Свет

Американски Конгрес подготвува закон за строги санкции кон Русија – Трамп најавува „важна изјава“

Двостраначкиот предлог-закон за воведување нов бран санкции против Русија, со цел да се изврши притисок врз Москва да седне на мировна маса со Украина, доби замав оваа недела во Конгресот на САД. Сепак, текстот сè уште чека формална поддршка од претседателот Доналд Трамп, чија „важна изјава“ за Русија се очекува во понеделник.

Трамп, кој повеќе пати изјави дека ќе ја заврши војната во Украина доколку биде реизбран, во последно време сè почесто јавно изразува незадоволство од рускиот претседател Владимир Путин, обвинувајќи го за одбивање на примирје и зголемен број цивилни жртви.

Во вторникот, Трамп одобри нова испорака на американско одбранбено оружје за Украина, а според извори блиски до Белата куќа, тој е поблиску од кога било досега до поддршка на санкцискиот пакет, иако сè уште не го потпишал предлог-законот.

Законот, чиј иницијатори се сенаторите Линдзи Греам и Ричард Блументал, предвидува сериозни санкции против руски официјални лица, државни институции и банки, но и против држави како Кина и Индија кои продолжуваат да купуваат руски енергенси. Предлогот вклучува и царини до 500% за увозници на руска нафта, гас, ураниум и други стоки.

Републиканскиот лидер во Сенатот, Џон Тјун, изјави дека Сенатот би можел да гласа за законот уште овој месец, а сличен оптимизам изрази и лидерот на Претставничкиот дом, Мајк Џонсон. Според дипломатски извори, сенаторите Греам и Марко Рубио веќе разговарале со европски сојузници, најавувајќи дека санкцискиот пакет наскоро ќе биде предложен.

Сепак, одредени пречки остануваат. Извори блиски до Трамп тврдат дека тој бара поголема флексибилност за спроведување на надворешната политика без директно мешање на Конгресот, а некои поддржувачи признаваат дека законот би можел да има претежно симболичен ефект поради претседателското право на вето.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски повеќе пати побара од Западот да воведе построги санкции против Русија, со цел Кремљ да се натера на прекин на огнот и почеток на мировни преговори.

Американски официјални лица велат дека работата на законот се интензивирала последните денови, иако времето за негово усвојување е ограничено. Претставничкиот дом заминува на летна пауза во август, а паралелно се разгледува и друг предлог за кратење на странската помош за 9,4 милијарди долари, што дополнително го усложнува процесот.

Сепак, останува отворено прашањето дали претседателот Трамп ќе ја искористи најавената изјава за да застане целосно зад законот или ќе продолжи да бара дипломатско решение со Москва.

Свет

Рускиот гас под закана: Америка го движи енергетскиот курс на Балканот

Американскиот претседател Доналд Трамп го потпиша новиот закон, кој ја става енергетската независност на Западен Балкан од рускиот гас и нафта во центарот на националниот интерес на САД. Со потпишувањето на Законот за овластување за национална одбрана за фискалната 2026 година, Вашингтон јасно сигнализира дека зависноста од руските енергетски извори веќе не е прифатлива.

Станува збор за Законот за овластување за национална одбрана за фискалната 2026 година, кој директно ја адресира зависноста на земјите од регионот од рускиот гас и нафта – потег кој ќе има директно влијание врз Србија и соседните земји.

Според медиумските извештаи, законот во својата содржина го истакнува следново:

Во точка 16 се нагласува дека „зависноста на земјите од Западен Балкан од руски фосилни горива и природен гас ги врзува нивните економии и политики со Москва, попречувајќи ги нивните амбиции за приклучување кон Европската Унија“.
Точка 17 директно го декларира интересот на САД: „Намалувањето на зависноста од руски извори на енергија на земјите од Западен Балкан е од национален интерес за САД“.
Во точка 18 се предупредува дека „растечкото влијание на Кина во регионот може да има штетно влијание врз стратешката конкуренција, демократијата и економската интеграција на Европа“.

Со овој закон, Вашингтон испраќа јасна порака: енергетската независност на Западен Балкан од Русија и ограничувањето на кинеското влијание се прашања од висока геополитичка важност, кои директно ги засегаат интересите на САД во регионот.

Свет

Меѓусебни напади со дронови меѓу Русија и Украина: Гори хемиска фабрика во Русија

Русија и Украина во текот на ноќта извршија масовни меѓусебни напади со беспилотни летала, при што во Русија беа пријавени пожари, прекини на струја и греење, а во Украина удари на повеќе локации.

