Свет

Кинеското „чудовиште од Бохајското Море“: Пекинг го разбуди екранопланот од Студената војна

По години шпекулации и снимки со ниска резолуција, Кина конечно тестираше и јавно го покажа својот екраноплан – експериментална летечка летелица што се движи неколку метри над морето, користејќи го таканаречениот ефект на тло. Уредот, забележан крај брегот на Бохајското Море, веќе е прекрстен во „чудовиште од Бохајското Море“, по аналогија со советскиот „Касписки чудовиште“ од времето на Студената војна.

Иако екранопланите не се новитет – Советскиот Сојуз ги користеше за брз транспорт на војска и оружје со минимална радарска видливост – кинеската верзија претставува јасен технолошки скок. Новата летелица има масивни крила со пловци, V-опашка, аеродинамично тело и странични врати за товар или евакуација. Аналитичарите проценуваат дека би можела да се користи за логистика, спасувачки мисии, поморско извидување, па дури и борба против подморници.

Погон: тајна или иновација?

Сеуште е нејасно што ја движи летелицата. Се шпекулира за млазни мотори, но има и индиции дека користи хибридно-електричен систем, што би ѝ овозможило брзина над 500 километри на час – што ја става пред многу традиционални поморски платформи.

САД одговара со Liberty Lifter

Интересно е што и САД развиваат свој екраноплан – „Liberty Lifter“, наменет за брз транспорт преку Пацификот. За разлика од кинескиот модел, кој би делувал блиску до домашните брегови, американскиот е фокусиран на операции на далечни боишта, што го покажува различниот пристап кон идните конфликти.

Повеќе од технологија – симболика и стратегија

Пораката на Пекинг е јасна: Кина не штеди средства за развој на напредни системи кои би ѝ дале предност во евентуален конфликт, особено околу Тајван. Воените експерти велат дека дури и ако екранопланот не влезе во непосредна употреба, неговото постоење служи како психолошка демонстрација на кинеска амбиција и воено-технолошки капацитет.

„Кина тестира сѐ – од беспилотни подморници до вакви необични платформи – со логика дека барем нешто ќе се покаже како клучно во идниот конфликт“, вели британскиот аналитичар Џастин Бронк.

Во ерата на нови безбедносни закани и нестабилни сојузништва, појавата на „чудовиштето од Бохајското Море“ е уште еден потсетник дека трката за доминација на морето – и воздухот над него – е далеку од завршена.

Свет

Лекарите во Англија стапија во петдневен штрајк

Лекарите во Англија денес започнаа петдневен штрајк поради несогласувања околу платите и условите за работа, јавува Ројтерс.

Станува збор за помладите болнички лекари, познати како „жители“, кои тврдат дека нивните плати во последните години значително се намалиле и дека работат под зголемен притисок и во тешки услови.

Владата, од своја страна, соопшти дека нема фискален простор за значителни покачувања на платите и дека штрајковите се неодговорни, нагласувајќи ја потребата за заштита на здравствениот систем и пациентите.

Свет

Вашингтон најавува нов притисок врз Москва преку енергетски санкции

САД подготвуваат нов пакет санкции насочени кон рускиот енергетски сектор, со цел дополнително да го зголемат притисокот врз Москва доколку рускиот претседател Владимир Путин одбие да прифати можен мировен договор со Украина, објавуваат странски медиуми повикувајќи се на информирани извори.

Според истите извори, меѓу мерките што се разгледуваат е и таргетирање на бродовите од руската флота на нафтени танкери, како и санкционирање на трговците и посредниците кои учествуваат во олеснување на трансакциите поврзани со извозот на руска нафта.

Изворите наведуваат дека станува збор за опции кои сè уште се во фаза на разгледување, а конечната одлука ќе зависи од развојот на дипломатските напори поврзани со војната во Украина.

Според најавите, новите санкции би можеле да бидат објавени уште во текот на оваа недела.

Свет

Мелони: Европа губи време поради внатрешна слабост и бавни одлуки

Италијанската премиерка Џорџа Мелони изјави дека Европската Унија се соочува со сериозни предизвици, предупредувајќи дека најголемата закана за Унијата не доаѓа однадвор, туку од нејзината сопствена неодлучност и неспособност навреме да носи клучни одлуки.

Говорејќи пред пратениците во Долниот дом на италијанскиот парламент, Мелони нагласи дека актуелниот геополитички момент бара прагматичен пристап, ослободен од идеолошки догматизам. Според неа, токму таквиот пристап е неопходен за соодветен одговор на новата безбедносна стратегија на Соединетите Американски Држави.

„Бесмислено и штетно е да се напаѓаат имагинарни непријатели. Вистинскиот проблем е нашата неспособност да изнаоѓаме конкретни и одржливи решенија“, истакна Мелони во пресрет на претстојниот Самит на ЕУ.

Премиерката се осврна и на прашањето за користење на замрзнатите руски средства за поддршка на Украина, оценувајќи дека станува збор за сложен процес кој мора да биде заснован на цврста и правно издржлива основа. Таа ја повтори поддршката на Италија за Украина и ставот дека Русија треба да ги сноси трошоците за војната, но додаде дека Москва поставува, како што рече, „неразумни“ услови во рамките на мировните напори поддржани од САД.

Мелони упати критики и до предлог-буџетот на Европската комисија за периодот 2028–2034 година, оценувајќи дека во сегашната форма е неприфатлив за Италија. Таа посочи дека документот предвидува зголемени финансиски придонеси, но намалени средства за политики кои се од клучно значење за земјата, како заедничката земјоделска и кохезиската политика.

„Нема да прифатиме да плаќаме повеќе, а да добиваме помалку“, порача италијанската премиерка.