Свет

Трамп ја налути Индија, Пакистан слави: Примирјето предизвикува нови тензии

По четири дена од најжестоките судири меѓу Индија и Пакистан во последните 50 години, придружени со закани за употреба на нуклеарно оружје, американскиот претседател Доналд Трамп во саботата изјави дека двете земји постигнале „целосно и непосредно примирје“.

Но, изјавата на Трамп, објавена на неговата социјална мрежа Truth Social, ги изненади и налути високите индиски претставници во Њу Делхи. Според агенцијата „Блумберг“, гневот не произлегува само од американските обиди да се деескалира конфликтот, туку и од начинот на кој Трамп ја третираше ситуацијата.

Разговорите меѓу двете страни се воделе тајно, и покрај размената на ракетни и дрон напади кои ги погодувале воените бази на двете земји – што претставува најинтензивен конфликт по војната во 1971 година. Индија е особено револтирана поради тоа што Трамп со својата изјава, според нив, го засенил премиерот Нарендра Моди, ја поткопал индиската позиција дека спорот за Кашмир мора да се решава билатерално и – можеби најчувствително – ги ставил Индија и Пакистан во еднаква рамка, иако Индија има далеку посилна економија и дипломатска тежина.

Остро реагираше и познатиот националистички новинар Арнаб Госвами, еден од најгласните поддржувачи на Моди. Во својата вечерна емисија тој повика на остар воен одговор, по нападот во градот Пахалгам, под индиска контрола во Кашмир, каде на 22 април беа убиени 26 лица – претежно туристи. Индиската влада го оцени нападот како најтежок терористички чин по нападите во Мумбаи во 2008 година и директно го обвини Пакистан, кој, пак, ја негираше вмешаноста.

Иако финансиските пазари го поздравија примирјето, останува нејасно дали тоа ќе трае. Неколку часа по изјавата на Трамп, двете страни пријавија нови напади со дронови долж т.н. Линија на контрола – фактичката граница во Кашмир. Сепак, во неделата немаше индикации за сериозни прекршувања на прекинот на огнот.

Дополнително, Индија одби да го обнови деценискиот договор за водоснабдување, кој е од клучно значење за пакистанската економија – уште еден знак на затегнати односи.

Начинот на кој беше постигнато примирјето, според некои аналитичари, би можел да послужи како основа за уште поголеми судири во иднина. Дел од индиската јавност гледа на исходот како дипломатски пораз, што врши дополнителен притисок врз владата на Моди за остар одговор при идни прекугранични провокации или напади врз цивили.

Во Пакистан, пак, примирјето беше прославено со огномети и јавни прослави. Армијата беше прогласена за победник, што може да послужи како поддршка за понатамошна слична стратегија во идни конфликти.

Официјални лица, запознаени со ситуацијата, предупредуваат дека во последните четири дена биле преминати „црвени линии“, што би можело да ги направи идните конфликти уште потешки за контрола и деескалација. За разлика од претходните години, кога нападите беа ограничени на регионот Кашмир, сега целиот појас од Кашмир до Индискиот Океан е под закана, вклучувајќи и бази во близина на големите урбани центри.

Дополнително, се користи сè пософистицирано и поразорно оружје – од камиказа дронови до кинески борбени авиони, кои, според извештаите, покажале висока ефикасност.

Иако Трамп инсистира на мир, изгледите за конечно решение на спорот во Кашмир остануваат мали. Последните настани само го нагласуваат потенцијалот за нови, уште посериозни судири.

Свет

Дедо Мразовци ограбија маркет во Монтреал и дел од храната ја дадоа на сиромашните

Група активисти во Монтреал во понеделникот ограбија маркет, а подоцна дел од храната ја поделија на сиромашните, објави The Guardian. Акцијата ја спровела групата Robins des Ruelles, која ја претстави како „Робин Худ“ иницијатива, со цел да привлече внимание на сè поголемата криза и високите трошоци за живот, кои ги прават основните намирници недостапни за обичните Канаѓани.

Во соопштението објавено под наслов „Кога гладот ги оправдува средствата“, членовите на групата нагласиле дека храната ќе биде дистрибуирана на оние кои најмногу имаат потреба. „Работиме сè понапорно за да можеме да купуваме храна од синџири супермаркети кои ја користат инфлацијата за да остварат рекордни профити. Неколку компании држат наши основни потреби како заложници“, се наведува во соопштението.

Метро, сопственик на осум големи брендови за храна во Онтарио и Квебек, ја осуди кражбата како кривично дело и нагласи дека цените на полиците директно одразуваат трошоците на синџирот на снабдување. Портпаролката Женевјев Грегоар додаде дека во 2025 година компанијата донирала 1,15 милиони долари и повеќе од 81 милион долари во храна за локалните банки за храна.

Полицијата потврди дека случајот се истражува, но досега нема апсени. Во вторникот вечерта, групата оставила дел од храната на јавен плоштад под елката, додека остатокот ќе биде дистрибуиран преку локалните банки за храна. На крајот, тие порачаа: „Не заборавајте – гладот ги оправдува средствата. Среќен Божиќ!“

Свет

Украинските единици се повлекоа од Северск

Украинските сили се повлекоа од населбата Северск во регионот Донецк за да ги зачуваат животите на војниците и борбената способност на единиците, соопшти денеска Генералштабот на вооружените сили на Украина. Градот сè уште останува под контрола на украинските трупи.

„Тешките борби продолжуваат во Северск. Руските сили имаат значителна предност во човечка сила и опрема и, и покрај големите загуби, продолжуваат со активните офанзивни операции“, се наведува во соопштението на Генералштабот.

Украинските одбранбени сили успеале да го исцрпат непријателот за време на борбите, при што секој метар од градот бил одбранет по висока цена. Русите напредувале благодарение на бројната предност и постојаниот притисок од мали напаѓачки групи во тешки временски услови.

Сепак, украинските трупи го држат градот под огнена контрола, блокирајќи ги непријателските единици и прекинувајќи ја нивната логистика, со цел да се спречи понатамошно напредување.

Според портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, рускиот претседател Владимир Путин бил информиран за целосното предавање на Северск под контрола на руските вооружени сили.

Северск е клучна точка за украинските одбранбени линии, бидејќи неговото ослободување овозможува на руските трупи да напредуваат кон агломерацијата Славјанск-Краматорск и да ја олеснат офанзивата во областа Костјантинивка, која заедно со Дружковка, Краматорск и Славјанск го формира главниот одбранбен фронт на Украина во регионот Донецк.

Свет

Германија воведува задолжителна воена обврска, казни до 1.000 евра за непослушните

Од јануари 2026 година, Германија официјално ќе започне со примена на нов модел на задолжителна воена обврска, со кој се предвидуваат и строги санкции за оние што ќе ја игнорираат процедурата. Сите мажи од одредена возрасна група ќе добиваат прашалници од Бундесвер, а одбивањето да се одговори или доставувањето неточни податоци ќе биде санкционирано.

Германското Министерство за одбрана соопшти дека процесот ќе започне со испраќање на околу 54.000 прашалници месечно. Според новите правила, непочитувањето на оваа обврска може да резултира со парична казна до 1.000 евра, па дури и со принудна регрутација.

Планот, кој го иницира министерот за одбрана Борис Писториус, предвидува постепено зајакнување на армиските капацитети. Од јули 2027 година, задолжителен ќе стане и лекарскиот преглед за сите мажи, а непојавувањето на прегледот може да доведе и до полициско приведување.

Целта на новиот модел е до 2035 година бројот на припадници на германската армија да достигне 270.000 војници, како дел од пошироките напори за јакнење на одбранбените капацитети на земјата.