Свет

Ескалација во Сирија: Израел го нападна Дамаск – регионот на работ на нова војна

Насилството во Сирија доби драматична димензија откако израелската војска изврши серија жестоки воздушни напади врз мети во главниот град Дамаск, вклучувајќи ја и зградата на Министерството за одбрана, како и објекти во непосредна близина на претседателската палата. Според податоците од терен, најмалку тројца високи сириски офицери се убиени, а бројот на повредени цивили и воени лица постојано расте.

Без предупредувања: Израел најавува „болни удари“

Израелскиот министер за одбрана, Исраел Кац, изјави дека од сега натаму нема да има предупредувања до сирискиот режим и најави нова фаза на „болни удари“. Во обраќањето до јавноста, Кац подвлече дека Израел повеќе нема намера да толерира иранско влијание и милитантни групи во непосредна близина на своите граници.

САД повикуваат на воздржаност

Американскиот државен секретар Марко Рубио изрази загриженост поради ескалацијата и повика на итен прекин на насилството. Според него, продолжувањето на конфликтот може да го дестабилизира целиот регион.

Судири во Суеида: Друзи против бедуини

На југот од Сирија, покраината Суеида – населена претежно со припадници на друската заедница – стана ново жариште. Таму се водат крвави судири меѓу друски милиции и сунитски бедуински групи. Сириската армија се вклучи во конфликтот, а според хуманитарни извештаи, бројот на загинати надмина 300 во изминатите денови. Се пријавуваат и случаи на брутални егзекуции, за кои се обвинуваат владините сили.

Израел тврди дека ги штити Друзите

Израелските власти своето воено дејствување го оправдуваат со наводна заштита на друската заедница – религиозно-етничка група со која имаат историски врски. Друзите во Израел се државјани и служат во армијата, додека во Сирија често се цел на дискриминација и напади.

Политичка позадина: Израел сака да влијае на новата пост-асадовска реалност

Според анализата на Би-Би-Си, нападите на Израел не се само воена демонстрација туку и обид за геополитичко позиционирање. По соборувањето на Башар ал-Асад и формирањето на привремена сириска влада, Израел настојува да го искористи вакуумот и да ја контролира безбедносната динамика во регионот. Во само 48 часа, Израел изврши над 400 воздушни напади врз воени цели, со цел да спречи ново милитаризирање во близина на границата.

Меѓународна загриженост, но без резултати

Иако постојат дипломатски повици за деескалација, особено од САД и ЕУ, на теренот ситуацијата останува тензична. Израел ја користи моменталната слабост на сириските институции, додека новата власт во Дамаск се обидува да воспостави контрола. Во меѓувреме, Друзите се најдоа меѓу двата огна – осамени, без јасна заштита, и вклучени во конфликт што полека прераснува во регионална криза.

Сириското Министерство за надворешни работи ги осуди нападите како „злосторство против суверенитетот“ и најави дека „одговорните ќе бидат изведени пред лицето на правдата“.

Ситуацијата во Сирија е во алармантна фаза. Израелските воздушни напади, судирите меѓу етничките заедници, внатрешната нестабилност и слабата нова власт создаваат идеални услови за нова регионална војна – која може да го промени балансот на силите на Блискиот Исток.

Свет

Хаос на европските аеродроми по воведувањето на новиот Шенген систем

Воведувањето на Шенген системот за влез и излез (EES) на 12 октомври 2025 година предизвика сериозни проблеми на аеродромите во Европа, при што патниците во периоди на зголемена фреквенција чекаат и до три часа за да поминат гранични контроли, соопшти Европскиот оддел на Меѓународниот совет на аеродроми (ACI).

Оттаму велат дека прогресивното снимање на биометриски податоци и регистрација на државјани од трети земји ја зголемуваат обработката на патниците до 70%, а недостигот на киосци и полициски кадар дополнително ја усложнува ситуацијата. Најзасегнати се аеродромите во Франција, Германија, Грција, Исланд, Италија, Португалија и Шпанија.

ACI повикува Европската комисија, eu-LISA, Фронтекс и земјите-членки итно да преземат мерки или да овозможат поголема флексибилност во примена на системот до целосното воведување. Генералниот директор на ACI EUROPE, Оливие Јанковец, предупредува дека доколку проблемите не се решат пред зголемувањето на прагот за регистрација на 35% од 9 јануари, хаосот на аеродромите ќе се продлабочи, со сериозни последици по безбедноста и оперативноста.

Свет

Украински дронови предизвикаа штета на руската нафтена инфраструктура во Таман

Украински беспилотни летала го погодиле руското пристаниште Таман во Црното Море, при што биле оштетени две пристаништа, еден цевковод за снабдување со мазут и два танкера, соопшти регионалната администрација на Краснодарската област. На едниот танкер избувнал пожар кој веќе е изгаснат, а два резервоари за складирање биле оштетени од падот на остатоци од дрон.

Службите за цивилна заштита информираат дека екипажите на погодените бродови се евакуирани, а пожарите се целосно изгаснати. Пристаништето Таман се смета за клучна точка за испорака на нафта и течен природен гас.

Украина зачестено ги напаѓа руските нафтени и енергетски објекти како дел од својата одбрана од руската инвазија.

Свет

Пентагон алармира: Кина тајно распоредила над 100 нуклеарни ракети – можно воено сценарио за Тајван до 2027

Најнов извештај на Пентагон, сè уште необјавен, открива дека Кина значително го забрзува својот нуклеарен капацитет и не покажува интерес за преговори за контрола на оружјето. Според американските разузнавачи, Пекинг тајно распоредил повеќе од 100 интерконтинентални балистички ракети од типот ДФ-31 во „полиња со силоси“ во близина на границата со Монголија, што им овозможува брзо лансирање во случај на конфликт.

Американскиот претседател Доналд Трамп претходно најави план за денуклеаризација во соработка со Кина и Русија, но извештајот на Пентагон укажува дека Пекинг не покажува сериозен интерес за такви мерки или разговори за контрола на вооружувањето.

Според документот, кинескиот нуклеарен арсенал сè уште брои под 600 боеви глави, но експанзијата продолжува, а до 2030 година се очекува бројката да надмине 1.000. Пентагон истакнува дека клучната година е 2027, кога Кина се проценува дека ќе биде способна да води и да победи во потенцијален конфликт за Тајван.

Стратегијата на Пекинг вклучува удари на далечина од 1.500 до 2.000 наутички милји од кинескиот брег, со што би можело сериозно да се попречи американското воено присуство во Азиско-пацифичкиот регион. Кина засега го застапува ставот дека се придржува до „нуклеарна стратегија на самоодбрана“ и политика на ненапаѓање, додека Пентагон предупредува на зголемената закана за стабилноста во регионот.