Свет

Огромен пожар кај Варшава: 500 луѓе останаа без покрив над глава, уништени над 200 станови

Варшава, 4 јули — Околу 500 луѓе останаа без покрив над глава во голем пожар што синоќа зафати нова станбена зграда во местото Зомбки, во близина на полската престолнина. Иако пожарот нанесе огромна материјална штета и целосно уништи над 200 станови, среќна околност е што нема човечки жртви, ниту потешко повредени лица.

Пожарот избувнал околу 19 часот на покривот на една од зградите во блокот и брзо се проширил. „Изгоре целиот покрив, а пожарот ги зафати сите станови на четвртиот кат. И на пониските катови има значителни оштетувања од чад и вода при интервенцијата. Евакуирани се околу 500 лица, а штета има во 220 станови“, изјави командантот на Државната противпожарна служба, Војчех Кручик, на утринската прес-конференција.

Во акцијата за гаснење на пожарот учествувале 60 тимови со над 250 пожарникари, кои успеале да го локализираат до полноќ. Утрово биле проверени сите станови, а според првичните информации, во внатрешноста не е пронајдено ниту едно лице. Тројца жители се здобиле со полесни повреди, а еден пожарникар има истегнување на зглобот.

Причините под истрага, властите апелираат за воздржаност

Полицијата и обвинителството веќе ја отворија истрагата за причините за пожарот. Портпаролот на Министерството за внатрешни работи, Јацек Добжински, ги повика граѓаните да се воздржат од шпекулации, теории на заговор и ширење на дезинформации на социјалните мрежи, кои, според него, веќе циркулираат.

Иако Полска во изминатата година и половина се соочува со зголемен број пожари – особено на индустриски објекти, дел од кои, според властите, се подметнати, а трагите водат до руски служби како дел од хибридно војување – експертите сметаат дека во овој конкретен случај е малку веројатно дека станува збор за намерен напад.

„Истрагата може да трае и до три недели“, изјави поранешниот главен командант на полската противпожарна служба, Павел Фрончак. Според првичните оценки, пожарот се проширил толку брзо поради екстремните температури и сувото време, како и поради дрвените делови во покривната конструкција, пренесуваат полските медиуми.

Жителите засега без дом, првична финансиска помош од државата

Трите поврзани згради, споени во еден голем станбен комплекс, моментално се небезбедни за живеење. Според гувернерот на Мазовјецкиот регион, Мариуш Франковски, најпрво мора да се направи стручна проценка за состојбата со статиката и обемот на оштетувањата, пред жителите да можат да се вратат во своите домови.

Во меѓувреме, евакуираните лица се сместени во локално училиште, а властите најавија итна помош во износ од 1.900 евра по семејство. По целосната проценка на штетата, жителите ќе добијат дополнителна поддршка од државата.

Полските власти уверуваат дека ќе се вложат сите напори за брза санација на последиците и за социјална грижа за погодените семејства.

Свет

Украина добива 90 милијарди евра – ЕУ: Русија ќе ги плати парите

Лидерите на Европската Унија постигнаа договор за одобрување на бескаматен заем од 90 милијарди евра за Украина, со кој на Киев му се обезбедува финансиска стабилност за наредните две години. Според договорот, кредитот ќе започне да се враќа дури откако Русија ќе исплати репарации за штетите предизвикани од инвазијата.

Одлуката се толкува како јасна политичка и финансиска порака дека трошокот за обновата на Украина на крајот ќе падне врз агресорот, додека Европа презема улога на гарант за функционирањето на украинската држава во услови на војна.

Претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, истакна дека договорот испраќа три јасни пораки: дека Русија не ги остварила своите цели, дека Европа останува цврсто со Украина и дека Москва мора да се врати на преговарачката маса. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, порача дека целта е постигнување праведен и траен мир, а средствата се наменети за покривање на најитните буџетски потреби на Киев.

Првичната идеја заемот директно да се финансира од замрзнатите руски средства беше изменета поради резервите на Белгија, каде што се чува најголемиот дел од тие пари. Белгискиот премиер Барт де Вевер изјави дека средствата остануваат замрзнати и дека на крајот ќе бидат искористени за обнова на Украина, нагласувајќи дека никој во ЕУ не сака тие пари повторно да се вратат во Москва.

