Балкан

Албанија со најголемо намалување на населението во Европа – алармантни демографски трендови во регионот

Албанија бележи највисоко намалување на населението во Европа, покажуваат најновите податоци на Евростат, обработени од албанскиот портал „Монитор“. Заклучно со крајот на 2024 година, населението на земјата се намалило за 18,2% во споредба со 2011 година, што претставува пад од над 500.000 жители. Албанија сега има само 2,36 милиони жители.

Овој процентуален пад е најголем во Европа, според Евростат. Веднаш по неа следат Бугарија со пад од 12,3% и Северна Македонија со 11,4%. Сериозен пад бележат и Босна и Херцеговина (-11,2%), Хрватска (-9,7%), Латвија (-9,4%) и Србија (-9%). Единствена земја во регионот што бележи благ пораст е Црна Гора со +0,6%.

Главните причини за драстичниот пад во Албанија се забавувањето на природниот прираст, кој е речиси на нула, и високиот степен на емиграција. Само во 2024 година, земјата има нето емиграција од 28.800 лица – втор највисок број во Европа по Турција. Од 90-тите години досега, просечно околу половина милион Албанци ја напуштале земјата во секоја деценија.

Демографските промени го зафатија и профилот на популацијата. Средната возраст во Албанија денес изнесува 44,3 години, во споредба со 31,9 години во 2010, што ја доближува земјата до просекот на Европската Унија (44,7 години). Стареењето на населението, заедно со масовната емиграција, веќе имаат сериозни економски последици: недостиг на работна сила, ограничување на продуктивноста, зголемени трошоци за работна сила и закана за одржливоста на пензискиот систем.

За разлика од земјите од Источна Европа, западноевропските држави бележат пораст на населението, главно благодарение на активни имиграциски политики. Еврозоната бележи зголемување од 3,2% од 2011 година. Германија, која ги олесни процедурите за работни дозволи, го зголеми бројот на жители за 4%, додека Шпанија за 4,5%.

И покрај јасните трендови, албанската влада сè уште не презема сериозни чекори за справување со демографската криза, предупредуваат експертите. Ако овие трендови продолжат, последиците ќе бидат долгорочни и длабоки – не само за Албанија, туку и за целиот регион.

Балкан

Рама поддржува ограничување на правото на вето за новите членки на ЕУ

Албанскиот премиер Еди Рама оцени дека предложената идеја на Европската Унија за ограничување на правото на вето на новите членки на почетокот од нивното членство е „добра“. Предлогот има за цел да ги смири скептичните главни градови кон проширувањето на Унијата.

„Мислам дека е добра идеја“, изјави Рама за „Политико“ пред самитот ЕУ-Западен Балкан. Тој додаде дека несогласувањата во ЕУ се неизбежни, но дека пристапот на Албанија ќе се разликува од оној на Унгарија кога станува збор за блокирање на политиката на Унијата.

Рама потенцираше дека новите членки треба отворено да ги искажуваат своите ставови, но на крајот да се придржуваат кон колективните одлуки. Албанија се смета за еден од фаворитите за полноправно членство, со цел да стане членка на ЕУ до 2030 година.

Балкан

ЕУ ја укинува блокадата кон Косово: 205 милиони евра помош наскоро достапни

Европската Унија одлучи да ги укине сите санкции против Косово до крајот на јануари 2026 година, што ќе овозможи на земјата да добие 205 милиони евра помош на почетокот на новата година. Одлуката следи по мирната транзиција на локалната власт во северните општини со мнозинство Срби.

Санкциите, кои досега предизвикаа штета од над 613 милиони евра, се однесуваа на клучни сектори како животната средина, енергетиката, дигитализацијата и културата.

Претседателката на Косово, Вјоса Османи, преку социјалните мрежи изрази благодарност до лидерите на ЕУ и сите партнери на Косово за признавањето на посветеноста на земјата во овие процеси.

Балкан

Масовни дојави за бомби во училишта низ БиХ, учениците евакуирани

Утрово повеќе основни и средни училишта во Тузланскиот кантон во Босна и Херцеговина добија дојави за бомби, што доведе до прекин на наставата и итна евакуација на учениците и персоналот. Полициските екипи се на терен и преземаат мерки за проверка на заканите. Според неофицијални информации, пријавите главно биле испраќани преку електронски адреси.

Владата на Тузланскиот кантон и Министерството за образование и наука соопштија дека сите активности се спроведуваат во согласност со законските и безбедносните протоколи. „Училишните администрации и наставниот кадар дејствуваат одговорно, а безбедноста на учениците, наставниците и другите вработени е апсолутен приоритет“, велат од Владата. Учениците беа безбедно евакуирани и испратени во своите домови.

Покрај Тузла, дојави за бомби беа пријавени и во училишта во Република Српска, вклучувајќи градови како Бања Лука, Приједор, Прњавор, Лакташи, Требиње и Добој. Полицијата веднаш започна контрасаботажен преглед и обезбедување на објектите.