Балкан

Блокадите во Србија се уште траат – полицијата во цивилки апси од рано изутрина

Во Србија денеска е петтиот ден од студентските и граѓанските протести и блокади ширум земјата, со активности во Белград, Нови Сад, Ниш, Чачак, Краљево, Ваљево, Панчево, Суботица и други градови. Првите апсења веќе се регистрирани во Нови Сад. Во Белград полицијата отстранува блокади, при што се ангажирани големи полициски сили, вклучувајќи жандармерија и полицајци во цивилна облека.

„Полицијата ги приведува граѓаните за преминување улица, но повеќе нема да можат да го прават тоа“, изјави еден од учесниците во блокадите. Во Ниш, жена се обиде да ја пробие блокадата со автомобил, но беше запрена од полицијата. Граѓаните во Ниш го блокираат сообраќајот со помош на пешачки премини, во присуство на полиција.

Клучни сообраќајни точки во Белград, како улиците Таковска, Кралица Марија, кружниот тек во Нов Белград и раскрсници во Карабурма и Коњарник, се блокирани. На некои места сообраќајот е бавен, а на други целосно запрен. Протестите се одвиваат без поголеми инциденти, освен периодични интервенции на полицијата. Професорката Ана Савиќ од Факултетот за природни науки за Н1 оцени дека ситуацијата укажува на општествени промени.

Граѓаните во Стариот град во Белград го блокираат сообраќајот со брзо преместување и демонтирање на контејнери. Кога пристигнува жандармеријата, тие се повлекуваат без конфликти и продолжуваат на друга локација. До утрово ги смениле локациите од Плоштадот на Републиката, преку тунелот Теразије и улиците Дечанска и Македонска.

Според Н1, демонстрантите се гневни и често скандираат „напумпајте го“. Жандармеријата ги следи и зад нив се неколку полициски возила. Меѓу демонстрантите има и родители со мали деца. Градскиот сообраќај функционира повремено, а меѓу толпата нема организирани полицајци или моторџии.

Балкан

Албанија ја зајакнува одбраната: пристигнаа првите „Џавелин“ противтенковски системи

Албанија ја опреми својата армија со противтенковскиот ракетен систем „Џавелин“, еден од најнапредните одбранбени системи што ги користат земјите-членки на НАТО. Првата пратка на овие системи веќе е примена, а втората се очекува во текот на 2026 година.

Министерот за одбрана Пиро Венгу истакна дека пристигнувањето на „Џавелин“ претставува значаен чекор во зајакнувањето на одбранбените капацитети на Албанија и зголемувањето на интероперабилноста со НАТО.

„Станува збор за реализација на поранешно барање, кое сега се материјализира со модерна противтенковска опрема од највисоки стандарди. Оваа испорака е дел од планиран процес, додека втората фаза се очекува следната година. Оваа билатерална соработка со САД ја опфаќа и Косово, што е од стратешко значење за регионалната безбедност“, рече Венгу.

Системот „Џавелин“ е клучен елемент за копнената одбрана, со висока ефикасност против оклопни возила и широкоприфатен во армиите на НАТО. Неговата набавка е реализирана преку програмата за продажба на странски воени оружја на САД, што ја потврдува тесната соработка помеѓу двете земји.

Овој потег значително ја зголемува способноста на албанските копнени сили да одговорат на модерни закани и да дејствуваат во согласност со стандардите на Алијансата.

Балкан

Бугарија нуди мазут како спас за Македонија во време на енергетска криза

Во услови на вонредна состојба во Македонија, предизвикана од блокадата на граничните премини со Грција од страна на грчките земјоделци, Бугарија понуди итна помош со испорака на мазут. Оваа понуда беше изнесена во телефонски разговор меѓу бугарскиот министер за надворешни работи, Георг Георгиев, и неговиот македонски колега, Тимчо Муцунски.

Според бугарската влада, инспекција спроведена од министерот за енергетика Жечо Станков покажа дека во земјата има доволно мазут за домашните потреби. Со оглед на тоа, Софија е подготвена да обезбеди дополнителни количини за Македонија, во согласност со техничките и логистичките можности.

Од бугарска страна се истакнува дека понудената помош е „израз на добрососедство и солидарност“ и има за цел да ја зачува енергетската стабилност во регионот.

Засега, македонските власти не ја коментирале официјално понудата на Софија.

Балкан

МОЛ се пробива на српскиот нафтен пазар: Преговори за преземање во тек

Се чини дека решението за нафтената криза во Србија е на дофат. Според извори на Дневник Нова ТВ, на маса е планот унгарскиот гигант МОЛ да го преземе мнозинскиот руски удел во Нафтената индустрија на Србија (НИС). Преговорите интензивно се одвиваат во текот на викендот на релацијата Будимпешта – Белград – Москва.

Хрватскиот премиер, Андреј Пленковиќ, ја потврди веројатноста за вакво сценарио. „Се чини дека постои договор меѓу НИС и МОЛ, со согласност на Гаспром Нефт, односно меѓу Русија, Србија и Унгарија, според кој МОЛ ќе го преземе рускиот удел. Преговорите се во тек и ќе видиме дали ќе се завршат наскоро“, изјави Пленковиќ.

За Хрватска, ова значи можност за стабилизација на транспортот на нафта преку ЈАНАФ. Поради американските санкции, рафинеријата во Панчево досега не можеше да прима нафта, но ако МОЛ стане мнозински сопственик, санкциите повеќе нема да влијаат. „Тоа значи дека ЈАНАФ ќе може непречено да транспортира нафта, бидејќи веќе нема да се работи за санкциониран руски субјект, туку за унгарско-српски сопственик“, појасни Пленковиќ.

ЈАНАФ засега го поздравува секој напредок што би овозможил продолжување на договорот со НИС. Од Белград, претседателот Александар Вучиќ изрази надеж дека нафтената индустрија ќе ја надмине кризата во наредните недели. „Имаме одредени проблеми со увозот на деривати, но за среќа Србија располага со огромни резерви кои моментално нè спасуваат“, рече Вучиќ, додавајќи дека се надева дека наскоро ќе се најде целосно решение.

Ако преговорите помеѓу Србија, Унгарија и Русија успеат, тоа ќе значи не само стабилизација на снабдувањето со нафта за Србија, туку и значителен чекор кон прекинување на ефектите од санкциите врз регионалниот нафтен транспорт.