Руските власти соопштија дека противвоздушната одбрана пресретнала и уништила 94 украински дронови над седум региони. Најголем дел од нив биле соборени над Ростовската, Белгородската и Воронешката област, како и над Самарската и Астраханската област, Каспиското и Азовското Море.

Во градот Орјол, според локални извори, дронови ја погодиле термоелектраната-топлана, што довело до прекини во снабдувањето со греење, струја и топла вода. Локалните власти потврдија дека поради ситуацијата е прекината наставата во училиштата и градинките во еден дел од градот.

По нападите избувна и пожар во хемиската фабрика „ТолјатиАзот“ во Самарската област, една од најголемите фабрики за производство на амонијак во светот. Пристапните патишта кон фабриката биле затворени, а причините за пожарот сè уште се утврдуваат.

Прекини на електричната енергија се пријавени и во Ростовската област, каде што, според регионалните власти, биле оштетени далекуводи и цивилни објекти во неколку населени места. Повредени лица, според официјалните информации, нема.

Истовремено, руските сили во текот на ноќта лансирале околу 160 беспилотни летала кон Украина, меѓу кои и дронови од типот „Шахед“. Украинската противвоздушна одбрана соопшти дека успеала да собори или електронски да онеспособи 108 дронови, но и покрај тоа биле регистрирани погодоци на 23 локации.

Украинските власти предупредија дека нападите продолжуваат и дека дел од руските дронови и понатаму се наоѓаат во воздушниот простор на земјата.

Свет

По инцидентот на Универзитетот Браун, Трамп ја замрзнува програмата за лотарија за зелена карта

Американскиот претседател Доналд Трамп денес нареди итна суспензија на програмата за лотарија за визи за разновидност – попозната како лотарија за зелена карта – преку која, според властите, во САД влегол осомничениот за смртоносните пукања на Универзитетот Браун и убиството на професор на МИТ.

Секретарката за внатрешна безбедност Кристи Ноем соопшти на платформата X дека, по директна наредба од Трамп, им наложила на Службите за државјанство и имиграција веднаш да ја стопираат програмата, јавува Асошиејтед прес. „На оваа презрена личност никогаш не требало да ѝ биде дозволено да влезе во нашата земја“, изјави Ноем, осврнувајќи се на осомничениот, португалскиот државјанин Клаудио Невес Валенте.

Невес Валенте (48) се сомничи дека извршил вооружен напад на Универзитетот Браун, при што загинаа двајца студенти, а деветмина беа повредени, како и дека стои зад убиството на професор на Масачусетскиот институт за технологија. Американските власти соопштија дека тој бил пронајден мртов синоќа, со самонанесена прострелна рана.

Според полицијата во Провиденс, Невес Валенте бил студент на Универзитетот Браун од 2000 година. Судските документи покажуваат дека во 2017 година добил виза за разновидност, а неколку месеци подоцна и статус на постојан легален престој во САД. Сепак, неговото движење и место на живеење во периодот меѓу напуштањето на колеџот во 2001 година и добивањето на визата остануваат нејасни.

Програмата за виза за разновидност секоја година доделува до 50.000 зелени карти преку лотарија на државјани од земји кои се слабо застапени во американските имиграциски текови, при што голем дел од апликантите доаѓаат од африкански држави. Бидејќи програмата е воспоставена со акт на Конгресот, експертите предупредуваат дека нејзината суспензија „речиси сигурно ќе предизвика правни предизвици“.

Само во 2025 година, речиси 20 милиони луѓе аплицирале за лотаријата, а повеќе од 131.000 кандидати биле избрани, вклучувајќи ги и членовите на семејствата на добитниците. По изборот, кандидатите поминуваат низ строги безбедносни и административни проверки пред да им биде дозволен влез во САД. Таа година, португалските државјани освоиле 38 места.

Добитниците на лотаријата се покануваат да аплицираат за зелена карта, да поминат интервјуа во американските конзулати и да бидат подложени на истите проверки на биографијата како и сите други идни постојани жители.

Трамп и во минатото отворено се спротивставуваше на програмата за виза за разновидност. По ноемврискиот напад врз припадници на Националната гарда, кога напаѓачот беше идентификуван како авганистански државјанин, неговата администрација воведе уште построги имиграциски правила за Авганистан и други земји.

Во рамки на својата агенда за масовни депортации, Трамп настојува да ги ограничи или укине и другите законски патишта за легална имиграција, вклучувајќи ја лотаријата за визи и правото на државјанство по раѓање. Врховниот суд на САД неодамна се согласи да го разгледа неговото оспорување на ова уставно право.