По повеќе од четири века, традиционалната пошта во Данска станува минато. Данско-шведската компанија „Постнорд“ објави дека од 31 декември повеќе нема да врши достава на писма во Данска. Одлуката е неизбежна – во последните 25 години бројот на рачно пишани пораки паднал за повеќе од 90 отсто.

Историјата на поштенските услуги во Данска започнала во 1624 година, кога првите писма биле пренесувани со поштенски вагони. Денес, 400 години подоцна, стотици илјади поштенски сандачиња ќе бидат отстранети, а околу 1.500 вработени ќе останат без работа. „Ние сме данска пошта веќе 400 години. Ова е тешка одлука, но Данска станува сè по-дигитална, а побарувачката за испраќање писма е минимална“, изјави Ким Петерсен, заменик-извршен директор на „Постнорд“ за Данска.

Иако поштенските услуги во Шведска ќе продолжат, Данците кои сакаат да испраќаат писма ќе мора да се обратат кај компанијата „Дао“, која ќе ја преземе доставата од 1 јануари. Данските закони налагаат организирање на доставата на писма, што значи дека ако и „Дао“ престане со работа, Владата ќе мора да назначи нов оператор.

Дигитализацијата ја менува секоја сфера од животот – од интернет-банкарство до лекарски прегледи, а Законот за дигитален идентитет ја заменува класичната пошта. Сепак, само пет отсто од Данците одбиваат дигитална комуникација, а истражувањата покажуваат дека младите меѓу 18 и 34 години го оживуваат старото писмо – тие пишуваат два до три пати почесто од постарите генерации.

Со ова, Данска ја затвора една ера, но се отвора нова: дигиталната комуникација целосно ја заменува хартијата, додека ретките љубители на пишани пораки се борат да го зачуваат романтизмот на старите времиња.

Додека продажбата на електрични автомобили во САД ја покажува својата кревкост, Европа влегува во нова фаза на електрична експанзија. Според последните податоци на Европската асоцијација на производители на автомобили (ACEA), регистриран е импресивен скок од 37,3% на електричните возила во ноември, земајќи ги предвид ЕУ, Обединетото Кралство и земјите членки на ЕФТА.

Минатиот месец, европските патишта добија 253.768 нови електрични автомобили, што е значителен пораст од 184.892 единици во истиот период лани. Хибридите со приклучок (PHEV) исто така ја забележаа својата експанзија, но не ја достигнаа стапката на целосно електричните модели — 112.287 единици, што е зголемување од 33,9% во споредба со минатата година.

Кога се гледа периодот од јануари до ноември, трендот е јасен: електричните возила бележат раст од 27,4%, достигнувајќи 2,27 милиони единици, додека PHEV моделите надминаа милион продажби со 1,14 милиони регистрации, што претставува пораст од 33,1% на годишна основа.

Во меѓувреме, традиционалните бензински и дизел возила продолжуваат да губат терен — нивната продажба се намали за 19% и 24% од почетокот на годината. Единствени кои ја зголемија својата популарност се хибридите и благите хибриди, кои сега се најголемиот сегмент во Европа со 4,1 милиони продажби досега. Севкупно, пазарот на нови автомобили во Европа бележи минимален пораст од 1,9%, достигнувајќи 12,09 милиони возила од почетокот на годината до ноември.

На врвот на продажните листи повторно е Tesla, иако доминацијата на американскиот производител се намалува. Во ноември, Tesla Model 3 беше најпродаваното електрично возило, следено од Tesla Model Y и Skoda Enyaq. Renault 5 се најде на четвртото место, додека Volkswagen ID.7 го заврши топ 5.

Сепак, подлабоката анализа открива интересен пресврт: од јануари до ноември, Tesla Model Y е најпродаван со 127.067 единици, но со пад од 30,1% во однос на минатата година. Model 3 исто така забележа пад од 22,7%, што ѝ овозможи на Skoda Enyaq да се искачи на втората позиција. Volkswagen ID.4 и Renault 5 го заокружуваат врвот на десетте најпродавани електрични возила, додека повеќето други модели регистрираа значителен пораст.

Во светот на plug-in хибридите, кинескиот производител BYD го зазема врвот. Кросоверот BYD Seal U доживеа неверојатен пораст од 298,7% во ноември, а од почетокот на годината е најпродаваниот PHEV со 63.127 единици. Volkswagen Tiguan му „дише во врат“ со помалку од 3.000 единици разлика.

Актуелните бројки укажуваат дека Tesla би можела повторно да ја заврши 2025 година како најголем продавач на електрични возила во Европа со околу 203.000 единици, но конкуренцијата се приближува. Volkswagen и Škoda веќе бележат силен пораст со 135.000, односно 141.000 продадени автомобили оваа година.

Европскиот пазар на електрични возила јасно покажува дека иднината е електрична, а конкуренцијата се зајакнува со секој изминат месец.

По месеци неизвесност, популарната апликација TikTok ќе продолжи да функционира во САД, откако нејзината матична компанија ByteDance постигна договор за формирање нова заедничка компанија – TikTok US. Со тоа се стави крај на многу шпекулации за иднината на платформата која ја користат повеќе од 170 милиони Американци.

Според договорот, TikTok склучи обврзувачки спогодби со три големи инвеститори – Oracle, Silver Lake и фондот MGX – кои ќе учествуваат во новиот потфат. Извршниот директор на TikTok, Шоу Зи Чу, ја потврди зделката во внатрешна белешка до вработените, наведувајќи дека трансакцијата се очекува да биде финализирана на 22 јануари. „Вашата посветеност и труд овозможуваат TikTok да продолжи да расте и да се развива во САД и пошироко“, напиша Чу.

Според структурата на новата компанија, половина од TikTok US ќе биде во сопственост на американските инвеститори, со по 15% удел за Oracle, Silver Lake и MGX. ByteDance ќе задржи 19,9%, додека останатите 30,1% ќе бидат во рацете на поврзани субјекти на постојните инвеститори на кинеската компанија. Идентитетот на дел од останатите инвеститори засега не е откриен.

Заштита на податоците и националната безбедност ќе бидат клучни столбови на новата компанија. Корисничките податоци ќе се чуваат локално, на сервери управувани од Oracle, а алгоритмот на TikTok ќе биде повторно обучен врз основа на податоци од САД, со цел да се избегне надворешно влијание на содржините.

Алгоритмот долго време беше најспорната точка во дебатата за безбедноста на TikTok. Американските власти со години предупредуваа дека тој може да биде подложен на манипулации, додека кинеските закони инсистираа на контрола од ByteDance. Новиот договор овозможува алгоритмот целосно да се одвои од матичната компанија, во согласност со американското законодавство.

Договорот доаѓа по серија политички и правни пресврти. TikTok првично требаше да престане со работа во САД во јануари 2025 година, откако Конгресот усвои закон за забрана на апликацијата ако не најде нов сопственик. Платформата кратко време беше недостапна, но рокот беше повеќепати продолжен со извршни наредби, вклучително и од тогашниот претседател Доналд Трамп.

TikTok останува доминантна сила меѓу младите Американци: според Pew Research Center, околу 43% од Американците под 30 години редовно се информираат преку платформата – повеќе отколку преку YouTube, Facebook или Instagram. По објавувањето на договорот, акциите на Oracle пораснаа за 5% во постберзанското тргување, сигнализирајќи оптимизам на пазарот.

Со ова, TikTok не само што останува во САД, туку ја започнува својата следна ера со силен американски партнерски состав и засилена безбедност на податоците – на радост на милиони корисници ширум земјата.