Балкан

Нова гранична точка кај Преспа: Почнува проектот BorPres2 за поврзување на Грција и Македонија

Со јавен настан што ќе се одржи во четврток, на 5 јуни 2025 година, во општинската сала на Преспа, започнува реализацијата на проектот „BorPres2: Установување на граничен премин меѓу Грција и Република Македонија“.

На настанот ќе присуствуваат високи претставници од двете земји, меѓу кои и грчкиот министер за внатрешни работи Теодорос Ливаниос, заменик-министерот за внатрешни работи задолжен за Македонија и Тракија Константинос Ѓиулекас, министерот за внатрешни работи на Македонија Панче Тошковски, министерот за локална самоуправа Златко Перински, како и амбасадорот на ЕУ во Македонија, Михаил Ропс.

Програмата на настанот вклучува презентација на проектот од страна на Регионалната управа на Западна Македонија, како и три тематски дискусии:
1. Прекугранична поврзаност и соработка
2. Еколошко управување и одржливост во Преспанскиот басен
3. Поттикнување на локалниот развој и вклученост на заедницата

Проектот BorPres2 е со вкупен буџет од 7,5 милиони евра, финансиран преку програмата Interreg VI-A IPA „Грција – Северна Македонија 2021–2027“. Предвидува изградба на нов царински и полициски објект на грчка страна, како и реновирање и опремување на постојниот полициски пункт во Македонија. Проектот исто така вклучува создавање и промоција на прекугранична пешачка патека која ќе ги поврзе селото Свети Герман (општина Преспа) со Брајчино (општина Ресен).

Целта на проектот е воспоставување на целосно оперативен граничен премин, усогласен со шенгенските стандарди, со што ќе се зајакне безбедноста, поврзаноста и регионалниот развој во поширокиот преспански регион.

Балкан

Заглавен европскиот пат: БиХ останува без одлука за старт на преговори со ЕУ

Советот на министри на Босна и Херцеговина денес не успеа да донесе одлуки што би овозможиле отворање на преговорите за членство со Европската Унија пред седницата на Европскиот совет закажана за 18 и 19 декември. Причина за тоа беше повторното одбивање на министрите именувани од Милорад Додик да се дискутира за два клучни реформски закона.

На дневниот ред, објавен минатата недела од претседателката на Советот на министри Борјана Кришто, беа предлог-законите за Судот на БиХ и за Високиот судски и обвинителски совет, како и одлуката за формирање канцеларија на главниот преговарач со ЕУ. Сепак, по ултиматумот од министрите за надворешна трговија и за финансии, овие точки воопшто не беа разгледувани.

Тие се заканија дека ќе го блокираат дневниот ред доколку се отвори расправа за реформските закони, што практично би значело и неодржување на седницата. Поради тоа, Кришто ги повлече спорните точки, а Советот разгледуваше само помалку значајни информации и технички прашања.

Властите на Република Српска не ги прифаќаат нацрт-законите подготвени од Министерството за правда, иако тие се изработени согласно препораките на Европската комисија. Дополнително, инсистираат главниот преговарач со ЕУ да доаѓа од СНСД, барање што партиите од бошњачко-граѓанскиот блок категорично го одбиваат.

Засега нема најава кога клучните реформски закони ќе се најдат повторно на дневен ред на Советот на министри или во државниот парламент. Сè поизвесно е дека Босна и Херцеговина ќе ја дочека 2026 година без јасна перспектива за започнување преговори со Европската Унија.

Иако земјата доби условно зелено светло за отворање преговори уште во март 2024 година, оттогаш нема конкретен напредок. Заедно со Косово, БиХ во моментов се наоѓа на дното од процесот на европска интеграција меѓу земјите од Западен Балкан.

Балкан

Грчките земјоделци повторно блокираа премин: Богородица ограничен за патнички возила

Граничниот премин Богородица од 18 часот попладнево е блокиран за сите видови сообраќај поради протест на грчките земјоделци, соопшти Автомото сојузот на Македонија.

Засега, на преминот можат да влегуваат само товарни возила од Грција кон Македонија, додека излез од Грција е дозволен само за товарни моторни возила. Патнички возила и автобуси засега не можат да ја користат граничната линија.

Автомото сојузот апелира на внимателност и следење на сообраќајните информации пред патувањето кон граничниот премин Богородица.

Балкан

Турски Ф-16 собори дрон над Црното Море

Турските воени сили соборија неидентификуван дрон кој се приближувал кон турскиот воздушен простор над Црното Море, соопшти Министерството за одбрана. Објектот бил „надвор од контрола“, а соборувањето се извршило на безбедна локација, надвор од населени места, за да се избегне потенцијална штета.

Инцидентот се случува во услови на зголемени регионални тензии, по нападите на украинските поморски дронови врз руски танкери во близина на турскиот брег. Турските воздухопловни сили реагирале со подигање на ловци Ф-16 откако дронот бил детектиран.

Претседателот Реџеп Таип Ердоган претходно ги осуди украинските напади, оценувајќи ги како сериозна закана за безбедноста на пловидбата, човечките животи и животната средина. Министерството за одбрана не соопшти дополнителни детали за точната локација и времето на инцидентот.