Доколку дострелот и моќноста дополнително се развијат, тој би можел да стане исклучително вреден дел од повеќеслојната воздушна одбрана“, рече Мајерс.

Цената на едно пукање е само 10 пени, што британското Министерство за одбрана го истакна како клучна предност. RF DEW е исклучително економичен додаток на конвенционалните ракетни системи за противвоздушна одбрана.

Успешниот тест доаѓа во време кога роеви беспилотни летала се повеќе се користат во борбите на фронтот, особено во Украина. Според британската Агенција за одбранбено разузнавање, Украина минатата година морала да се одбрани од повеќе од 18.000 дронови.

Британската влада планира од буџетската 2025/2026 година да се издвојат најмалку 10 проценти од буџетот за набавка на воена опрема за развој на напредни технологии, како дел од националната програма План за промени, со која се зајакнува безбедноста на земјата. Претходно оваа година, министерот за одбрана вети дека ќе ги зголеми трошоците за одбрана на 2,5 проценти од БДП до април 2027 година.

Марија Игл, министерка за одбранбени набавки и индустрија, изјави: „Ова важно испитување ја покажува моќта на британските иновации, водена од домашната индустрија, технолошките компании и научниот талент. Продолжуваме да го зајакнуваме нашиот одбранбен сектор со додавање на најсовремени капацитети за да ја одржиме Велика Британија безбедна дома и силна во странство, а воедно да ја направиме одбраната двигател на економскиот раст во градовите низ целата земја.“

Свет

Украина добива 90 милијарди евра – ЕУ: Русија ќе ги плати парите

Лидерите на Европската Унија постигнаа договор за одобрување на бескаматен заем од 90 милијарди евра за Украина, со кој на Киев му се обезбедува финансиска стабилност за наредните две години. Според договорот, кредитот ќе започне да се враќа дури откако Русија ќе исплати репарации за штетите предизвикани од инвазијата.

Одлуката се толкува како јасна политичка и финансиска порака дека трошокот за обновата на Украина на крајот ќе падне врз агресорот, додека Европа презема улога на гарант за функционирањето на украинската држава во услови на војна.

Претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, истакна дека договорот испраќа три јасни пораки: дека Русија не ги остварила своите цели, дека Европа останува цврсто со Украина и дека Москва мора да се врати на преговарачката маса. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, порача дека целта е постигнување праведен и траен мир, а средствата се наменети за покривање на најитните буџетски потреби на Киев.

Првичната идеја заемот директно да се финансира од замрзнатите руски средства беше изменета поради резервите на Белгија, каде што се чува најголемиот дел од тие пари. Белгискиот премиер Барт де Вевер изјави дека средствата остануваат замрзнати и дека на крајот ќе бидат искористени за обнова на Украина, нагласувајќи дека никој во ЕУ не сака тие пари повторно да се вратат во Москва.

За да се обезбеди консензус, Словачка, Унгарија и Чешка беа изземени од каква било одговорност поврзана со отплатата на заемот, со што беше избегната можна блокада на одлуката.

Паралелно со европските финансиски чекори, САД интензивираат дипломатски активности. Американскиот претседател Доналд Трамп ја повика Украина побрзо да се движи кон мировен договор, предупредувајќи дека одложувањата носат огромни човечки загуби. Тој изјави дека секој месец гинат илјадници војници и дека постои опасност Русија да ја смени позицијата доколку процесот се развлекува.

Во рамки на таканаречениот ревидиран мировен план, викендов во Мајами се очекува средба меѓу претставници на администрацијата на Трамп и советник на рускиот претседател, по неодамнешните разговори на американските пратеници со украински и европски претставници во Берлин.

Свет

Рускиот гас под закана: Америка го движи енергетскиот курс на Балканот

Американскиот претседател Доналд Трамп го потпиша новиот закон, кој ја става енергетската независност на Западен Балкан од рускиот гас и нафта во центарот на националниот интерес на САД. Со потпишувањето на Законот за овластување за национална одбрана за фискалната 2026 година, Вашингтон јасно сигнализира дека зависноста од руските енергетски извори веќе не е прифатлива.

Станува збор за Законот за овластување за национална одбрана за фискалната 2026 година, кој директно ја адресира зависноста на земјите од регионот од рускиот гас и нафта – потег кој ќе има директно влијание врз Србија и соседните земји.

Според медиумските извештаи, законот во својата содржина го истакнува следново:

Во точка 16 се нагласува дека „зависноста на земјите од Западен Балкан од руски фосилни горива и природен гас ги врзува нивните економии и политики со Москва, попречувајќи ги нивните амбиции за приклучување кон Европската Унија“.
Точка 17 директно го декларира интересот на САД: „Намалувањето на зависноста од руски извори на енергија на земјите од Западен Балкан е од национален интерес за САД“.
Во точка 18 се предупредува дека „растечкото влијание на Кина во регионот може да има штетно влијание врз стратешката конкуренција, демократијата и економската интеграција на Европа“.

Со овој закон, Вашингтон испраќа јасна порака: енергетската независност на Западен Балкан од Русија и ограничувањето на кинеското влијание се прашања од висока геополитичка важност, кои директно ги засегаат интересите на САД во регионот.

Свет

Меѓусебни напади со дронови меѓу Русија и Украина: Гори хемиска фабрика во Русија

Русија и Украина во текот на ноќта извршија масовни меѓусебни напади со беспилотни летала, при што во Русија беа пријавени пожари, прекини на струја и греење, а во Украина удари на повеќе локации.

Руските власти соопштија дека противвоздушната одбрана пресретнала и уништила 94 украински дронови над седум региони. Најголем дел од нив биле соборени над Ростовската, Белгородската и Воронешката област, како и над Самарската и Астраханската област, Каспиското и Азовското Море.

Во градот Орјол, според локални извори, дронови ја погодиле термоелектраната-топлана, што довело до прекини во снабдувањето со греење, струја и топла вода. Локалните власти потврдија дека поради ситуацијата е прекината наставата во училиштата и градинките во еден дел од градот.

По нападите избувна и пожар во хемиската фабрика „ТолјатиАзот“ во Самарската област, една од најголемите фабрики за производство на амонијак во светот. Пристапните патишта кон фабриката биле затворени, а причините за пожарот сè уште се утврдуваат.

Прекини на електричната енергија се пријавени и во Ростовската област, каде што, според регионалните власти, биле оштетени далекуводи и цивилни објекти во неколку населени места. Повредени лица, според официјалните информации, нема.

Истовремено, руските сили во текот на ноќта лансирале околу 160 беспилотни летала кон Украина, меѓу кои и дронови од типот „Шахед“. Украинската противвоздушна одбрана соопшти дека успеала да собори или електронски да онеспособи 108 дронови, но и покрај тоа биле регистрирани погодоци на 23 локации.

Украинските власти предупредија дека нападите продолжуваат и дека дел од руските дронови и понатаму се наоѓаат во воздушниот простор на земјата.