Магазин

Мистериозен објект во вселената испраќа сигнали на секои 44 минути – „Нешто вакво досега немаме видено“

Астрономите открија зачудувачки небесен објект што емитува силни блесоци на радиобранови и рендгенско зрачење, секој во траење од околу две минути – и тоа во прецизни интервали од 44 минути, пренесува CNN.

Ова откритие би можело да означи постоење на нова класа космички тела, познати како радио-транзиенти со долг период на повторување (Long-Period Transients – LPT). Првиот ваков објект беше идентификуван дури во 2022 година, а досега се забележани помалку од десет.

Најновиот член на оваа мистериозна класа носи ознака ASKAP J1832–0911 и се наоѓа на околу 15.000 светлосни години од Земјата, длабоко во рамките на нашата галаксија.

„Сѐ уште не знаеме точно што се овие објекти, ниту како создаваат толку необични сигнали,“ изјави д-р Енди Ванг, доцент на Институтот за радиоастрономија во Австралија и водечки автор на студијата објавена во списанието Nature.

Силно рендгенско зрачење укажува на екстремни извори на енергија

Објектот ASKAP J1832–0911 бил прво детектиран со австралискиот радио-телескоп ASKAP, а дополнително е забележан и случајно од страна на рендгенски телескоп Chandra на НАСА – што уште повеќе ја зголемува мистеријата околу неговата природа.

„Ако навистина овие објекти емитуваат рендгенско зрачење, тоа значи дека се многу поенергетски отколку што досега сме мислеле,“ објаснува Ванг.

Рендгенското зрачење вообичаено произлегува од исклучително жешки и турбулентни области во вселената, што сугерира дека тука станува збор за драматичен и недоволно познат процес.

„Ова е поинакво од сѐ што досега сме виделе,“ додава Ванг.

Постоењето на ваков објект можеби открива врв на астрофизичкиот леден брег

За разлика од познатите пулсари, кои испраќаат импулси во траење од милисекунди до неколку секунди, ASKAP J1832–0911 пулсира прецизно на секои 44 минути – и тоа во двата спектра: радио и рендгенски.

Објектот првпат бил забележан во декември 2023 година, а во февруари 2024 година емитирал особено силни импулси што ги регистрирале астрономи ширум светот. Според Ванг, досега се познати помалку од 30 објекти во универзумот што емитуваат радијација со толкава јачина.

Клучна улога во ова откритие одиграл инструментот CRACO, специјално дизајниран за детектирање на ретки и краткотрајни радио-сигнали. Благодарение на него, научниците утврдиле дека сигналите навистина се повторуваат со зачудувачка регуларност.

„Тоа е како да ја пребарувате цела плажа секоја минута во потрага по паричка од пет центи,“ илустрира д-р Кит Банистер од австралиската научна агенција CSIRO.

Нови насоки во разбирањето на универзумот

Иако некои научници шпекулираат дека ASKAP J1832–0911 би можел да биде магнетар или бело џуџе во бинарен систем, ниедна теорија не ја објаснува целосно силата и ритмичноста на зрачењето.

„Постојните модели не се доволни за да го објаснат ова што го набљудуваме. Можно е да станува збор за сосема нова физика,“ наведува Ванг.

Во претходни студии, слични сигнали биле поврзувани со системи во кои бело џуџе орбитира околу црвено џуџе, но кај овој објект не се детектирани соодветни инфрацрвени или видливи сигнали – што ја отежнува неговата класификација.

„Природата на овој извор е некаде меѓу најекстремните магнетари и белите џуџиња,“ истакнува астрофизичарот Чарли Килпатрик.

Идните набљудувања, особено во рендгенскиот опсег, би можеле да помогнат во одредување на температурата, големината и изворот на зрачење на овој објект.

„Откривањето на ваков објект сугерира дека можеби постои цела популација на слични, досега непознати небесни тела,“ вели астрофизичарката д-р Нанда Реа.

„Привременото рендгенско зрачење ни отвора сосема нови врати во разбирањето на нивната мистериозна природа.“

Објектот ASKAP J1832–0911 можеби е само првиот гласник од една поширока, досега недокументирана класа небесни тела кои пулсираат ритмично – тивко, но постојано – од длабочините на космосот.

Магазин

Лица“ на Ангел Коруновски – емпатија и бунт низ современата уметност

Во галеријата „Мала станица“ во Скопје од вчеравечер е отворена изложбата „Лица“ на македонскиот академски уметник Ангел Коруновски. Поставката вклучува педесетина дела – скулптури, цртежи и слики – и ги привлече љубителите на уметноста со својот уникатен и комплексен израз.

