Свет

Проектот вреден 34 милијарди долари кој засекогаш ќе ја промени Европа – што гради Полска?

Полска гради мегапроект вреден 34 милијарди долари – нов транспортен центар што ќе ја поврзува Европа

Полска станува клучна точка во идната транспортна мрежа на Европа, благодарение на грандиозниот проект „Централно комуникациско пристаниште“ (ЦКП), вреден 34 милијарди долари. Овој мултимодален сообраќаен центар – кој ќе опфати воздушен, железнички и патен транспорт – се гради 40 километри западно од Варшава, и претставува најголема инфраструктурна инвестиција во историјата на земјата.

Проектот се простира на површина од над 2.600 хектари и ќе може да опслужи 40 милиони патници годишно во првата фаза, со можност за проширување до 100 милиони. Дизајниран од „Фостер + Партнерс“, ЦКП ќе има две писти, брза железничка и автобуска станица, поврзани во еден интермодален центар.

ЦКП ќе биде почетна точка за новата Y-линија – систем на брзи возови што ќе ги поврзе Варшава, Лоѓ, Вроцлав и Познањ, и ќе се прошири кон Чешка и Балтикот преку „Рејл Балтика“. Целта е патување низ Полска за максимум 100 минути, со возови кои ќе се движат со 320 км/ч.

Новата локација значително го намалува влијанието врз локалното население – од 300.000 жители погодени од бучавата кај аеродромот „Шопен“, бројката се сведува на околу 20.000. Поголемиот дел од куќите на теренот се веќе откупени преку доброволна програма.

Покрај аеродромот, ќе се изградат и две нови урбани јадра – „Карго сити“, логистички центар на запад, и „Аеродром сити“, комерцијална зона со хотели, канцеларии и трговски објекти на исток.

По промената на владата во 2023 година, проектот беше ревидиран, а новата цел е првата фаза да се заврши до 2032 година. Дополнителни 650 милиони долари ќе бидат вложени во нова автопатска крстосница за пристап до ЦКП. Сѐ уште не е јасно каква ќе биде идната намена на аеродромот „Шопен“, но се очекува сообраќајот постепено да се пренасочи кон новиот транспортен центар.

Свет

Карлсон тврди: Можно е Трамп вечерва да најави воен судир со Венецуела

Американскиот новинар Такер Карлсон изјави дека постои можност американскиот претседател Доналд Трамп вечерва да ѝ објави војна на Венецуела, повикувајќи се на информации добиени од член на американскиот Конгрес.

Во подкастот „Sudging Freedom“, Карлсон рече дека на конгресмени им било соопштено дека војната е „неизбежна“ и дека наводно би можела да биде објавена во вечерашното обраќање на претседателот за состојбата на нацијата, закажано за 21 часот по источно време.

„На членовите на Конгресот вчера им беше кажано дека војната е неизбежна и дека ќе биде објавена вечерва во 9 часот. Кој знае дали тоа навистина ќе се случи. Не знам и не сакам да претерувам со информации кои и самиот ги имам во ограничена мера. Но, еден член на Конгресот ми го кажа ова утрово“, изјави Карлсон.

Во меѓувреме, САД се подготвуваат за обраќањето на претседателот Трамп до нацијата, кое привлекува големо внимание поради шпекулациите за можни крупни надворешнополитички најави.

Свет

Москва најавува тужби против европски банки поради замрзнатите средства

Централната банка на Русија најави дека ќе покрене судски постапки против европски банки во руски арбитражен суд, барајќи надомест за, како што наведува, нелегалното блокирање и обидите за користење на нејзините замрзнати средства.

Во соопштението на регулаторот се истакнува дека Банката на Русија ќе бара обештетување за целосниот износ на замрзнатите средства, како и за изгубениот приход што произлегол од нивното блокирање. Овој чекор, според институцијата, е дел од пошироката стратегија за заштита на нејзините финансиски интереси.

Најголемиот дел од руските средства што се под санкции се наоѓаат на сметките на белгискиот депозитар Euroclear. Според финансиските извештаи, вкупната вредност на средствата на Euroclear Bank на крајот на септември изнесувала 227 милијарди евра, од кои 193 милијарди евра се поврзани со санкционирани руски средства.

Руската централна банка веќе поднела тужба против Euroclear во московскиот арбитражен суд, обвинувајќи ја институцијата за „нелегални дејствија“ и оспорувајќи ги плановите на Европската Унија за користење на замрзнатите руски средства. Во тужбата се бара исплата од 18,1 билиони рубљи, односно околу 192,2 милијарди евра.

Според дипломатски извори во Брисел, околу 18 милијарди евра од замрзнатите средства се чуваат на сметки во неколку француски приватни банки. Дополнителни износи се депонирани и во германски банки, како и на сметки во Шведска, Кипар и Луксембург.

Весникот Фајненшл тајмс, повикувајќи се на неименувани извори, објави дека околу седум милијарди евра од руските средства се наоѓаат и во приватни банки во Белгија.

Свет

КЛУЧЕН СОСТАНОК ЗА СУДБИНАТА НА УКРАИНА

Челниците на Европската унија се среќаваат денеска во Брисел на еден од најнапнатите самити во последните години, со цел да се договори клучна одлука за финансирање на Украина за 2026. и 2027. година.

Клучни информации:

Премиерот на Белгија: „Не сакаме сами да го носиме ризикот, бараме неограничени гаранции.“
Премиерот на Полска, Туск: „Става е едноставна: или пари денес, или крв утре.“
Главното прашање: Како да се обезбедат најмалку 90 милијарди евра за финансирање на Украина во следните 2 години, по повлекувањето на САД од делот од помошта.
На маса е таканаречениот репарационен заем, кој би се темелел на замрзнатата имотна сопственост на Руската централна банка и би овозможил на Украина беспроцентен заем преку Европската комисија.
Белгија засега предводи отпор на планот поради правниот ризик поврзан со Euroclear, каде се наоѓа поголемиот дел од руската имотна сопственост.
Унгарија тврди дека планот со руска имотна сопственост е повлечен, додека високи функционери на ЕУ наведуваат дека тој сè уште е актуелен.
Европската комисија и дел од земјите-членки предупредуваат дека самитот мора да заврши со договор, бидејќи неуспехот на планот би ја оставил Украина без клучни средства и Белгија без заштита од правни ризици.