Економија

Божиновска: Без компромис кога станува збор за здравјето – енергетската транзиција е нашиот одговор на аерозагадувањето

Скопје. 23 Мај 2025 – „Здравјето на граѓаните е неприкосновено. Аерозагадувањето не е само еколошки, туку и здравствен предизвик. Нашиот одговор е јасен – енергетска транзиција со конкретни мерки и силна контрола,“ изјави министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, за време на надзорната расправа на Собраниската комисија за здравство, посветена на влијанието од аерозагадувањето врз здравјето на населението.

Министерката Божиновска ги претстави активностите на Министерството, нагласувајќи дека тие се клучен партнер во реализацијата на „Планската програма за почист воздух 2024 – 2030“, која се фокусира на намалување на загадувањето преку:

субвенционирање на топлински пумпи и гасни котли за домаќинства;
развој на гасни когенеративни централи во урбани средини;
модернизација на јавните системи за греење преку проектот „Државата не загадува – водиме со пример“;
електрификација на такси флотата;
поддршка за граѓани и бизниси преку иницијативата Green Finance Facility.

„Свесни сме за влијанието на традиционалните енергетски капацитети врз квалитетот на воздухот. Но, она што ја влоши ситуацијата е неодговорната употреба на штетни горива од сомнително потекло – често за личен профит, на штета на здравјето на сите нас,“ рече Божиновска.

Таа потсети на неодамнешниот случај со увоз на токсичен мазут за греење болници и јавни институции, кој е под истрага на Јавното обвинителство.„Овие случаи се силен сигнал зошто ни е потребен цврст систем, без простор за злоупотреби. Токму тоа го предвидува новиот Закон за енергетика – строга контрола и високи еколошки стандарди,“ додаде таа.

Божиновска нагласи дека Министерството активно инвестира и во обновливи извори на енергија, притоа задржувајќи ја транзициската улога на природниот гас.

„Зелената транзиција мора да биде праведна. Посветено работиме на модернизација на РЕК Битола, но истовремено инвестираме во соларни и ветерни централи. Регионалната соработка и новите енергетски интерконекции со Албанија, Грција и соседните земји се клучни за стабилен и интегриран енергетски пазар.“

Во заклучок, министерката Божиновска апелираше за меѓусекторска соработка:
„Аерозагадувањето не познава административни граници. Само со заеднички ангажман – од централно до локално ниво – можеме да го подобриме квалитетот на воздухот и да обезбедиме здрав живот за сите.“

Економија

Странски „хај-тек“ инвестиции од Германија и Турција: 80 милиони евра и илјада нови работни места

Македонската економија влегува во нова фаза на развој со најавата за две значајни странски инвестиции во областа на високата технологија. Премиерот Христијан Мицкоски соопшти дека германска и турска компанија ќе инвестираат околу 80 милиони евра, носејќи свеж капитал надвор од досега доминантната автомобилска индустрија.

Според најавите, двата проекта ќе имаат силен извозен карактер и значајна додадена вредност. Се очекува годишен извоз од над 200 милиони евра, како и отворање на приближно 1.000 нови работни места, главно во сегментот на високо квалификуван кадар.

Мицкоски истакна дека ваквите инвестиции го потврдуваат стратешкото насочување на државата кон високо-технолошки индустрии, со цел диверзификација на економијата и намалување на зависноста од еден сектор. Тој изрази оптимизам дека до крајот на годината ќе следат уште нови странски вложувања.

Најавените проекти се оценуваат како јасен сигнал за подобрена инвестициска клима и дел од пошироките напори за привлекување современи технологии, повисоки плати и одржлив економски раст.

Економија

Димитриеска – Кочоска: 97 милиони евра за клучни енергетски проекти

Денеска беа потпишани договори за државна гаранција и заеми во вкупна вредност од 97 милиони евра, со кои ќе се реализираат стратешки енергетски проекти што значително ќе ја променат енергетската слика на државата.

Министерството за финансии, преку издавање државна гаранција, овозможи финансирање од 87 милиони евра за проектот „Фотонапонска електроцентрала Битола 3“. Од оваа сума, 50 милиони евра се обезбедени од КфВ, а 37 милиони евра од Европската банка за обнова и развој. Дополнително, обезбедени се и 10 милиони евра за ревитализација на хидроелектраните.

Министерката за финансии Гордана Димитриеска – Кочоска изрази благодарност до меѓународните финансиски институции за континуираната поддршка, како и до тимот на АД ЕСМ за нивната посветеност во реализацијата на проектите.

Според неа, овие капитални инвестиции ќе придонесат за зајакнување на домашното производство на електрична енергија, ќе обезбедат посигурно и постабилно снабдување и ќе дадат силен поттик за економска стабилност и одржлив развој на државата.

Економија

Божиновска: Нема енергетска криза, државата има резерви од мазут!

Граѓаните нема да почувствуваат никакви прекини во снабдувањето со топлинска енергија, иако ЕСМ побара прогласување кризна состојба. Министерката за енергетика, Сања Божиновска, денеска на брифинг со новинарите порача дека државата има доволно резерви на мазут за да ги покрие потребите.

Барањето за кризна состојба ќе се разгледува на утрешната владина седница, но Божиновска нагласи дека тоа е технички чекор за да се активираат државните резерви. Причина за ова е триесетдневната неможност за редовна набавка на мазут од Грција поради тамошните протести.

„Нема да има никаква криза. Постои мазут во државата – ако не го земат од Грција, ЕСМ ќе го земе од државните резерви. За граѓаните ова нема да значи апсолутно ништо“, истакна министерката.