– Изложбата му е посветена на човекот, особено на оние маргинализирани во современиот глобален свет, кои страдаат поради неговите динамики. Секоја личност се изразува преку самоспознание, и ова е мојата порака до целото човештво – да се сетат на самите себе, вели Коруновски.

Поставката е составена од три дела. Првиот дел претставува монументална скулптура и патот до неа, создадени со цел да предизвикаат поинаква визура во галерискиот простор. Вториот дел се портрети на историски личности, обработени со специфична експресивна моделација. Третиот дел ги поврзува цртежите и сликарството, кои користат акција и реакција како метод за истражување на лицата како појдовна точка.

Коруновски објаснува дека инспирацијата доаѓа од денешницата и од потребата младите да се пронајдат себеси во свет преплавен со информации и технологија. – На младите им недостига ритуалот време и искуство, кое ние го стекнувавме бавно, но темелно. Секоја личност треба да се самоспознае, поради што ја посветив изложбата токму на тоа, истакнува уметникот.

Кураторот Горанчо Ѓоргиески додава дека поставката е замислена како надреален филм, кој започнува од средината и завршува со почетокот, прикажувајќи различни лица – од историски фигури до блиски луѓе на авторот – како сведоци на човечкото достоинство и отпорот кон хаосот и корупцијата во денешницата.

Скулптурите се изработени од полиестер и гума, додека сликарството користи комбинирана техника. Коруновски е дипломиран на Факултетот за ликовни уметности при Универзитетот „Свети Кирил и Методиј“ – Скопје и има завршено постдипломски студии на тема „Патот на цртежот до современата фигурација“.

Изложбата ќе биде отворена за посетителите до средината на февруари.

Извор: vecer.press

Магазин

Холандско село сега наплаќа влез од 17,50 евра

Селото Зансе Сханс, познато по своите традиционални холандски ветерници, ќе почне да наплаќа влезница од пролетта. Цената на билетот ќе изнесува 17,50 евра, што ќе биде првпат посетителите да плаќаат за да ја доживеат магијата на ова историско место.

Причината е едноставна: притисокот на туристите станува неодолив. Минатата година Зансе Сханс го посетиле неверојатни 2,6 милиони луѓе, додека самото село има само 100 жители. „Имавме 1,7 милиони посетители во 2017 година, а сега се движиме кон 2,8 милиони. Но, ова е мало место, едноставно немаме простор за сите,“ вели директорката на Музејот, Марика Вервеј.

Претставниците на музејот објаснуваат дека многумина посетители не сфаќаат дека селото е живо, со вистински жители. Тие често влегуваат во приватни градини, тропаат на врати, фотографираат и дури користат стапчиња за да ѕирнат внатре. За да се заштитат мештаните и културното наследство, локалната власт смета дека наплатата на влезницата е неопходна.

Советот на Општината ја поддржа одлуката, со образложение дека приходите ќе се користат за долгорочно одржување и управување со селото. Сепак, не сите се согласуваат: некои жители, политички групи и локални претприемачи остро ја критикуваат мерката. Планираниот референдум за воведување на влезницата претходно беше одбиен, оставајќи ги споровите отворени.

Зансе Сханс, иако шармантно и идилично, се соочува со предизвикот да балансира помеѓу туристичкиот бум и секојдневниот живот на неговите жители – и тоа со цена од 17,50 евра по посетител.

Магазин

Американската лотарија му донесе 1,8 милијарди долари на среќен добитник во Арканзас

По тримесечен период без добитник, американската лотарија Пауербол донесе милијарди среќа за еден играч во Арканзас. Добитните броеви кои го донесоа ова богатство беа 04, 25, 31, 52 и 59, со Пауербол бројот 19.

Со конечната продажба на лотовски тикети, џекпотот се искачи над очекувањата, станувајќи втор по големина во историјата на американската лотарија и најголемата Пауербол награда за оваа година. Победникот може да избере еднократна исплата во готово од 834,9 милиони долари.

Овој триумф доаѓа по 46 последователни извлекувања во кои никој не успеал да го погоди сите шест броеви. Последното победничко извлекување беше на 6 септември, кога двајца среќници од Мисури и Тексас делеле џекпот од 1,787 милијарди долари.

Организаторите на лотаријата истакнаа дека ова е вторпат џекпотот на Пауербол да биде освоен со тикет продаден во Арканзас, по првиот случај во 2010 година.