За да се обезбеди консензус, Словачка, Унгарија и Чешка беа изземени од каква било одговорност поврзана со отплатата на заемот, со што беше избегната можна блокада на одлуката.

Паралелно со европските финансиски чекори, САД интензивираат дипломатски активности. Американскиот претседател Доналд Трамп ја повика Украина побрзо да се движи кон мировен договор, предупредувајќи дека одложувањата носат огромни човечки загуби. Тој изјави дека секој месец гинат илјадници војници и дека постои опасност Русија да ја смени позицијата доколку процесот се развлекува.

Во рамки на таканаречениот ревидиран мировен план, викендов во Мајами се очекува средба меѓу претставници на администрацијата на Трамп и советник на рускиот претседател, по неодамнешните разговори на американските пратеници со украински и европски претставници во Берлин.

Свет

Рускиот гас под закана: Америка го движи енергетскиот курс на Балканот

Американскиот претседател Доналд Трамп го потпиша новиот закон, кој ја става енергетската независност на Западен Балкан од рускиот гас и нафта во центарот на националниот интерес на САД. Со потпишувањето на Законот за овластување за национална одбрана за фискалната 2026 година, Вашингтон јасно сигнализира дека зависноста од руските енергетски извори веќе не е прифатлива.

Станува збор за Законот за овластување за национална одбрана за фискалната 2026 година, кој директно ја адресира зависноста на земјите од регионот од рускиот гас и нафта – потег кој ќе има директно влијание врз Србија и соседните земји.

Според медиумските извештаи, законот во својата содржина го истакнува следново:

Во точка 16 се нагласува дека „зависноста на земјите од Западен Балкан од руски фосилни горива и природен гас ги врзува нивните економии и политики со Москва, попречувајќи ги нивните амбиции за приклучување кон Европската Унија“.
Точка 17 директно го декларира интересот на САД: „Намалувањето на зависноста од руски извори на енергија на земјите од Западен Балкан е од национален интерес за САД“.
Во точка 18 се предупредува дека „растечкото влијание на Кина во регионот може да има штетно влијание врз стратешката конкуренција, демократијата и економската интеграција на Европа“.

Со овој закон, Вашингтон испраќа јасна порака: енергетската независност на Западен Балкан од Русија и ограничувањето на кинеското влијание се прашања од висока геополитичка важност, кои директно ги засегаат интересите на САД во регионот.

Свет

Меѓусебни напади со дронови меѓу Русија и Украина: Гори хемиска фабрика во Русија

Русија и Украина во текот на ноќта извршија масовни меѓусебни напади со беспилотни летала, при што во Русија беа пријавени пожари, прекини на струја и греење, а во Украина удари на повеќе локации.

Руските власти соопштија дека противвоздушната одбрана пресретнала и уништила 94 украински дронови над седум региони. Најголем дел од нив биле соборени над Ростовската, Белгородската и Воронешката област, како и над Самарската и Астраханската област, Каспиското и Азовското Море.

Во градот Орјол, според локални извори, дронови ја погодиле термоелектраната-топлана, што довело до прекини во снабдувањето со греење, струја и топла вода. Локалните власти потврдија дека поради ситуацијата е прекината наставата во училиштата и градинките во еден дел од градот.

По нападите избувна и пожар во хемиската фабрика „ТолјатиАзот“ во Самарската област, една од најголемите фабрики за производство на амонијак во светот. Пристапните патишта кон фабриката биле затворени, а причините за пожарот сè уште се утврдуваат.

Прекини на електричната енергија се пријавени и во Ростовската област, каде што, според регионалните власти, биле оштетени далекуводи и цивилни објекти во неколку населени места. Повредени лица, според официјалните информации, нема.

Истовремено, руските сили во текот на ноќта лансирале околу 160 беспилотни летала кон Украина, меѓу кои и дронови од типот „Шахед“. Украинската противвоздушна одбрана соопшти дека успеала да собори или електронски да онеспособи 108 дронови, но и покрај тоа биле регистрирани погодоци на 23 локации.

Украинските власти предупредија дека нападите продолжуваат и дека дел од руските дронови и понатаму се наоѓаат во воздушниот простор на земјата.